Η μεγαλύτερη σε μέγεθος και φωτεινότητα πανσέληνος της χρονιάς έκανε αισθητή την παρουσία της το βράδυ του Νοεμβρίου, γνωστή παραδοσιακά ως Φεγγάρι του Κάστορα. Σε πολλές χώρες φωτογράφοι και πολίτες κατέγραψαν την εικόνα της, καθώς επρόκειτο για την πλησιέστερη στη Γη πανσέληνο του 12μήνου.
Τι προκαλεί την υπερπανσέληνο
Η φαινομενική μεγέθυνση της Σελήνης οφείλεται στη θέση της σε σχέση με τη Γη, όταν πλησιάζει στο πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της, το περίγειο. Η απόσταση κυμαίνεται περίπου μεταξύ 356.000 έως 407.000 χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα η όψη της να μεταβάλλεται αισθητά σε μέγεθος σε σχέση με το απώτερο σημείο.
Σε περιόδους κατά τις οποίες η πανσέληνος συμπίπτει με το περίγειο, μπορεί να φαίνεται έως 14% μεγαλύτερη και περίπου 30% φωτεινότερη απ’ ό,τι όταν είναι σε απομακρυσμένη φάση, ανάλογα με τις συνθήκες παρατήρησης και την ατμόσφαιρα.
Προέλευση του ονόματος Φεγγάρι του Κάστορα
Η ονομασία «Φεγγάρι του Κάστορα» προέρχεται από παραδοσιακούς κύκλους των ιθαγενών στη Βόρεια Αμερική, όπου συνδέθηκε με εποχικές δραστηριότητες των ζώων. Τον Νοέμβριο, όπως αναφέρεται στην παράδοση, οι κάστορες έχουν ολοκληρώσει την προετοιμασία των φωλιών τους και είναι έτοιμοι για το χειμώνα.
Ο όρος «υπερπανσέληνος» (supermoon) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1979 από τον αστρολόγο Ρίτσαρντ Νολ, για να περιγράψει τις πανσελήνους που φαίνονται πιο μεγάλες και έντονες λόγω της κοντινότερης θέσης τους στη Γη.
Παγκόσμιες καταγραφές και φωτογραφίες
Η πανσέληνος αποτυπώθηκε σε εικόνες από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις και η καταγραφή των φωτογραφιών συνοδεύτηκε από πιστοποιημένα credits, μεταξύ των οποίων Reuters – Αθήνα και Reuters – Βιέννη. Οι λήψεις σε διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη δείχνουν πώς η ατμόσφαιρα επηρεάζει την εμφάνιση.
- Reuters – Αθήνα
- Reuters – Βιέννη
- Reuters – Δρέσδη
- Reuters – Βερολίνο
- Reuters – Μιλάνο
- Reuters – Τίρανα
Σε πολλές από τις εικόνες είναι εμφανής η ένταση της φωτεινότητας πάνω από τον ορίζοντα, ενώ οι τεκμηριωμένες λήψεις από Reuters – Δρέσδη και Reuters – Βερολίνο αποτυπώνουν διαφορετικά χρωματικά τόνια που οφείλονται στην τοπική ατμόσφαιρα και τις συνθήκες θέασης.
Η σημερινή πανσέληνος του Νοεμβρίου υπενθυμίζει τις μεταβολές στην τροχιά Γης–Σελήνης και προσέφερε ευκαιρίες για αστρονομική παρατήρηση και φωτογραφία, με εικόνες που δημοσιεύθηκαν από διεθνείς πρακτορειακές πηγές.