Στελέχη των υπηρεσιών ύδρευσης αποκαλύπτουν στην «Κ» το μέγεθος των υδατοκλοπών και των απωλειών νερού στην Ελλάδα, ένα φαινόμενο που στερεί πολύτιμους πόρους και επιδεινώνει τη λειψυδρία. Πρόσφατα, οκτώ άτομα συνελήφθησαν στο Κορωπί για παράνομη υδροληψία, χρησιμοποιώντας λάστιχα και σωλήνες για να κλέβουν νερό από παροχή καλλωπιστικών φυτών για τις οικιακές τους ανάγκες, αναδεικνύοντας ένα ευρύτερο πρόβλημα που αφορά έως και το 50% του επεξεργασμένου νερού.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας διαχρονικής πρόκλησης για τις ελληνικές υπηρεσίες ύδρευσης, όπου τα παλιά και συχνά αχαρτογράφητα δίκτυα, ειδικά σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για ανεξέλεγκτη κατανάλωση και παράνομες συνδέσεις.
Η έλλειψη σύγχρονων υποδομών και η δυσκολία ελέγχου καθιστούν τον εντοπισμό των παραβάσεων ιδιαίτερα δύσκολο, με συνέπεια σημαντικές απώλειες.
Οι κρυφές διαδρομές της υδατοκλοπής και οι απώλειες στο δίκτυο
Η πρόσφατη επιχείρηση της αστυνομίας στο Κορωπί, όπου εντοπίστηκε ένα παράνομο δίκτυο υδροδότησης και συνελήφθησαν οκτώ άτομα, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο εκδηλώνονται οι υδατοκλοπές. Οι δράστες χρησιμοποιούσαν λάστιχα και πλαστικούς σωλήνες για να κλέβουν νερό, το οποίο προοριζόταν για το πότισμα καλλωπιστικών φυτών σε αυτοκινητόδρομο, διοχετεύοντάς το στα σπίτια τους.
Αυτή η πρακτική δεν είναι μεμονωμένη, καθώς η Ελλάδα χάνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του επεξεργασμένου νερού.
Οι εκτιμήσεις για τις απώλειες νερού κυμαίνονται από 30%, ενώ στοιχεία της Deloitte και του World Resources Institute ανεβάζουν το ποσοστό έως και το 50%. Οι διαρροές στο δίκτυο αποτελούν τον κύριο υπεύθυνο για αυτές τις απώλειες, σε μια περίοδο όπου η εξοικονόμηση νερού είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Ωστόσο, οι υδατοκλοπές συνεισφέρουν σημαντικά σε αυτό το πρόβλημα, στερώντας παράλληλα πολύτιμους οικονομικούς πόρους.
Μαρτυρίες από τις ΔΕΥΑ: Αχαρτογράφητα δίκτυα και παλιές πρακτικές
Στελέχη των υπηρεσιών ύδρευσης από όλη την Ελλάδα επισημαίνουν ότι οι υδατοκλοπές συνεχίζουν να συμβαίνουν, με ιδιαίτερη δυσκολία εντοπισμού σε περιοχές εκτός αστικού ιστού, όπως αγροκτήματα, αυθαίρετα και απομακρυσμένα χωριά. Ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ΔΕΥΑ Άρτας, Γιώργος Καραγεώργος, τονίζει ότι «τα δίκτυα ύδρευσης, ειδικά σε χωριά, είχαν κατασκευαστεί από τις παλιές κοινότητες και σε πολλές περιπτώσεις είναι αχαρτογράφητα, με αποτέλεσμα να καταναλώνεται νερό που δεν καταγράφεται».
Προσθέτει επίσης ότι «στο παρελθόν οι κοινοτάρχες χρησιμοποιούσαν συχνά το νερό για πολιτικούς λόγους, εξυπηρετώντας ψηφοφόρους τους».
Αντίστοιχα φαινόμενα περιγράφει και ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ Φαιστού, Εμμανουήλ Ορφανουδάκης, αναφέροντας ότι κατά την αντικατάσταση υδρομέτρων διαπιστώνονται λαθραίες υδροληψίες και επιβάλλονται πρόστιμα. Πολλές από αυτές τις παλιές παροχές έχουν καλυφθεί με πίσσα ή μπετόν, καθιστώντας τον εντοπισμό τους εξαιρετικά δύσκολο.
Ο Ιωσήφ Τζιούφας, πρόεδρος της ΔΕΥΑ Βοΐου, συμπληρώνει ότι οι περισσότερες κλοπές εντοπίζονται κοντά στον καταμετρητή, με τη χρήση λάστιχων λίγο πριν το ρολόι, παρακάμπτοντας έτσι τη μέτρηση.
Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις των παράνομων υδροληψιών
Οι υδατοκλοπές έχουν σοβαρές οικονομικές συνέπειες, καθώς στερούν πολύτιμους πόρους που θα μπορούσαν να επενδυθούν στον εκσυγχρονισμό των δικτύων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Μάνδρας-Ειδυλλίας, όπου μετά τις φονικές πλημμύρες του 2017, δημιουργήθηκαν κενά που εκμεταλλεύτηκαν κάποιοι για κλοπή νερού.
Ο δήμαρχος Αρμόδιος Δρίκος αποκάλυψε ότι λόγω μετατοπίσεων περιφράξεων και ρολογιών, λογαριασμοί 40.000 ευρώ το τετράμηνο εμφανίζονταν με ποσά δέκα φορές μικρότερα. Η συνολική ζημιά υπολογίζεται κοντά στα 2 εκατ. ευρώ, με την έρευνα να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη.
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η διάβρωση της εμπιστοσύνης στο σύστημα και η αίσθηση αδικίας που δημιουργείται στους συνεπείς καταναλωτές. Η απώλεια εσόδων από τις παράνομες υδροληψίες επιβαρύνει τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, περιορίζοντας την ικανότητά τους να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η αποτελεσματική διαχείριση του νερού είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ο δρόμος προς τον εκσυγχρονισμό και τη μείωση των απωλειών
Οι υδατοκλοπές έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να συνεχίσουν να μειώνονται, καθώς οι εταιρείες ύδρευσης εκσυγχρονίζουν τα δίκτυά τους και τοποθετούν ψηφιακούς μετρητές. Αυτές οι τεχνολογικές αναβαθμίσεις επιτρέπουν τον άμεσο εντοπισμό τυχόν προσπαθειών κλοπής νερού και την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων.
Ο δήμαρχος Λαυρεωτικής και πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης και Τηλεθέρμανσης Λαυρεωτικής, Δημήτρης Λουκάς, δήλωσε στην «Κ» ότι «τα τελευταία χρόνια έχουμε εκμηδενίσει το φαινόμενο με την αναβάθμιση του δικτύου».
Η πλήρης χαρτογράφηση των δικτύων, η αντικατάσταση παλαιών υδρομέτρων και η υιοθέτηση έξυπνων συστημάτων παρακολούθησης αποτελούν κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι επενδύσεις σε σύγχρονες υποδομές και η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση της ορθής διαχείρισης του νερού και την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, εξασφαλίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον για την υδροδότηση της χώρας.
