Η ανάγκη για ριζικές μεταρρυθμίσεις εντός του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και ειδικότερα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, αποτελεί πλέον ένα «χρόνιο αίτημα», σύμφωνα με την Ανναλένα Μπέρμποκ. Η νυν πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, υπογραμμίζει πως χωρίς τα Ηνωμένα Έθνη, «καμία χώρα στον κόσμο δεν θα ήταν ασφαλέστερη», αναδεικνύοντας τη θεμελιώδη σημασία του οργανισμού παρά τις σύγχρονες προκλήσεις.
Ωστόσο, η ίδια παραδέχεται ότι ένα αποφασιστικό βήμα προς την αναδιάρθρωση δεν αναμένεται εντός της μονοετούς θητείας της, τονίζοντας την ανάγκη για προοδευτικές αλλαγές και ενίσχυση της διαφάνειας.
Η επείγουσα ανάγκη για αναμόρφωση του Συμβουλίου Ασφαλείας
Η συζήτηση για την μεταρρύθμιση των Ηνωμένων Εθνών έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, με την Ανναλένα Μπέρμποκ να εκφράζει την άποψη ότι οι αλλαγές στο Συμβούλιο Ασφαλείας είναι «προ πολλού απαιτούμενες». Κατά τη διάρκεια συνέντευξής της σε podcast του POLITICO, η Γερμανίδα αξιωματούχος τόνισε ότι η πρόοδος πρέπει να επιτευχθεί «σε μικρά βήματα».
Αυτό περιλαμβάνει την υιοθέτηση «μεγαλύτερης διαφάνειας» στις διαδικασίες και την καθιέρωση «απαιτήσεων για επεξηγήσεις των βέτο». Οι ενέργειες αυτές θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη λογοδοσία και να μειώσουν την κατάχρηση του δικαιώματος βέτο, το οποίο συχνά παραλύει τη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα.
Παρά τις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πολυμερής διπλωματία, η Μπέρμποκ υπερασπίστηκε σθεναρά την αναγκαιότητα του ΟΗΕ, ειδικά ενόψει της 80ης επετείου του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Ο Χάρτης, ως ιδρυτική συνθήκη του οργανισμού, παραμένει ο θεμέλιος λίθος της διεθνούς συνεργασίας.
Ο στόχος, όπως επεσήμανε, πρέπει να είναι η «υπέρβαση των αδιεξόδων» και η ενίσχυση της συνολικής αποδοτικότητας του οργανισμού.
Αποδοτικότητα, οικονομικές πιέσεις και νέες τεχνολογίες
Πέρα από τις διαρθρωτικές αλλαγές στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Μπέρμποκ έθιξε και την ανάγκη για εσωτερικές βελτιώσεις στην λειτουργία του Οργανισμού. Προτάσεις της περιλαμβάνουν τη συγχώνευση υπηρεσιών, την αύξηση του τοπικού προσωπικού και την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στις διαδικασίες του ΟΗΕ.
Προτεινόμενο To φυτό που καθαρίζει το αίμα, το δέρμα, τα νεφρά, το συκώτι και το πάγκρεας
Οι ιδέες αυτές στοχεύουν στην αντιμετώπιση της «μεγάλης οικονομικής πίεσης» που βιώνει ο Οργανισμός, καθιστώντας επιτακτικό τον προσδιορισμό των βασικών τομέων δράσης του.
Η εξορθολογισμός των δαπανών και η βελτίωση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας είναι κρίσιμη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της δυνατότητας του ΟΗΕ να ανταποκρίνεται στις παγκόσμιες ανάγκες. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα Ηνωμένα Έθνη, για παράδειγμα, θα μπορούσε να βελτιστοποιήσει τις διαδικασίες, από την ανάλυση δεδομένων έως την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, προσφέροντας καινοτόμες λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα.
Ηγετική θέση γυναικών και ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων
Στο ζήτημα της ηγεσίας, η Ανναλένα Μπέρμποκ προέτρεψε για την εκλογή γυναίκας στο τιμόνι του ΟΗΕ, όταν έρθει η στιγμή της διαδοχής του σημερινού Γενικού Γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες. «Ένας οργανισμός αφοσιωμένος στα δικαιώματα των γυναικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν έχει καταφέρει να έχει γυναίκα στο τιμόνι του εδώ και 80 χρόνια», παρατήρησε, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «πλέον απαράδεκτη».
Αυτή η θέση υπογραμμίζει την ανάγκη για ισότιμη εκπροσώπηση των φύλων ακόμη και στις υψηλότερες βαθμίδες της παγκόσμιας διπλωματίας, αντανακλώντας τις αρχές που ο ίδιος ο ΟΗΕ πρεσβεύει.
Τέλος, όσον αφορά τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στην οργάνωση, η Μπέρμποκ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η στήριξη της πολυμερούς συνεργασίας παραμένει ισχυρή και σημαντική, παρά την επιθετική ατζέντα «Πρώτα η Αμερική» του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Είναι κρίσιμο, προσέθεσε, οι μεγάλες δυνάμεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους και «να μην αμφισβητούν τον Χάρτη».
Ο ΟΗΕ παραμένει «ο τόπος όπου οι αντιπαραθέσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται» και «να αναπτύσσονται λύσεις», αποτελώντας το αναπόφευκτο φόρουμ για την παγκόσμια συνεργασία και την επίλυση κρίσεων.
