Η νέα κοινή υπουργική απόφαση για το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» διευρύνει σημαντικά τα εισοδηματικά κριτήρια, αυξάνοντας τον αριθμό των δυνητικών δικαιούχων. Ωστόσο, το βασικότερο πρόβλημα παραμένει άλυτο, καθώς δεν αλλάζει το όριο παλαιότητας των ακινήτων, περιορίζοντας δραματικά τις διαθέσιμες επιλογές για τους ενδιαφερομένους.
Η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» αποτελεί συνέχεια των προσπαθειών της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το οξύ στεγαστικό πρόβλημα που πλήττει ιδιαίτερα τους νέους και τις ευάλωτες ομάδες. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα τέτοιων μέτρων κρίνεται από την ικανότητα της αγοράς να ανταποκριθεί, κάτι που στην περίπτωση αυτή, λόγω των περιορισμών στην προσφορά ακινήτων, φαίνεται να υπονομεύεται.
Η διεύρυνση των κριτηρίων και το άλυτο πρόβλημα
Η νέα κοινή υπουργική απόφαση για το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» φέρνει σημαντικές αλλαγές στα εισοδηματικά κριτήρια, με στόχο την ένταξη περισσότερων πολιτών. Συγκεκριμένα, το όριο για τους άγαμους αυξάνεται στις 25.000 ευρώ, για τα ζευγάρια στις 35.000 ευρώ (με προσαύξηση 5.000 ευρώ ανά παιδί), ενώ για τις μονογονεϊκές οικογένειες διαμορφώνεται στις 39.000 ευρώ.
Αυτή η κίνηση, ενώ διευρύνει τη βάση των δικαιούχων, δεν συνοδεύεται από την αναγκαία προσαρμογή στο όριο παλαιότητας των ακινήτων, το οποίο παραμένει η 31η Δεκεμβρίου 2005 για την οικοδομική άδεια. Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις αλλαγές, μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο Σπίτι μου 2: Αλλαγές στα κριτήρια και επιμήκυνση προθεσμιών για το πρόγραμμα.
Τα στοιχεία που αποκαλύπτουν την αναντιστοιχία
Η διατήρηση του ηλικιακού ορίου για τα επιλέξιμα ακίνητα δημιουργεί μια έντονη αναντιστοιχία μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς. Παρά τις 32.000 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα, με συνολικά αιτήματα δανειοδότησης που αγγίζουν τα 4 δισ. ευρώ, τα διαθέσιμα κεφάλαια είναι μόλις τα μισά.
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι μόνο ένας στους τρεις αιτούντες κατάφερε να εντοπίσει κατοικία που να πληροί τις προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα να έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα μόλις 11.000 δικαιούχοι. Αυτή η κατάσταση επιβεβαιώνει ότι η έλλειψη κατάλληλων ακινήτων αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο, όπως αναδεικνύεται και από τις γενικότερες προκλήσεις στην αγορά, όπως περιγράφεται στο Νέα στεγαστικά κίνητρα έρχονται, αλλά τα κλειστά ακίνητα παραμένουν πρόκληση.
Προτεινόμενο Επιδότηση έως 90% για ανακαίνιση παλιών ακινήτων: Πώς θα ωφεληθούν χιλιάδες ιδιοκτήτες
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές της αγοράς και τους τραπεζικούς κύκλους είναι η επιμονή της κυβέρνησης στη διατήρηση του ορίου παλαιότητας, παρά τις σχετικές εισηγήσεις για χαλάρωση. Η απόφαση να ενισχυθεί το πρόγραμμα μόνο από την πλευρά της ζήτησης, αφήνοντας άθικτο το δομικό πρόβλημα της προσφοράς, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω εντατικοποίηση του ανταγωνισμού για τα λιγοστά διαθέσιμα ακίνητα, χωρίς να επιλύει την ουσία του στεγαστικού ζητήματος.
Οι επιπτώσεις στην αγορά ακινήτων
Η αύξηση των δικαιούχων χωρίς αντίστοιχη αύξηση των επιλέξιμων ακινήτων έχει ως άμεση συνέπεια την εντατικοποίηση του ανταγωνισμού. Περισσότεροι ενδιαφερόμενοι διεκδικούν τις ίδιες, περιορισμένες σε αριθμό, κατοικίες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ανοδικές πιέσεις στις τιμές των λίγων διαθέσιμων ακινήτων που πληρούν τα κριτήρια.
Επιπλέον, το γερασμένο κτιριακό απόθεμα της Ελλάδας, το οποίο συχνά απαιτεί σημαντικές επενδύσεις για ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση, αυξάνει το κόστος δανεισμού, καθιστώντας την απόκτηση στέγης ακόμα πιο δύσκολη.
Η παράταση και η επόμενη μέρα του προγράμματος
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» έχει λάβει παράταση για την υποβολή αιτήσεων έως τις 31 Μαΐου 2026, ενώ η προθεσμία για την υπογραφή των δανείων εκτείνεται έως τις 31 Αυγούστου 2026. Παρόλο που αυτή η παράταση προσφέρει περισσότερο χρόνο στους ενδιαφερόμενους, δεν επιλύει το βασικό πρόβλημα της έλλειψης επιλογών στην αγορά.
Χωρίς μια προσαρμογή στο κριτήριο παλαιότητας, η αγορά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη διευρυμένη ζήτηση, αφήνοντας πολλούς να διεκδικούν ελάχιστες διαθέσιμες επιλογές. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα προγράμματα, όπως το νέο πρόγραμμα επιδότησης ανακαίνισης που στοχεύει σε παλαιά ακίνητα δίχως όριο ηλικίας, τα οποία ίσως προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις στο μέλλον.
