Το πειραματικό αεροσκάφος X-59 της NASA πραγματοποίησε δοκιμαστική πτήση που σηματοδοτεί ένα βήμα προς τη μείωση του κλασικού «boom» των υπερηχητικών πτήσεων. 28 Οκτωβρίου 2025 σηματοδοτεί την ημερομηνία της πρώτης εξόδου, ενώ ο σχεδιασμός του αεροπλάνου στοχεύει στην αναδιάταξη των κυμάτων πρόσκρουσης ώστε να γίνουν ασθενέστεροι ήχοι.
Πρώτη δοκιμαστική πτήση
Η πρώτη πτήση ξεκίνησε από τις εγκαταστάσεις Lockheed Martin Skunk Works στην Παλμντέιλ της Καλιφόρνια και ολοκληρώθηκε στο Κέντρο Armstrong της NASA στο Έντγουορντς, με διάρκεια λίγο πάνω από μία ώρα. Σκοπός της εξόδου ήταν ο έλεγχος λειτουργίας και ασφάλειας, επομένως οι ταχύτητες παρέμειναν πολύ κάτω από την τελική σχεδιαστική ικανότητα.
Κατά τη διάρκεια της πτήσης το X-59 ανέβηκε περίπου στα 12.000 πόδια και κινήθηκε γύρω στις 240 μίλια ανά ώρα, δηλαδή περίπου 386 χλμ/ώρα, τιμές που χρησίμευσαν για την επαλήθευση υποσυστημάτων πριν από δοκιμές σε υπερηχητικό πεδίο. Οι δοκιμές εστιάζουν στην αξιοπιστία των συστημάτων πριν από τη μετάβαση σε φάση υπερηχητικών πτήσεων.
Σχεδιασμός και τεχνολογία
Η εξωτερική μορφή του X-59 είναι αποτέλεσμα υπολογισμών αεροδυναμικής με στόχο τη διάχυση των κυμάτων πίεσης· το μήκος φτάνει τα 30,4 μέτρα, ενώ η άνοιξη φτερών είναι περίπου 9 μέτρα. Η μακριά μύτη του, που καλύπτει μεγάλο τμήμα του εμπρός τμήματος, βοηθά στη σκόρπιση των κυμάτων ώστε να μην σχηματίζεται το έντονο ηχητικό «μπουμ».
Στα τεχνικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνεται κινητήρας General Electric F414 που προέρχεται από το πρόγραμμα του F/A-18, καθώς και σχεδιασμός για πλεύση σε πολύ μεγάλα ύψη με κρουζ κοντά στα 55.000 πόδια. Η στοχοθετημένη υπερηχητική ταχύτητα του σχεδίου προδιαγράφεται γύρω στο Mach 1,4 σύμφωνα με τα τεχνικά στοιχεία.
Η καμπίνα δεν διαθέτει εμπρόσθιο παράθυρο αλλά χρησιμοποιεί σύστημα οπτικής απεικόνισης, το eXternal Vision System, το οποίο προβάλλει ζωντανές εικόνες σε οθόνη υψηλής ανάλυσης. Επιπλέον, το πρόγραμμα αξιοποιεί συμπληρωματικά εξαρτήματα από μαχητικά αεροσκάφη, όπως π.χ. το σύστημα προσγείωσης από F-16, κάθισμα εκτίναξης από T-38 και στοιχεία ελέγχου από F-117.
Στόχοι και ρυθμιστικό πλαίσιο
Η παλιά απαγόρευση υπερηχητικών πτήσεων πάνω από εδάφη, που επιβλήθηκε από το 1973 λόγω του ηχητικού «boom» που προκαλούσε ζημιές και ενοχλήσεις, αποτελεί το κεντρικό ρυθμιστικό εμπόδιο που στοχεύει να αντιμετωπίσει το πρόγραμμα. Η NASA χρησιμοποιεί το X-59 για να παράγει δεδομένα σχετικά με την πραγματική ακουστική επίπτωση στο έδαφος.
Το X-59 εντάσσεται στην αποστολή πρόγραμμα Quesst της NASA και πρόκειται να πραγματοποιήσει πτήσεις πάνω από επιλεγμένες περιοχές στις ΗΠΑ ώστε να μετρηθεί η ανθρώπινη αντίληψη του ήχου. Τα αποτελέσματα προορίζονται για υποβολή σε FAA και διεθνείς οργανισμούς που διαμορφώνουν τους κανόνες για υπερηχητικές πτήσεις.
Η συγκέντρωση μετρήσεων και αξιολογήσεων θα καθορίσει κατά πόσο οι σημερινοί κανονισμοί μπορούν να αναθεωρηθούν, χωρίς να περιλαμβάνονται στο παρόν συμπεράσματα για χρονοδιαγράμματα εμπορικών εφαρμογών. Μετρήσεις θορύβου και καταγραφές από τις δοκιμές θα παραδοθούν στις αρμόδιες αρχές για περαιτέρω αξιολόγηση.
