Μια συντονισμένη επιχείρηση των ελληνικών αρχών, υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), έφερε στο φως ένα εκτεταμένο κύκλωμα απάτης που αφορά ευρωπαϊκά γεωργικά κεφάλαια, οδηγώντας σε δεκάδες συλλήψεις σε όλη τη χώρα. Στο επίκεντρο της έρευνας βρίσκονται οργανωμένες εγκληματικές ομάδες που φέρονται να υπεξαίρεσαν εκατομμύρια ευρώ ετησίως μέσω ψευδών δηλώσεων και παράνομων πρακτικών, στερώντας πόρους από τους δικαιούχους αγρότες και ζημιώνοντας τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Το σκάνδαλο, που φέρεται να εξελίσσεται τουλάχιστον από το 2018, έχει προκαλέσει ήδη πολιτικές αναταράξεις και έχει επιφέρει σοβαρά πρόστιμα στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εκτεταμένη επιχείρηση και συλλήψεις σε όλη τη χώρα
Την Τετάρτη, οι ελληνικές αρχές προχώρησαν σε μαζικές συλλήψεις, στο πλαίσιο της εντατικής έρευνας για την πολύπλοκη υπόθεση απάτης με αγροτικές επιδοτήσεις. Συνολικά, 37 άτομα, που θεωρούνται ύποπτα μέλη οργανωμένης εγκληματικής ομάδας, συνελήφθησαν για μεγάλης κλίμακας απάτη στην αγροτική χρηματοδότηση και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες περιοχές της χώρας, αναδεικνύοντας το πανελλαδικό εύρος του δικτύου. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η οποία ηγείται της έρευνας, έχει εντοπίσει 324 άτομα ως παραλήπτες επιδοτήσεων, προκαλώντας ζημία άνω των 19,6 εκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από αυτούς τους δικαιούχους, οι 42 πιστεύεται ότι εμπλέκονται ενεργά στην υπόθεση και θεωρούνται τρέχοντα μέλη της εγκληματικής ομάδας. Σύμφωνα με ελληνικές και ευρωπαϊκές πηγές, η πλειονότητα των εμπλεκόμενων δεν φαίνεται να έχει πραγματική σχέση με την αγροτική παραγωγή ή τη γεωργία, γεγονός που υπογραμμίζει τη συστηματική φύση της απάτης.
Μηχανισμοί απάτης και νομιμοποίηση παράνομων εσόδων
Το εγκληματικό δίκτυο φέρεται να εκμεταλλεύτηκε διαδικαστικά κενά στην υποβολή αιτήσεων, χρησιμοποιώντας πλαστά ή παραπλανητικά έγγραφα για να διεκδικήσει γεωργικές ενισχύσεις από τον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), την αρμόδια ελληνική υπηρεσία.
Οι ύποπτοι δηλώνουν ψευδώς εκτάσεις βοσκοτόπων που δεν τους ανήκαν ή δεν πληρούσαν τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Επιπλέον, φέρονται να διόγκωναν τους αριθμούς ζώων τους, προκειμένου να αυξήσουν τις επιδοτήσεις που δικαιούνταν.
Για να αποκρύψουν την παράνομη προέλευση των εσόδων, οι εμπλεκόμενοι φέρεται να εξέδιδαν εικονικά τιμολόγια, διοχέτευαν τα κεφάλαια μέσω πολλαπλών τραπεζικών λογαριασμών και τα αναμείγνυαν με νόμιμα εισοδήματα. Ένα μέρος των υπεξαιρεθέντων χρημάτων φέρεται να δαπανήθηκε σε είδη πολυτελείας, ταξίδια και οχήματα, με σκοπό τη συγκάλυψη των παράνομων κεφαλαίων ως νόμιμων περιουσιακών στοιχείων.
Οι ευρύτερες προεκτάσεις και οι πολιτικές αναταράξεις
Το σκάνδαλο έχει λάβει ευρύτερες διαστάσεις, επηρεάζοντας και το πολιτικό τοπίο. Αρκετοί υπουργοί και υφυπουργοί έχουν παραιτηθεί λόγω της φερόμενης εμπλοκής τους στην υπόθεση, υπογραμμίζοντας το βάθος της διαφθοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη επιβάλει στην Ελλάδα πρόστιμο 400 εκατομμυρίων ευρώ, μετά από διαπίστωση συστημικών αδυναμιών στον χειρισμό των αγροτικών επιδοτήσεων από το 2016 έως το 2023.
Η χώρα αντιμετωπίζει επίσης τον κίνδυνο να χάσει τις ευρωπαϊκές αγροτικές επιδοτήσεις της, εάν δεν υποβάλει ένα βελτιωμένο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της εκτροπής των κεφαλαίων. Η αρχική προθεσμία της 2ας Οκτωβρίου έχει μετατεθεί για τις 4 Νοεμβρίου, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις ελληνικές αρχές, αναμένοντας την υποβολή του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης.
Το POLITICO είχε δημοσιεύσει τις πρώτες πληροφορίες για το συγκεκριμένο σχέδιο απάτης ήδη από τον Φεβρουάριο.
Η περίπτωση του Γιώργου Ξυλούρη: μια χαρακτηριστική αποκάλυψη
Στο πλαίσιο των ερευνών, η ελληνική αρχή κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ερευνά την περίπτωση του Γιώργου Ξυλούρη, ενός αγρότη από την Κρήτη, ο οποίος μέχρι πρόσφατα ήταν μέλος της κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας. Ο Ξυλούρης αναφέρεται ως ένα από τα βασικά πρόσωπα στα αρχεία της EPPO, με το παρατσούκλι «Φραπές», σχετικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Κατά τη διάρκεια τυχαίου ελέγχου, ανακαλύφθηκαν 2,5 εκατομμύρια ευρώ στους τραπεζικούς του λογαριασμούς, ποσό για το οποίο δεν μπόρεσε να παράσχει τα απαιτούμενα οικονομικά δικαιολογητικά. Επίσης, εντοπίστηκαν οκτώ οχήματα στην κατοχή του, συμπεριλαμβανομένου ενός πολυτελούς αυτοκινήτου μάρκας Jaguar.
Ο φάκελος της υπόθεσης έχει διαβιβαστεί στους εισαγγελείς για την εξέταση πιθανών παραβιάσεων των αντι-δωροδοκίας νόμων, ενώ η έρευνα για πιθανή νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η υπόθεση αναδεικνύει την ανάγκη για εντατικοποίηση των ελέγχων και ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολύτιμοι αυτοί πόροι φτάνουν στους πραγματικούς δικαιούχους και συμβάλλουν στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, χωρίς να καταλήγουν σε χέρια επιτήδειων.
