Τα όρια ηλικίας για σύνταξη το 2026: Ποιοι μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα

Περισσότεροι από 30.000 ασφαλισμένοι σε όλους τους κλάδους του e-ΕΦΚΑ έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν το 2026, αξιοποιώντας τα μεταβατικά όρια ηλικίας. Αυτό αφορά κυρίως μητέρες ανηλίκων, γονείς του Δημοσίου και εργαζομένους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, οι οποίοι μπορούν να αποχωρήσουν ακόμη και πριν από τα 62 έτη.

Η εξέλιξη των συνταξιοδοτικών ορίων στην Ελλάδα αποτελεί ένα διαρκές πεδίο μεταρρυθμίσεων, με τις ισχύουσες διατάξεις να απορρέουν από μια σειρά νόμων που αποσκοπούν στην προσαρμογή του συστήματος στις δημογραφικές και οικονομικές προκλήσεις. Η περίοδος έως το 2026 είναι κρίσιμη για χιλιάδες ασφαλισμένους, καθώς σηματοδοτεί το τέλος των μεταβατικών ρυθμίσεων που επιτρέπουν την έξοδο από την αγορά εργασίας με ευνοϊκότερους όρους από τα γενικά όρια ηλικίας.

Τα γενικά όρια συνταξιοδότησης και οι εξαιρέσεις του 2026

Σύμφωνα με τις τρέχουσες διατάξεις, οι ασφαλισμένοι όλων των κλάδων του e-ΕΦΚΑ μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 40 ετών ασφάλισης. Για όσους δεν διαθέτουν πλήρη 40ετία, παρέχεται η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών, έως 7 για τον ιδιωτικό τομέα και έως 12 για το Δημόσιο, διαμορφώνοντας τον ελάχιστο χρόνο για έξοδο στα 33 έτη για μισθωτούς και 28 για δημοσίους υπαλλήλους.

Ωστόσο, το 2026 αποτελεί μια τελευταία ευκαιρία για πάνω από 30.000 ασφαλισμένους να αποχωρήσουν νωρίτερα, εκμεταλλευόμενοι τις μεταβατικές διατάξεις που λήγουν οριστικά.

Οι ευνοϊκές ρυθμίσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση

Οι ειδικοί της ασφάλισης υπογραμμίζουν ότι οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν μητέρες ανηλίκων, γονείς του Δημοσίου και εργαζομένους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Άτομα που έχουν γεννηθεί έως και το 1964 μπορούν να λάβουν σύνταξη άμεσα ή έως το 2026, αξιοποιώντας συγκεκριμένες ρυθμίσεις κατοχύρωσης δικαιώματος.

Αυτό περιλαμβάνει μια σειρά από εξαιρέσεις στα όρια ηλικίας που έχουν διαμορφωθεί από προηγούμενους νόμους.

Κατηγορίες συνταξιοδότησης στο Δημόσιο

• 35ετία (κατοχύρωση 2010): Όσοι έως 31/12/2021 συμπλήρωσαν 35 έτη ασφάλισης (με εξαγορά στρατού ή τέκνων) και το 58ο έτος της ηλικίας τους, μπορούν να αποχωρήσουν με όριο έως 61 έτη και 6 μήνες. Για παράδειγμα, υπάλληλος με 35ετία το 2021 και γεννηθείς τον 7/1964 αποχωρεί τον Ιανουάριο του 2026.
• 36ετία (κατοχύρωση 2011): Όσοι είχαν 36 έτη ασφάλισης και 58 έτη ηλικίας έως 31/12/2021 κατοχυρώνουν επίσης όριο 61 έτη και 6 μήνες. Ένας υπάλληλος με 36ετία το 2021 και γεννηθείς τον 6/1964 μπορεί να αποχωρήσει τον Δεκέμβριο του 2025.
• 37ετία (25ετία έως 2010): Όσοι είχαν 25ετία έως 31/12/2010 και 37ετία έως 31/12/2021, κατοχυρώνουν όριο 61 ετών και 2 μηνών. Για παράδειγμα, υπάλληλος με 37ετία το 2021 και γεννηθείς τον 8/1964 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί τον Οκτώβριο του 2025.
• Πρόωρη ή μειωμένη σύνταξη (25ετία έως το 2012):
  • 25ετία το 2010: Γυναίκες στα 55.
  • 25ετία το 2011: Άνδρες και γυναίκες στα 56.
  • 25ετία το 2012: Άνδρες και γυναίκες στα 57.
  Όσοι συμπληρώνουν το όριο μετά την 1/1/2023 χρειάζονται πλέον 62 έτη. Ένας υπάλληλος με 25ετία το 2011 και γεννηθείς 2/1966 κατοχύρωσε δικαίωμα στα 56.

