Ο Πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανίζε, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η χώρα του δεν θα συνδιοργανώσει τη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα COP31 με την Τουρκία, επικαλούμενος τους κανόνες της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή.
Η απόφαση έρχεται εν μέσω ενός συνεχιζόμενου διπλωματικού αδιεξόδου μεταξύ των δύο χωρών σχετικά με τη φιλοξενία της κρίσιμης αυτής συνόδου, η οποία αναμένεται να διεξαχθεί το 2026.
Το Διπλωματικό Αδιέξοδο και οι Κανόνες του ΟΗΕ
Η δήλωση του Πρωθυπουργού Άντονι Αλμπανίζε, τη Δευτέρα 17 Νοεμβρίου, στο Μελβούρνη, έρχεται ως απάντηση στην πρόταση της Τουρκίας για κοινή ηγεσία για την COP31, την ετήσια σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα. Ο Αλμπανίζε ήταν κατηγορηματικός: «Όχι, δεν θα συνδιοργανώσουμε, διότι η συνδιοργάνωση δεν προβλέπεται από τους κανόνες της Σύμβασης Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή».
Αυτό το διπλωματικό αδιέξοδο, όπως αναφέρθηκε αρχικά από τουρκικές διπλωματικές πηγές στο Reuters, πρέπει να επιλυθεί στη φετινή σύνοδο COP30, η οποία διεξάγεται αυτή τη στιγμή στο Μπελέμ της Βραζιλίας.
Η σημασία της φιλοξενίας μιας συνόδου COP είναι τεράστια. Ο οικοδεσπότης καθορίζει την ατζέντα και ηγείται των διπλωματικών προσπαθειών που απαιτούνται για την επίτευξη παγκόσμιων συμφωνιών. Παρατηρούμε ότι οι ετήσιες συνόδοι COP έχουν εξελιχθεί από απλές διπλωματικές συναντήσεις σε τεράστιες εμπορικές εκθέσεις, όπου οι χώρες υποδοχής μπορούν να προωθήσουν τις οικονομικές τους προοπτικές.
Αυτή η εξέλιξη καθιστά την επιλογή του οικοδεσπότη πιο κρίσιμη από ποτέ, καθώς επηρεάζει άμεσα την κατεύθυνση των παγκόσμιων κλιματικών πολιτικών.
Τόσο η Αυστραλία όσο και η Τουρκία υπέβαλαν τις υποψηφιότητές τους το 2022 για τη φιλοξενία της COP31 και καμία δεν έχει αποσύρει την πρότασή της, δημιουργώντας ένα αδιέξοδο που αποσπά την προσοχή. Η διεκδίκηση της Αυστραλίας για τη φιλοξενία του COP31, με την υποστήριξη των νησιωτικών κρατών του Ειρηνικού, αποτελεί ένα σημαντικό διπλωματικό στοίχημα για την κυβέρνηση Αλμπανίζε.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έγραψε επιστολή στον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν νωρίτερα αυτόν τον μήνα σε μια προσπάθεια να επιλύσει τη διαμάχη μεταξύ Αυστραλίας και Τουρκίας για τη διοργάνωση της COP31.
Οι Επιπτώσεις της Φιλοξενίας και η Στήριξη των Νησιών
Η αποτυχία επίλυσης της διαμάχης για τη φιλοξενία μπορεί να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα των κλιματικών διαπραγματεύσεων. Σε παρόμοιες καταστάσεις, έχουμε δει ότι οι διπλωματικές καθυστερήσεις συχνά υπονομεύουν την εμπιστοσύνη και την ικανότητα των κρατών να συνεργαστούν αποτελεσματικά σε κρίσιμα ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή.
Η παρούσα κατάσταση αναδεικνύει την ανάγκη για σαφείς διαδικασίες και την αποφυγή πολιτικών παιχνιδιών που μπορούν να εκτροχιάσουν τις προσπάθειες για ένα βιώσιμο μέλλον.
Ένα περιφερειακό διπλωματικό μπλοκ 18 χωρών, το Φόρουμ Νησιών του Ειρηνικού, υποστηρίζει ενεργά την υποψηφιότητα της Αυστραλίας. Αυτή η στήριξη είναι κρίσιμη, καθώς πολλά από τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η φιλοξενία της COP31 από την Αυστραλία, σε συνεργασία με αυτά τα έθνη, θα έδινε μια ισχυρή φωνή στις πιο ευάλωτες περιοχές του πλανήτη.
Το Μέλλον των Κλιματικών Διαπραγματεύσεων
Η εκτίμησή μας είναι ότι η απόφαση της Αυστραλίας να αποκλείσει την κοινή φιλοξενία, βασιζόμενη στους κανονισμούς του ΟΗΕ, είναι μια προσπάθεια να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία και να διασφαλίσει ότι η COP31 θα προχωρήσει με σαφήνεια. Αναμένουμε ότι οι συζητήσεις στην τρέχουσα σύνοδο COP30 θα είναι έντονες, καθώς πρέπει να βρεθεί μια λύση για την ανάθεση της φιλοξενίας του 2026.
Η επίλυση αυτού του ζητήματος είναι απαραίτητη για να διατηρηθεί η δυναμική των παγκόσμιων προσπαθειών για το κλίμα και να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις σε μια εποχή που η κλιματική δράση είναι πιο επιτακτική από ποτέ.