Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Airbus, Ρενέ Όμπερμαν, κάλεσε την Τετάρτη τις ευρωπαϊκές χώρες να αναπτύξουν μια κοινή τακτική πυρηνική αποτροπή. Η προειδοποίηση αυτή έρχεται ως απάντηση στο μαζικό ρωσικό οπλοστάσιο και στην ανάγκη κάλυψης ενός «επικίνδυνου κενού» στην άμυνα της ηπείρου.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων και των ανησυχιών για την ασφάλεια στην Ευρώπη, ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη ρητορική της Μόσχας. Η πρόταση του Όμπερμαν αναδεικνύει την ανάγκη για μια αναθεωρημένη στρατηγική αποτροπής που να λαμβάνει υπόψη τις σύγχρονες απειλές και την πιθανή μετατόπιση των αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας.
Γιατί η Ευρώπη χρειάζεται τακτικά πυρηνικά;
Μιλώντας στο Συνέδριο Ασφαλείας του Βερολίνου, ο Ρενέ Όμπερμαν τόνισε ότι η τρέχουσα αμυντική στάση της Ευρώπης αφήνει ένα επικίνδυνο κενό κάτω από το στρατηγικό όριο. Επισήμανε την ανάπτυξη «άνω των 500 τακτικών πυρηνικών κεφαλών» από τη Ρωσία κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ και στη Λευκορωσία.
Ο Όμπερμαν διερωτήθηκε ποια θα ήταν η απάντηση της Ευρώπης σε ένα περιορισμένο ρωσικό τακτικό πλήγμα με περιορισμένα αποτελέσματα, υπογραμμίζοντας την έλλειψη μιας σαφούς στρατηγικής.
Τα τακτικά πυρηνικά όπλα έχουν μικρότερη εκρηκτική ισχύ, συνήθως από 1 έως 50 κιλοτόνους, και προορίζονται για χρήση σε καταστάσεις πεδίου μάχης. Αντίθετα, τα μεγαλύτερα στρατηγικά όπλα έχουν ισχύ άνω των 100 κιλοτόνων και έχουν σχεδιαστεί για την ισοπέδωση πόλεων.
Ο Όμπερμαν υποστήριξε ότι η Γερμανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και «άλλα πρόθυμα ευρωπαϊκά κράτη μέλη» πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα «κοινό και σταδιακό πρόγραμμα πυρηνικής αποτροπής», συμπεριλαμβάνοντας ρητά το τακτικό επίπεδο – έναν τομέα που παραδοσιακά αποφεύγεται στον δημόσιο διάλογο από τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Το ρωσικό οπλοστάσιο και η ευρωπαϊκή απάντηση
Η Ρωσία διαθέτει περίπου 5.580 πυρηνικά όπλα, το μεγαλύτερο οπλοστάσιο στον κόσμο. Ο Όμπερμαν προειδοποίησε ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να παρερμηνεύσει τη στρατηγική της Μόσχας εάν επικεντρώνεται μόνο στις στρατηγικές δυνάμεις υψηλής τεχνολογίας, αγνοώντας το μεγάλο απόθεμα τακτικών πυρηνικών της Ρωσίας.
Μια αξιόπιστη απάντηση, είπε, θα έστελνε ένα «τεράστιο μήνυμα αποτροπής».
Προτεινόμενο Ολλανδία: 20 χρόνια κάθειρξη ζητούν οι εισαγγελείς για διακινητή από την Ερυθραία
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρούν ανεξάρτητα πυρηνικά οπλοστάσια, με εκτιμώμενες 290 και 225 κεφαλές αντίστοιχα. Ωστόσο, όπως επισημάνθηκε, κανένα από αυτά δεν είναι τακτικό. Δεν υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή δοктρίνη για το πώς να αποτραπεί ή να απαντηθεί ένα περιορισμένο πυρηνικό πλήγμα.
Η Γερμανία συμμετέχει στην αποστολή πυρηνικής κατανομής του ΝΑΤΟ αλλά δεν κατέχει δικά της όπλα. Το μέλλον των πυρηνικών δοκιμών αποτελεί επίσης ένα κρίσιμο ζήτημα που επηρεάζει την παγκόσμια ασφάλεια.
Οι επιπτώσεις και οι πολιτικές προκλήσεις
Η έκκληση του Όμπερμαν αναμένεται να προκαλέσει συζήτηση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου η πυρηνική πολιτική παραμένει πολιτικά ευαίσθητη και σε μεγάλο βαθμό εθνική υπόθεση. Υπογραμμίζει επίσης πώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία – και τα επαναλαμβανόμενα πυρηνικά σήματα της Μόσχας – αναγκάζουν Ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες του κλάδου να αντιμετωπίσουν ερωτήματα που κάποτε θεωρούνταν πολιτικά ανέγγιχτα.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η αυξανόμενη απειλή που θέτει η Ρωσία. Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, προειδοποίησε το περασμένο Σαββατοκύριακο ότι η Μόσχα θα μπορούσε να επιτεθεί σε μέλος του ΝΑΤΟ ήδη από το 2028. Η ανησυχία ότι οι ΗΠΑ, υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται να μην αποτελούν πλέον έναν αξιόπιστο εταίρο ασφαλείας, ωθεί τις ευρωπαϊκές χώρες να εξετάσουν σοβαρά τις πυρηνικές επιλογές.
Νωρίτερα φέτος, η Πολωνία δήλωσε ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο πρόσβασης σε πυρηνικά όπλα, ενώ ο Τραμπ έχει προκαλέσει ανησυχία με εντολές για πυρηνικές δοκιμές.
Η επόμενη μέρα στην ευρωπαϊκή άμυνα
Οι παρατηρήσεις του Όμπερμαν έρχονται καθώς οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εντείνουν τις δαπάνες, εκσυγχρονίζουν τους στρατούς τους και αναζητούν απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ. Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, όπου η ανάγκη για αυτονομία στην άμυνα γίνεται όλο και πιο επιτακτική, με τις συζητήσεις για την πυρηνική αποτροπή να αποκτούν νέα βαρύτητα. Η ενίσχυση της άμυνας στην Ευρώπη αποτελεί πλέον κοινή δέσμευση ενόψει ενός μακροχρόνιου πολέμου.
