Reimagine Tourism 2025: Στο επίκεντρο η ποιότητα, οι υποδομές και η βιωσιμότητα

Το συνέδριο «Reimagine Tourism 2025», που διοργανώθηκε για τρίτη χρονιά από την «Καθημερινή» στις 18 και 19 Νοεμβρίου 2025 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, συγκέντρωσε κορυφαίους εκπροσώπους του τουριστικού κλάδου. Οι συζητήσεις εστίασαν στις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού ως «ατμομηχανής» της εθνικής οικονομίας, αλλά και στην επιτακτική ανάγκη για θέσπιση ορίων προς προστασία του περιβάλλοντος και της τοπικής ταυτότητας.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τη φιλοδοξία η Ελλάδα να αναδειχθεί στον νούμερο ένα ποιοτικό τουριστικό προορισμό παγκοσμίως.

Το συνέδριο «Reimagine Tourism 2025» της «Καθημερινής», που πραγματοποιήθηκε για τρίτη συνεχή χρονιά, έρχεται σε μια περίοδο όπου ο ελληνικός τουρισμός καταγράφει ιστορικές επιδόσεις. Οι χρονιές από το 2023 έως το 2025 έχουν αναδειχθεί ως οι καλύτερες για τον κλάδο, ο οποίος όχι μόνο αντεπεξήλθε με επιτυχία στη δοκιμασία της πανδημίας, αλλά και ενίσχυσε σημαντικά την ελκυστικότητά του, καθιστώντας τον πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.

Ωστόσο, η επιτυχία αυτή γεννά και την ευθύνη για τον στρατηγικό σχεδιασμό του μέλλοντος, με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οι βασικές προκλήσεις και οι φιλοδοξίες για τον ελληνικό τουρισμό

Στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου «Reimagine Tourism 2025», η νεοεκλεγείσα γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών, Σέιχα Νάσερ Αλ Νουέις, υπογράμμισε τον «εκπληκτικό μετασχηματισμό» που έχει επιτύχει η Ελλάδα. Όπως ανέφερε, η χώρα όχι μόνο επέκτεινε την τουριστική της σεζόν, αλλά «έγραψε ξανά τους κανόνες του τουρισμού», καθιστώντας τον κλάδο «πυλώνα εθνικής αναγέννησης».

Αυτή η δυναμική, ωστόσο, απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Ο πρόεδρος της Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης, τόνισε ότι η επιτυχία ενέχει κινδύνους, καθώς «οι ανταγωνιστές βελτιώνονται, οι απαιτήσεις των ταξιδιωτών αυξάνονται και κάθε αστοχία, από τις υποδομές μέχρι και την εξυπηρέτηση, μπορεί να πληγώσει την εικόνα της χώρας».

Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Γιάννης Παράσχης, σε συζήτηση με τον διευθυντή της «Καθημερινής» Αλέξη Παπαχελά, δήλωσε ότι η Ελλάδα χρειάζεται τουριστικό σχεδιασμό δεκαετίας.

Αυτός ο σχεδιασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει σημαντικές παρεμβάσεις τόσο στις ιδιωτικές όσο και στις δημόσιες επενδύσεις. Η αντιπρόεδρος του ΣΕΤΕ, Αγάπη Σμπώκου, συμπλήρωσε ότι «έχουμε πραγματικά ανάγκη να έχουμε μια ισχυρή συναίνεση της ελληνικής κοινωνίας γύρω από τη θετική προοπτική του τουρισμού», αναδεικνύοντας την ανάγκη για ευρεία αποδοχή των αναπτυξιακών σχεδίων.

Υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό και βραχυχρόνιες μισθώσεις στο μικροσκόπιο

Ένα από τα κεντρικά ζητήματα που αναδείχθηκαν ήταν οι ελλιπείς υποδομές, ιδίως στα νησιά. Ο εκτελεστικός πρόεδρος του Δ.Σ. της Attica Group, Κυριάκος Μάγειρας, επισήμανε ότι σε «νησιά πέντε αστέρων διαθέτουμε λιμάνια με υποδομές τριών», τονίζοντας την απουσία ουσιαστικών επενδύσεων τα τελευταία 20 χρόνια.

