ΣτΕ: Κλειδώνει η πενταετής παραγραφή για στοιχεία αλλοδαπών λογαριασμών

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με την απόφαση 1413/2025, έκρινε ότι τα στοιχεία που αφορούν το περιεχόμενο αλλοδαπού τραπεζικού λογαριασμού υπόκεινται σε πενταετή παραγραφή. Η απόφαση αυτή είναι κρίσιμη, καθώς καθορίζει ότι η φορολογική διοίκηση δεν μπορεί να επικαλεστεί «συμπληρωματικά» στοιχεία για επέκταση της παραγραφής σε δεκαετία, εφόσον γνώριζε την ύπαρξη του λογαριασμού και όφειλε να τα αναζητήσει εγκαίρως.

Η απόφαση αυτή του ΣτΕ έρχεται να οριοθετήσει περαιτέρω τις προθεσμίες παραγραφής για υποθέσεις που αφορούν αλλοδαπούς λογαριασμούς, σε μια περίοδο όπου οι φορολογικές αρχές εντείνουν τους ελέγχους για τη διακίνηση κεφαλαίων στο εξωτερικό και την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Το παρασκήνιο της υπόθεσης αναδεικνύει την πολυπλοκότητα των διεθνών φορολογικών ελέγχων και την ανάγκη για σαφείς κανόνες σχετικά με τη συλλογή και αξιοποίηση των στοιχείων.

Η κρίση του ΣτΕ και η πενταετής παραγραφή

Η υπόθεση που απασχόλησε το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο αφορούσε έναν φορολογούμενο που είχε εισαγάγει στην Ελλάδα υψηλά χρηματικά ποσά, επικαλούμενος ότι προέρχονταν από λογαριασμό του στο εξωτερικό. Οι φορολογικές αρχές ξεκίνησαν έλεγχο, ζητώντας όμως τις κινήσεις των αλλοδαπών λογαριασμών μετά την πάροδο της πενταετούς προθεσμίας.

Τα στοιχεία που παραλήφθηκαν αργότερα έδειξαν ότι τα εμβάσματα δεν προέρχονταν από τον αρχικά δηλωθέντα λογαριασμό, αλλά από άλλους συνδεδεμένους λογαριασμούς. Η διοίκηση θεώρησε τα δεδομένα αυτά «συμπληρωματικά» και προχώρησε σε πράξη καταλογισμού μετά τη λήξη της παραγραφής, κάνοντας χρήση της δεκαετούς προθεσμίας.

Με την απόφαση 1413/2025, το ΣτΕ απέρριψε τη θέση αυτή, επισημαίνοντας ότι η διοίκηση, αφού γνώριζε την ύπαρξη του συγκεκριμένου λογαριασμού, όφειλε να έχει αναζητήσει τα σχετικά στοιχεία εντός της πενταετίας και δεν μπορεί εκ των υστέρων να τα χαρακτηρίσει «συμπληρωματικά» ώστε να παραταθεί η παραγραφή.

Παραδείγματα εφαρμογής της απόφασης

Σε ένα παράδειγμα, ένας φορολογούμενος δηλώνει ότι διαθέτει λογαριασμό σε τράπεζα της Ελβετίας. Η διοίκηση γνωρίζει την ύπαρξη του λογαριασμού από παλαιότερη δήλωση περιουσιακής κατάστασης, αλλά δεν ζητά εγκαίρως τα στοιχεία κινήσεων. Μετά την πενταετία, λαμβάνει μέσω διεθνούς συνδρομής στοιχεία που δείχνουν σημαντικές καταθέσεις.

Η διοίκηση επιχειρεί να τα χρησιμοποιήσει ως «συμπληρωματικά». Το δικαστήριο κρίνει ότι δεν παρατείνεται η παραγραφή, διότι η φορολογική αρχή όφειλε να είχε προβεί σε έλεγχο εντός της πενταετούς περιόδου.

Αντίστοιχα, ένας φορολογούμενος έχει γνωστό ακίνητο στη Γερμανία και δηλώνει ότι έλαβε χρήματα από ενοίκια και μεταβίβασή του. Η φορολογική διοίκηση, μολονότι γνωρίζει το ακίνητο από το έντυπο Ε9, δεν ζητά στοιχεία από τις γερμανικές αρχές εντός του χρόνου. Μετά την πενταετία λαμβάνει πληροφορίες για υψηλότερο τίμημα πώλησης και επιχειρεί έκδοση πράξης καταλογισμού στη δεκαετία.

Το δικαστήριο απορρίπτει τη χρήση της δεκαετούς παραγραφής, διότι τα στοιχεία δεν θεωρούνται «συμπληρωματικά» αλλά «εκ των υστέρων».

Επιπλέον, μια εταιρεία με έδρα σε φορολογικό παράδεισο μεταφέρει χρήματα στην Ελλάδα. Ο λογαριασμός της ήταν γνωστός στη διοίκηση από παλαιότερη έρευνα για ενδοομιλικές συναλλαγές. Παρά την προηγούμενη γνώση, οι αρχές δεν ζητούν εγκαίρως τις κινήσεις.

Μετά την πενταετία λαμβάνουν στοιχεία που δείχνουν αναντιστοιχίες στα ποσά των εμβασμάτων και επιδιώκουν καταλογισμό στη δεκαετία. Το δικαστήριο κρίνει ότι η διοίκηση δεν μπορεί να επικαλεστεί συμπληρωματικά στοιχεία για να παρατείνει την παραγραφή, αφού είχε τη δυνατότητα και την υποχρέωση να ερευνήσει εγκαίρως.

Οι επιπτώσεις για φορολογούμενους και διοίκηση

Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η απόφαση αυτή του ΣτΕ ενισχύει την ασφάλεια δικαίου για τους φορολογούμενους, θέτοντας σαφή όρια στην επέκταση της παραγραφής και υποχρεώνοντας τη φορολογική διοίκηση να είναι πιο επιμελής στην αναζήτηση στοιχείων. Ωστόσο, αναδεικνύει και την ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση των διεθνών δεδομένων από τις αρχές, καθώς η διεθνής συνεργασία για την ανταλλαγή πληροφοριών είναι πλέον εντατικότερη.

Η συγκεκριμένη απόφαση προστατεύει τους φορολογούμενους από αορίστους ελέγχους, καθώς καθιστά σαφές ότι η φορολογική διοίκηση δεν μπορεί να επικαλεστεί εκ των υστέρων την ύπαρξη «συμπληρωματικών στοιχείων» για να παρατείνει την παραγραφή, εφόσον είχε ήδη γνώση της ύπαρξης του λογαριασμού.

Αντιθέτως, υποχρεώνει τη φορολογική διοίκηση να ενεργεί εγκαίρως και να συλλέγει όλα τα απαραίτητα στοιχεία εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.

Τι αναμένεται στη συνέχεια

Η απόφαση του ΣτΕ θα επηρεάσει τους μελλοντικούς φορολογικούς ελέγχους και την ερμηνεία της έννοιας των «συμπληρωματικών» στοιχείων, ειδικά σε υποθέσεις με διεθνή διάσταση. Αναμένεται να οδηγήσει σε πιο προσεκτική και έγκαιρη δράση από τις φορολογικές αρχές, καθώς η μη τήρηση των προθεσμιών μπορεί να ακυρώσει τις προσπάθειες καταλογισμού φόρων.

Η εξέλιξη αυτή ενισχύει την ανάγκη για άμεση και αποτελεσματική δράση των ελεγκτικών μηχανισμών.