- AI αξιοποιείται για την ανάλυση της Γκενίζα του Καΐρου, χιλιάδων εβραϊκών εγγράφων.
- Η τεχνολογία επιταχύνει τη μεταγραφή και την ανασύνθεση διασκορπισμένων κειμένων.
- Στόχος είναι η αποκάλυψη νέων στοιχείων για χίλια χρόνια εβραϊκής ιστορίας.
- Το έργο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας.
- Η Γκενίζα περιέχει έγγραφα από τον Μωυσή Μαϊμονίδη και καθημερινές καταγραφές.
Ερευνητές στο Ισραήλ και διεθνείς συνεργάτες αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να μεταγράψουν και να αναλύσουν τη Γκενίζα του Καΐρου, μια τεράστια συλλογή μεσαιωνικών εβραϊκών εγγράφων που χρονολογούνται χίλια χρόνια πίσω. Το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα, όπως μεταδίδει το Reuters, στοχεύει στην αποκάλυψη νέων ανακαλύψεων για την εβραϊκή ιστορία, επιταχύνοντας την πρόσβαση σε πάνω από 400.000 έγγραφα.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της επιστημονικής κοινότητας να αξιοποιήσει τις σύγχρονες τεχνολογίες για την αποκωδικοποίηση και την κατανόηση αρχαίων κειμένων. Η Γκενίζα του Καΐρου, αν και αποτελεί αντικείμενο μελέτης για πάνω από έναν αιώνα, παρέμενε σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη λόγω του τεράστιου όγκου και της κατάστασης των εγγράφων, αναδεικνύοντας την ανάγκη για καινοτόμες προσεγγίσεις.
Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης στην ιστορική έρευνα
Η τεράστια συλλογή της Γκενίζα του Καΐρου, που αποτελεί τη μεγαλύτερη συλλογή μεσαιωνικών εβραϊκών εγγράφων στον κόσμο, έχει αποτελέσει αντικείμενο αμέτρητων ωρών μελέτης από μελετητές για περισσότερο από έναν αιώνα. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό κλάσμα των 400.000 και πλέον εγγράφων της έχει ερευνηθεί διεξοδικά. Παρόλο που ολόκληρη η συλλογή έχει ήδη ψηφιοποιηθεί και είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο σε μορφή εικόνων, τα περισσότερα από τα αντικείμενά της δεν έχουν καταλογογραφηθεί, πολλά είναι αποδιοργανωμένα θραύσματα από μεγαλύτερα έγγραφα, και μόνο περίπου το ένα δέκατο έχει μεταγραφές.
Εκπαιδεύοντας ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να διαβάζει και να μεταγράφει τα παλιά κείμενα, οι ερευνητές θα μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση και να αναλύουν ολόκληρη τη συλλογή πολύ πιο γρήγορα. Αυτό περιλαμβάνει τη διασταύρωση ονομάτων ή λέξεων και τη συναρμολόγηση θραυσμάτων σε πληρέστερα έγγραφα. Ο Daniel Stokl Ben Ezra της Ecole Pratique des Hautes Etudes στο Παρίσι, ένας από τους κύριους ερευνητές του έργου μεταγραφής MiDRASH, δήλωσε ότι «προσπαθούμε συνεχώς να βελτιώνουμε τις δυνατότητες του μηχανήματος να αποκρυπτογραφεί αρχαίες γραφές». Το έργο έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο και θα μπορούσε να ανοίξει τα έγγραφα – γραμμένα στα εβραϊκά, αραβικά, αραμαϊκά και γίντις σε μια μεγάλη ποικιλία χειρόγραφων γραφών – σε πολλούς διαφορετικούς ερευνητές.
Το εύρος και η σημασία της Γκενίζα του Καΐρου
Μια Γκενίζα είναι ένα αποθετήριο συναγωγής για σημαντικά έγγραφα που προορίζονται τελικά για τελετουργική ταφή. Η συγκεκριμένη που βρέθηκε στη συναγωγή Ben Ezra στο ιστορικό Κάιρο είχε μια ξηρή ατμόσφαιρα, ιδανική για τη διατήρηση του παλιού χαρτιού. Το Κάιρο ξεπέρασε τη Δαμασκό και τη Βαγδάτη στον Μεσαίωνα ως η μεγαλύτερη πόλη της Μέσης Ανατολής, ένα κέντρο παγκόσμιου εμπορίου, μάθησης και επιστήμης, και πατρίδα μιας ακμάζουσας εβραϊκής κοινότητας, η οποία αργότερα επεκτάθηκε από πρόσφυγες που διέφευγαν από την προσφάτως χριστιανική Ισπανία.
