Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει για την καταβολή του επιδόματος των 250 ευρώ, το οποίο αναμένεται να δοθεί στους δικαιούχους συνταξιούχους περί τα τέλη Νοεμβρίου. Ωστόσο, σχεδόν 1 εκατομμύριο συνταξιούχοι θα μείνουν εκτός αυτής της ενίσχυσης, καθώς δεν πληρούν τα αυστηρά ηλικιακά, εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που έχουν τεθεί από το Υπουργείο Εργασίας.
Η πληρωμή, που μπορεί να φτάσει τα 500 ευρώ για ζευγάρια, αποτελεί μέρος των κυβερνητικών εξαγγελιών για τις ευάλωτες ομάδες.
Τα κριτήρια και ο σκοπός της έκτακτης ενίσχυσης
Το Υπουργείο Εργασίας στοχεύει στην ενίσχυση των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, με την καταβολή ενός ετήσιου επιδόματος 250 ευρώ, το οποίο για τα ζευγάρια ανέρχεται στα 500 ευρώ. Η πληρωμή αναμένεται να πραγματοποιηθεί προς το τέλος Νοεμβρίου, με τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ να δηλώνουν έτοιμες.
Το επίδομα χορηγείται ετησίως, κάθε Νοέμβριο, βασιζόμενο σε συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Αυτή η προσέγγιση, όπου οι ενισχύσεις κατευθύνονται σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες με βάση αυστηρά κριτήρια, δεν είναι κάτι καινούργιο στην ελληνική οικονομική πολιτική. Τεχνικά, ο στόχος είναι η στοχευμένη ανακούφιση, αποφεύγοντας οριζόντιες παροχές που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό χωρίς ανάλογο όφελος για τους πραγματικά αδύναμους.
Η διαδικασία είναι αυτοματοποιημένη, ώστε να μην απαιτείται καμία ενέργεια από τους δικαιούχους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία.
Φέτος, εκτιμάται ότι πάνω από 1,4 εκατομμύρια άτομα θα λάβουν το επίδομα. Οι βασικοί δικαιούχοι είναι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών, με ετήσιο εισόδημα έως 14.000 ευρώ για άγαμους ή χήρους, και έως 26.000 ευρώ για έγγαμους. Επιπλέον, χωρίς ηλικιακά κριτήρια, το δικαιούνται όσοι λαμβάνουν αναπηρικά επιδόματα από τον ΟΠΕΚΑ, τη σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων, καθώς και οι ανάδοχοι γονείς ενταγμένοι σε προγράμματα αναπηρίας.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, αν κάποιος ανήκει σε περισσότερες κατηγορίες, λαμβάνει μόνο μία ενίσχυση.
Ποιοι μένουν εκτός του επιδόματος των 250 ευρώ
Παρά την ευρεία στόχευση, ένα σημαντικό τμήμα των συνταξιούχων, περίπου 1 εκατομμύριο, θα βρεθεί εκτός αυτής της ενίσχυσης. Η μη τήρηση των ηλικιακών, εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων αποτελεί τον κύριο λόγο αποκλεισμού. Ειδικότερα, η ΕΝΥΠΕΚΚ έχει επισημάνει τις ακόλουθες κατηγορίες που δεν θα λάβουν το επίδομα:
- Συνταξιούχοι κάτω των 65 ετών: Ακόμα κι αν λαμβάνουν σύνταξη, πρέπει να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος έως την 31η Δεκεμβρίου 2024. Έχουν τη δυνατότητα να το εισπράξουν τον Νοέμβριο του 2026, αν στο μεταξύ συμπληρώσουν το όριο.
- Όσοι υπερβαίνουν τα εισοδηματικά ή περιουσιακά όρια: Το συνολικό ετήσιο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων μισθωμάτων, τόκων και αναδρομικών, καθώς και η ακίνητη περιουσία (βάσει ΕΝΦΙΑ), αποτελούν κριτήρια αποκλεισμού.
- Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Οι αποδοχές από την εργασία τους προσμετρώνται στο συνολικό τους εισόδημα, οδηγώντας συχνά στην υπέρβαση των ορίων.
- Όσοι εισέπραξαν αναδρομικά μέσα στο 2024: Τα αναδρομικά προσμετρώνται στο εισόδημα της φορολογικής δήλωσης, αυξάνοντας το συνολικό ποσό.
- Συνταξιούχοι με πρόωρη και όχι οριστική σύνταξη τον Σεπτέμβριο του 2025.
- Μακροχρόνια άνεργοι, μονογονεϊκές οικογένειες, δικαιούχοι ΚΕΑ και επιδόματος παιδιού, καθώς και χήρες, ορφανά και γυναίκες με μειωμένες συντάξεις κάτω των 65 ετών.
Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι συνταξιούχων με καθαρές συντάξεις 880€ και 790€ αντίστοιχα, αν διαθέτει συνολικό ετήσιο εισόδημα πάνω από 26.000€ ή επιπλέον εισοδήματα από ενοίκια, δεν θα λάβει το επίδομα, καθώς ξεπερνά το εισοδηματικό όριο. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της συνολικής εικόνας των οικονομικών στοιχείων κάθε νοικοκυριού.
Πώς επηρεάζει η ενίσχυση τους δικαιούχους και τι πρέπει να προσέξουν
Η πληρωμή των 250 ευρώ θα πραγματοποιηθεί αυτόματα, περίπου στα τέλη Νοεμβρίου, απευθείας στους λογαριασμούς των δικαιούχων. Η κρίσιμη ημερομηνία για την καταβολή της κύριας σύνταξης είναι ο Σεπτέμβριος, ενώ το ηλικιακό όριο εξετάζεται με βάση το τέλος του προηγούμενου έτους.
Το εισόδημα υπολογίζεται συνολικά, μαζί με μισθώματα, τόκους ή αναδρομικά, ενώ η ακίνητη περιουσία κρίνεται βάσει ΕΝΦΙΑ.
Στην εμπειρία μας με παρόμοιες ενισχύσεις, παρατηρούμε συχνά ότι η πολυπλοκότητα των κριτηρίων μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση. Είναι σημαντικό οι πολίτες να έχουν πλήρη εικόνα των φορολογικών τους στοιχείων, καθώς ακόμα και μικρές διαφορές στο εισόδημα ή την περιουσία μπορούν να οδηγήσουν στον αποκλεισμό.
Αυτό που ανησυχεί την αγορά είναι η αίσθηση αδικίας που μπορεί να δημιουργηθεί σε όσους, αν και έχουν χαμηλά εισοδήματα, αποκλείονται λόγω τεχνικών λεπτομερειών.
Οδηγίες και προβλέψεις για το μέλλον της ενίσχυσης
Εάν το ποσό του επιδόματος δεν εμφανιστεί στον λογαριασμό σας, οι δικαιούχοι πρέπει πρώτα να ελέγξουν προσεκτικά την ηλικία, το εισόδημα και την περιουσία τους, συγκρίνοντάς τα με τα επίσημα κριτήρια. Σε περίπτωση που εντοπιστούν λάθη στα στοιχεία (π.χ. στο ΑΦΜ συζύγου ή στον υπολογισμό αναδρομικών), η διόρθωση θα πρέπει να γίνει μέσω των φορολογικών δηλώσεων και των αρμόδιων υπηρεσιών του ΕΦΚΑ και της ΑΑΔΕ.
Η εκτίμησή μας είναι πως, παρά τις όποιες αρχικές δυσκολίες, το σύστημα θα ομαλοποιηθεί, προσφέροντας την αναγκαία στήριξη στις πιο ευάλωτες ομάδες συνταξιούχων.
