Ένα νέο πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές πληρωμές τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, καθιστώντας υποχρεωτική τη διασύνδεση όλων των μέσων αποδοχής πληρωμών, όπως τα POS και οι υπηρεσίες IRIS, απευθείας με την ΑΑΔΕ. Οι ρυθμίσεις αφορούν τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, προβλέποντας τσουχτερά πρόστιμα για όσους δεν συμμορφωθούν με τις νέες απαιτήσεις.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των προσπαθειών της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την ενίσχυση της διαφάνειας στις συναλλαγές. Η πλήρης διασύνδεση των συστημάτων πληρωμών με τη φορολογική διοίκηση αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, διασφαλίζοντας ότι κάθε συναλλαγή καταγράφεται άμεσα και με ακρίβεια, μειώνοντας τα περιθώρια για αδήλωτα έσοδα.
Το νέο πλαίσιο και η υποχρεωτική διασύνδεση
Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, εισάγει τροποποιήσεις στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Ο τίτλος των σχετικών άρθρων αναδιατυπώνεται, τονίζοντας την υποχρεωτική διασύνδεση με τη φορολογική διοίκηση για την αποδοχή υπηρεσιών πληρωμής στο σημείο πώλησης.
Κάθε επιχείρηση που είναι υποχρεωμένη να δέχεται ηλεκτρονικές πληρωμές, είτε μέσω κάρτας είτε με άμεση μεταφορά από λογαριασμό σε λογαριασμό (όπως η υπηρεσία IRIS), πρέπει να διασφαλίζει ότι αυτές οι πληρωμές «επικοινωνούν» αυτόματα με την ΑΑΔΕ.
Η διασύνδεση αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσω τερματικών EFT/POS που είναι ήδη συνδεδεμένα με τη φορολογική διοίκηση ή μέσω υπηρεσιών παρόχων ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων, οι οποίοι επίσης συνδέονται με το σύστημα της ΑΑΔΕ. Επιπλέον, προβλέπεται η αξιοποίηση του εθνικού κόμβου αυτοματοποιημένης διεκπεραίωσης εισπράξεων, όπως το διατραπεζικό σύστημα ΔΙΑΣ, ώστε όλες οι πληρωμές να διέρχονται από ένα ενιαίο και ελεγχόμενο δίκτυο.
Επέκταση σε όλες τις ηλεκτρονικές πληρωμές και υποχρεώσεις παρόχων
Κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση διαδραματίζουν οι αλλαγές στις υποχρεώσεις των οντοτήτων που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών. Από τις σχετικές διατάξεις αφαιρείται ο περιορισμός «μέσω κάρτας», διευρύνοντας το πλαίσιο ώστε να καλύπτει πλέον όλες τις μορφές ηλεκτρονικών πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων πληρωμών από λογαριασμό σε λογαριασμό.
Αυτό σημαίνει ότι στο νέο καθεστώς υπάγονται όχι μόνο οι πάροχοι υπηρεσιών αποδοχής καρτών και τερματικών POS, αλλά και όσοι διαχειρίζονται δίκτυα συναλλαγών, διεκπεραιώνουν εισπράξεις και εκκαθαρίσεις ή προσφέρουν άλλες συναφείς υπηρεσίες.
Όλες αυτές οι οντότητες υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις τεχνικές και λειτουργικές απαιτήσεις διασύνδεσης με την ΑΑΔΕ, είτε μέσω POS είτε μέσω πιστοποιημένων λογισμικών και συστημάτων πληρωμών. Για τον σκοπό αυτό, οφείλουν να υποβάλλουν στην ΑΑΔΕ «δήλωση συμμόρφωσης», η οποία δημοσιοποιείται στον ιστότοπο της Αρχής και αποτελεί προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία των μέσων πληρωμής.
Αν η δήλωση δεν υποβληθεί εντός 45 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας, η λειτουργία των συστημάτων θεωρείται παράνομη και πρέπει να διακοπεί. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν μη πιστοποιημένα μέσα υποχρεώνονται να τα αντικαταστήσουν με εγκεκριμένα συστήματα εντός προθεσμίας που θα καθοριστεί από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ, όπως συμβαίνει και με άλλες ψηφιακές υποχρεώσεις προς την ΑΑΔΕ.
