Η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να στηρίξει οικονομικά την Ουκρανία με ένα δάνειο ύψους €140 δισ. προσκρούει σε πολιτικά και νομικά εμπόδια, καθώς το σχέδιο προβλέπει αξιοποίηση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που βρίσκονται σε χώρες της ΕΕ.
Σε αυτή τη φάση οι αντιρρήσεις του Βελγίου έχουν αναδειχθεί σε κεντρικό πρόβλημα και, παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παραμένουν δεσμευμένα στο επίκεντρο της συζήτησης.
Αδιέξοδο με το Βέλγιο
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Επιτροπής και της βελγικής κυβέρνησης δεν απέφεραν συμφωνία την Παρασκευή, κυρίως λόγω των απαιτήσεων για χρηματοοικονομικές εγγυήσεις από άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ. Η βελγική θέση επικεντρώνεται στην ανάγκη να διασφαλιστούν οι χώρες που θα αναλάβουν ρίσκο, με αποτέλεσμα οι συζητήσεις να παραμένουν ανοιχτές παρά τις προσπάθειες διαμεσολάβησης.
Η σημασία της βελγικής αντίθεσης συσχετίζεται με το γεγονός ότι μεγάλα τμήματα αυτών των περιουσιακών στοιχείων βρίσκονται σε βελγικό έδαφος, πράγμα που δίνει στο Βέλγιο ιδιαίτερο ρόλο στην όλη πρωτοβουλία. Οι αξιωματούχοι υπογραμμίζουν πως χωρίς νομική λύση για τη μακροχρόνια φύλαξη αυτών των κεφαλαίων, η χρήση τους για δάνειο θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο κατά την συζητήσεις στις Βρυξέλλες και στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης κυρώσεων.
Η αντίδραση της Σλοβακίας
Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Robert Fico, δήλωσε δημόσια ότι η χώρα του δεν θα συμμετάσχει σε νομικά ή χρηματοοικονομικά σχήματα που θα χρησιμοποιήσουν παγωμένα κεφάλαια για στρατιωτικές δαπάνες στην Ουκρανία, όπως αναφέρει το STVR. Η τοποθέτηση αυτή αυξάνει τον κίνδυνο να τεθεί βέτο σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως κατά τις εξαμηνιαίες ανανεώσεις των κυρώσεων.
Η παρέμβαση της Σλοβακίας αναδεικνύει το νομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Επιτροπή, καθώς χρειάζεται ένα νομικό εργαλείο που να διατηρεί τα κεφάλαια δεσμευμένα μέχρι να υπάρξει τελική ρύθμιση για αποζημιώσεις. Χωρίς τέτοιο ανανέωση κυρώσεων, χώρες με επιφυλάξεις θα μπορούσαν να μπλοκάρουν την πρωτοβουλία.
Προτεινόμενο Η Γερμανία επιδιώκει να αποφύγει το ενδεχόμενο να αναλάβει απρόσμενα τη διοργάνωση της COP31
Εναλλακτικές πηγές και χρονοδιαγράμματα
Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ έχουν προγραμματίσει να επανεξετάσουν την υπόθεση στην επόμενη σύνοδο Ecofin, όπου η Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει κατάλογο εναλλακτικών επιλογών χρηματοδότησης για την Ουκρανία. Παράλληλα, τεχνικές προτάσεις περιλαμβάνουν τη χρήση τρίτων εγγυητών για να κάλυψουν τον κίνδυνο, με οικονομολόγους να προτείνουν τη συμβολή της Νορβηγίας μέσω του κρατικού της αποθεματικού.
Στο τραπέζι έχει τεθεί η ιδέα ότι το Νορβηγικό κρατικό ταμείο ή άλλες δημόσιες εγγυήσεις θα μπορούσαν να υποστηρίξουν το δάνειο, αλλά οι παρατηρητές επισημαίνουν πως οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες. Αυτή η πρόταση συνοδεύεται από ενδεχόμενο χρονικό πρόβλημα, καθώς μια συμφωνία τον Δεκέμβριο μπορεί να μην προλάβει την ταχεία ανάγκη ρευστότητας στο Κίεβο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει επίσης την αξιοποίηση της πρωτοβουλίας προμηθειών ύψους €150 δισ., γνωστής ως SAFE, για να ενισχυθεί η προμήθεια όπλων και εξοπλισμού στην Ουκρανία. Εφόσον το δάνειο των επανορθώσεων δεν ευοδωθεί, η επιλογή αυτή και η άμεση συμμετοχή των κρατών μελών στο κόστος θα γίνουν πιο έντονες.
Τέλος, αξιωματούχοι υπενθυμίζουν ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα αυξήσει τις χρηματοδοτήσεις προς το Κίεβο μόνο όταν κρίνει ότι η οικονομική θέση της χώρας είναι βιώσιμη, και το σχέδιο των επανορθώσεων αποτελεί κρίσιμη μεταβλητή για αυτήν την αξιολόγηση.
Η πίεση για εύρεση λύσης παραμένει ψηλά καθώς το χρονικό περιθώριο στενεύει.