Προτεινόμενο Ένας εργαζόμενος τραυματίστηκε σοβαρά όταν τμήμα του πύργου στη Ρώμη κατέρρευσε
Ο μεγάλος εβραίος φιλόσοφος Μωυσής Μαϊμονίδης, ο οποίος ήταν γιατρός στην οικογένεια του Σαλαδίνου, του διάσημου μουσουλμάνου σουλτάνου που εκδίωξε τους σταυροφόρους από την Ιερουσαλήμ, λάτρευε στη συναγωγή Ben Ezra ενώ ζούσε στο Κάιρο. Καθώς δυναστείες και αυτοκρατορίες ανέβαιναν και έπεφταν, η κοινότητα συνέχιζε αθόρυβα την καθημερινή της ζωή, με τις θρησκευτικές αρχές της να γεμίζουν τη Γκενίζα με ραβινικές διαφωνίες, αστικά αρχεία και άλλα κατάλοιπα διοικητικών και πνευματικών υποθέσεων. Η εκπληκτική συλλογή αρχείων και εγγράφων της Γκενίζα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που γράφτηκαν από τον ίδιο τον Μαϊμονίδη, ανακαλύφθηκε από μελετητές στα τέλη του 19ου αιώνα. Αν και έχει μελετηθεί από τότε, το τεράστιο μέγεθός της σημαίνει ότι παραμένουν τεράστια κενά.
Ο αντίκτυπος στην κατανόηση της εβραϊκής ιστορίας
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους ιστορικούς είναι η αργή πρόοδος στην πλήρη αξιοποίηση αυτού του θησαυρού γνώσης. Η δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να επιταχύνει τη διαδικασία μεταγραφής και ανάλυσης είναι κρίσιμη, καθώς οι μεταγραφές από πιο δύσκολα χειρόγραφα ελέγχονται από ερευνητές για ακρίβεια, συμβάλλοντας στη βελτίωση της εκπαίδευσης της AI. Ο Stokl Ben Ezra τόνισε ότι «οι σύγχρονες δυνατότητες μετάφρασης είναι απίστευτα προηγμένες τώρα και η διασύνδεση όλων αυτών γίνεται πολύ πιο εφικτή, πολύ πιο προσιτή στον απλό και όχι στον επιστημονικό αναγνώστη».
Η διευκόλυνση της πρόσβασης σε αυτά τα έγγραφα σημαίνει ότι περισσότεροι ερευνητές, ακόμη και μη ειδικοί, θα μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση της εποχής. Το έργο, που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, βασίζεται στην ψηφιακή βάση δεδομένων της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Ισραήλ για τα έγγραφα της Γκενίζα του Καΐρου και φέρνει κοντά ερευνητές από πολλά πανεπιστήμια και άλλα ιδρύματα.
Η επόμενη μέρα για την ιστορική ανασυγκρότηση
Ένα έγγραφο που μεταγράφηκε από το έργο είναι μια επιστολή του 16ου αιώνα στα γίντις από τη Ραχήλ, μια χήρα από την Ιερουσαλήμ, προς τον γιο της στην Αίγυπτο, με την απάντησή του γραμμένη στα περιθώρια, η οποία αφηγείται τις προσπάθειές του να επιβιώσει από μια πανώλη που σάρωνε το Κάιρο. Τέτοιες προσωπικές μαρτυρίες προσφέρουν μια μοναδική ματιά στην καθημερινή ζωή και τις προκλήσεις της εποχής.
Η δυνατότητα να ανασυνθέσουμε και να δημιουργήσουμε ένα είδος «Facebook του Μεσαίωνα» είναι πλέον μπροστά στα μάτια μας, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Stokl Ben Ezra. Αυτό σημαίνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα απλώς μεταγράφει, αλλά θα βοηθά στην οργανική σύνδεση των πληροφοριών, επιτρέποντας στους ιστορικούς να δημιουργήσουν ένα πλουσιότερο και πιο λεπτομερές χρονικό της εβραϊκής κοινότητας του Μεσαίωνα και των ευρύτερων κοινωνικοπολιτικών συνθηκών της εποχής.