Κατηγορίες συνταξιοδότησης στο ΙΚΑ

Στο ΙΚΑ, η μόνη δυνατότητα εξόδου πριν τα γενικά όρια αφορά την ασφάλιση στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Με 7.500 βαρέα και 10.500 συνολικά ένσημα, η πλήρης σύνταξη δίνεται στα 62 ή μειωμένη στα 60. Με 3.600 βαρέα και 4.500 συνολικά, η πλήρης σύνταξη δίνεται στα 62.

Για τις γυναίκες στα βαρέα, τα όρια διαμορφώθηκαν στα 55 το 2010, στα 56 το 2011, στα 57 το 2012, και από το 2013 στα 62. Προϋπόθεση είναι η ύπαρξη 1.000 βαρέων ενσήμων την τελευταία 17ετία.

Γονείς ανηλίκων: Μία από τις πιο ευνοϊκές διατάξεις

Οι ρυθμίσεις για τους γονείς ανηλίκων αποτελούν μία από τις πιο ευνοϊκές διατάξεις του συστήματος. Στο Δημόσιο και τις ΔΕΚΟ-Τράπεζες, με 25ετία και ανήλικο τέκνο, η σύνταξη δινόταν στα 50 το 2010, στα 52 το 2011 και στα 55 το 2012. Πατέρας ανηλίκου με 25ετία το 2012 και γεννηθείς 12/1964 μπορεί να αποχωρήσει το 2025.

Επίσης, με 20ετία και 3+ τέκνα, η σύνταξη δινόταν χωρίς όριο ηλικίας το 2010, στα 52 το 2011 και στα 55 το 2012. Για το ΙΚΑ και τα Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών, με 5.500 ημέρες και ανήλικο τέκνο, η μειωμένη σύνταξη δινόταν στα 50 το 2010, στα 52 το 2011 και στα 55 το 2012.

Μητέρα με 5.500 ημέρες το 2011 και γεννηθείσα 12/1965 μπορεί να λάβει μειωμένη σύνταξη από το 2024.

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές της αγοράς εργασίας και τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης είναι η πολυπλοκότητα του συστήματος, η οποία απαιτεί ενδελεχή ενημέρωση και προσεκτικό σχεδιασμό από τους ασφαλισμένους. Η επικείμενη λήξη των μεταβατικών διατάξεων δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας, αλλά ταυτόχρονα και μια πρόκληση για την έγκαιρη υποβολή των αιτήσεων, καθώς η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια δικαιωμάτων ή σε μεγαλύτερα όρια ηλικίας.

Τι αναμένεται μετά το 2026

Μετά την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου το 2026, τα όρια ηλικίας για σύνταξη θα ενοποιηθούν στα 62 έτη με 40 έτη ασφάλισης ή στα 67 έτη με 15 έτη ασφάλισης, χωρίς περαιτέρω εξαιρέσεις. Αυτό σημαίνει ότι όσοι δεν προλάβουν να κατοχυρώσουν δικαίωμα με τις παλαιές διατάξεις έως το 2026, θα υπαχθούν στα νέα, αυστηρότερα όρια.

Η περίοδος αυτή αναμένεται να οδηγήσει σε αυξημένο φόρτο εργασίας για τον e-ΕΦΚΑ και να απαιτήσει από τους ασφαλισμένους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις προϋποθέσεις και τις ημερομηνίες.