Μια νέα έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ επισημαίνει ότι ο πλανήτης έχει αποτύχει να διατηρήσει την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κάτω από όριο 1,5°C και ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το όριο να ξεπεραστεί μέσα στην επόμενη δεκαετία, λόγω αργής μείωσης των εκπομπών, όπως μεταδίδει το Reuters.
Κεντρικά ευρήματα της έκθεσης Emissions Gap
Η ετήσια έκθεση Emissions Gap καταλήγει ότι η σημερινή πορεία των μέτρων είναι ανεπαρκής και ότι μια υπέρβαση του στόχου 1,5°C είναι πλέον πιθανή τουλάχιστον προσωρινά, γεγονός που θα απαιτήσει «ταχύτερες και μεγαλύτερες περικοπές» για να αντιστραφεί η τάση, σύμφωνα με το UNEP.
Στο κείμενο της έκθεσης τονίζεται πως η αναστροφή θα είναι δύσκολη και θα χρειαστεί επιπλέον πολιτική προσπάθεια, με UNEP να περιγράφει το μέγεθος της πρόκλησης.
Το κύριο συμπέρασμα της έκθεσης επαναλαμβάνει ότι, παρά τη σημασία των σημερινών δεσμεύσεων, βαθιές μειώσεις τώρα είναι απαραίτητες ώστε να καθυστερήσει ή να μειωθεί η διάρκεια μιας πιθανής υπέρβασης, αλλά η πλήρης αποφυγή της υπέρβασης πλέον δεν θεωρείται εξασφαλισμένη, σύμφωνα με τη γραμμή της έκθεσης.
Δεσμεύσεις χωρών και αναμενόμενη θέρμανση
Τα κράτη έχουν ανακοινώσει νέες δεσμεύσεις για μείωση εκπομπών, ωστόσο, ακόμη και αν αυτές τηρηθούν, το παγκόσμιο θερμοκρασιακό εύρος που προβλέπεται κυμαίνεται μεταξύ 2,3-2,5°C θέρμανσης, σημειώνει το UNEP, υπενθυμίζοντας το χάσμα μεταξύ στόχων και πολιτικής.
Η έκθεση καταγράφει ότι οι σημερινές δεσμεύσεις δεν κλείνουν το κενό προς τους στόχους του Παρισιού.
Ένα παράδειγμα που αναφέρεται στην έκθεση είναι η Κίνα, η οποία ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών κατά περίπου 7-10% από την κορύφωση έως το 2035, στόχοι που αναλυτές περιγράφουν ως σχετικά συντηρητικούς αλλά με πιθανότητα υπέρβασης στην πράξη.
Προτεινόμενο Η ΕΕ προειδοποιεί την Ουκρανία να αποτρέψει οπισθοδρόμηση στη μάχη κατά της διαφθοράς
Οι τρέχουσες πολιτικές οδηγούν σε ακόμα υψηλότερα σενάρια: η ανάλυση του UNEP αναφέρει ότι οι παρούσες πολιτικές αντιστοιχούν σε περίπου 2,8°C σενάριο, ενώ μια δεκαετία πριν το 2015 το πλανητικό μονοπάτι οδηγούσε σε περίπου 4°C προβολή, δείχνοντας κάποια προοδευτική αλλαγή αλλά όχι επαρκή μείωση.
Επιπτώσεις στους οικοσυστήματος και την κοινωνία
Η έκθεση υπενθυμίζει ότι κάθε πρόσθετο δεκάτο του βαθμού θέρμανσης συνδέεται με ενίσχυση κινδύνων, όπως πολλαπλασιασμό των περιπτώσεων ακραίας ζέστης και απώλεια οικοτόπων, και ότι η διαφορά μεταξύ 1,5°C και 2°C έχει σημαντικές συνέπειες για τις ανθρώπινες κοινότητες και τη βιοποικιλότητα.
Στο πλαίσιο αυτό η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα ότι περίπου 70% των κοραλλιών θα πληγούν στο σενάριο 1,5°C, ενώ κοντά στο 99% των κοραλλιών κινδυνεύουν με καταστροφή αν η θέρμανση φτάσει τα 2°C, στοιχεία που αποτυπώνουν διαφορετικά επίπεδα ευπάθειας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Πολιτική ατζέντα και διεθνείς συζητήσεις
Η έκθεση προσθέτει πίεση ενόψει της διεθνούς συνόδου COP30 αυτή την περίοδο, όπου η συζήτηση θα επικεντρωθεί στο πώς θα επιταχυνθούν οι μειώσεις και θα βρεθούν πόροι για την εφαρμογή τους, με την ανάγκη για COP30 κλιματική σύνοδος να είναι εμφανής από τα συμπεράσματα της έκθεσης.
Τα τελευταία δεδομένα δείχνουν επίσης άνοδο των παγκόσμιων εκπομπών: το UNEP καταγράφει αύξηση κατά 2,3% το 2024, φτάνοντας περίπου τους 57,7 δισ. τόνους CO2 ισοδύναμου, στοιχείο που υπογραμμίζει τη διαφορά ανάμεσα σε δεσμεύσεις και πραγματική πορεία εκπομπών.
Η εικόνα που προκύπτει από την έκθεση επιβεβαιώνει ότι απαιτούνται γρήγορες, συντονισμένες πολιτικές και μεγάλες μειώσεις στο άμεσο μέλλον, αν θέλουν οι κυβερνήσεις να περιορίσουν το μέγεθος και τη διάρκεια της υπέρβασης των θερμοκρασιακών ορίων.