Προτεινόμενο Η ΑΑΔΕ ψηφιοποιεί δημόσιες βεβαιώσεις οφειλών
Αυστηρά πρόστιμα για μη συμμόρφωση
Το σχέδιο νόμου προβλέπει συγκεκριμένα και αυστηρά πρόστιμα για τις παραβάσεις. Για τις επιχειρήσεις που έχουν υποχρέωση χρήσης POS ή υπηρεσιών άμεσων πληρωμών και δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις διασύνδεσης ή δεν αποδέχονται τις πληρωμές με τον προβλεπόμενο τρόπο, επιβάλλεται πρόστιμο 10.000 ευρώ σε όσες τηρούν απλογραφικά βιβλία και 20.000 ευρώ σε όσες τηρούν διπλογραφικά.
Προβλέπεται, ωστόσο, μείωση του προστίμου κατά 50% για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε πολύ μικρούς οικισμούς (έως 500 κατοίκους) και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, εξαιρουμένων των χαρακτηρισμένων τουριστικών προορισμών.
Ακόμη αυστηρότερο είναι το πλαίσιο για τις εταιρείες που διαχειρίζονται τα συστήματα πληρωμών και παροχής POS. Αν, παρά την υποβολή δήλωσης συμμόρφωσης, δεν τηρούν στην πράξη τις τεχνικές προδιαγραφές και τις υποχρεώσεις διασύνδεσης με τη φορολογική διοίκηση, προβλέπεται πρόστιμο 200.000 ευρώ, το οποίο σε περίπτωση υποτροπής ανεβαίνει στις 300.000 ευρώ.
Αν δεν προχωρήσουν εγκαίρως στην αναβάθμιση των τερματικών POS, η δήλωση συμμόρφωσης παύει να ισχύει, ενεργοποιούνται οι κυρώσεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και επιβάλλεται πρόστιμο 100.000 ευρώ. Όταν έχει αναβαθμιστεί μόνο μέρος των τερματικών, επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ για κάθε μη αναβαθμισμένο POS, εκτός εάν αποδειχθεί ότι η ευθύνη δεν βαρύνει την ίδια την οντότητα.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι το νέο πλαίσιο, αν και αναγκαίο για την πάταξη της φοροδιαφυγής, απαιτεί σαφείς οδηγίες και επαρκή μεταβατική περίοδο για την πλήρη προσαρμογή των επιχειρήσεων, ειδικά των μικρομεσαίων. Η πολυπλοκότητα των τεχνικών απαιτήσεων και το υψηλό ύψος των προστίμων δημιουργούν ανησυχία, καθώς μια ανεπαρκής ενημέρωση ή τεχνική δυσκολία μπορεί να οδηγήσει σε δυσβάσταχτες κυρώσεις.
Η ομαλή μετάβαση είναι κρίσιμη για την αποφυγή προβλημάτων στην αγορά.
Ο ρόλος της ΑΑΔΕ και οι μελλοντικές ρυθμίσεις
Τέλος, το σχέδιο νόμου αλλάζει και τις «εξουσιοδοτικές» διατάξεις. Η αρμοδιότητα να καθορίζει ποιες οντότητες υποχρεούνται σε δήλωση συμμόρφωσης και με ποιον τρόπο θα την υποβάλλουν, μεταφέρεται από τον Υπουργό Οικονομικών στον Διοικητή της ΑΑΔΕ. Με αποφάσεις του θα ορίζονται πλέον ο τύπος, το περιεχόμενο, η διαδικασία, ο χρόνος υποβολής της δήλωσης, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια, σε ένα πλαίσιο που δεν περιορίζεται πλέον μόνο στα POS και στις πληρωμές με κάρτα, αλλά αγκαλιάζει το σύνολο των σύγχρονων ηλεκτρονικών πληρωμών.
Αυτή η κίνηση ενισχύει την ευελιξία της ΑΑΔΕ να προσαρμόζεται στις τεχνολογικές εξελίξεις και να διασφαλίζει την αποτελεσματικότητα των ελέγχων, όπως άλλωστε φανερώνουν και οι προσπάθειες της Αρχής για την απλοποίηση του εξωδικαστικού μηχανισμού και την μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ.