Ο Διονύσης Θεοδωράτος, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, πρόσθεσε ότι «η υπηρεσία που απολαμβάνει ο επισκέπτης στα λιμάνια είναι ανύπαρκτη σε σχέση με αυτήν που απολαμβάνει στο πλοίο». Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης, διευκρίνισε ότι τα λιμάνια κατασκευάζονται πρωτίστως για τις ανάγκες των νησιωτών και όχι μόνο για τους τουρίστες, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ωριμότητα στον σχεδιασμό των έργων.

Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι τοπικές κοινωνίες, όπως φάνηκε από την έρευνα του 1830 Lab στη Σίφνο. Κάτοικοι ανέφεραν ελλείψεις σε νερό και γεωτρήσεις, με τον Άρη Τάτση από το εστιατόριο «Θαλασσάκι» να σχολιάζει με αγωνία ότι «το νησί δεν ξέρω τι θα γίνει, θα γίνουμε κι εμείς Airbnb».

Το ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων συζητήθηκε εκτενώς, με τον Νάσο Γαβαλά, πρόεδρο της STAMA – Greece, να υποστηρίζει ότι η Αθήνα δεν αποτελεί προορισμό υπερτουρισμού, αλλά αντιμετωπίζει έλλειψη φθηνής στέγης. Ο Ματέο Σαρτζάνα, επικεφαλής της Airbnb για την Ιταλία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σημείωσε ότι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα, όπως το «πάγωμα» σε ορισμένες περιοχές, είχαν θετικά αποτελέσματα.

Ένας ακόμη κρίσιμος τομέας είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Ο σεφ Λευτέρης Λαζάρου τόνισε την ανάγκη για περισσότερες κρατικές σχολές για την εκπαίδευση εργαζομένων στην εστίαση, η οποία αποτελεί βασικό τουριστικό προϊόν. Ο διευθύνων σύμβουλος του εκπαιδευτικού ιδρύματος Les Roches, Κάρλος Ντίεζ ντε λα Λάστρα, υπογράμμισε τη σημασία της ισχυρής εταιρικής κουλτούρας στον ξενοδοχειακό κλάδο, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη, αν και βοηθά στην αυτοματοποίηση, δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ανθρώπινο στοιχείο.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και η ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη

Η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της στην οικονομία και τον τουρισμό ήταν ένα από τα θέματα που απασχόλησαν έντονα το συνέδριο. Ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός, επισήμανε ότι «οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην οικονομία είναι μεγάλες και μερικές έχουν γίνει ορατές ήδη σε όλους μας».

Αυτή η ανησυχία ενισχύει την ανάγκη για βιώσιμο τουρισμό, ο οποίος, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της WWF Ελλάς, Δημήτρη Καραβέλλα, «λαμβάνει πλήρως υπόψη τις τρέχουσες και μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις, καλύπτοντας τις ανάγκες των επισκεπτών, της βιομηχανίας, του περιβάλλοντος και των κοινοτήτων υποδοχής».

Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση για το μέλλον του ελληνικού καλοκαιριού υπήρξε ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη. Ο Στάθης Καλύβας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υποστήριξε ότι το τωρινό μοντέλο δεν έχει μέλλον, τονίζοντας ότι «η ταυτότητα είναι βασικό συστατικό της μελλοντικής ανάπτυξης».

Αντίθετα, ο Γιάννης Ρέτσος, διευθύνων σύμβουλος των Electra Hotels & Resorts, αντέτεινε ότι ο τουρισμός βασίζεται στην επαφή με τους ντόπιους και την ταυτότητα, και εφόσον οι υποδομές αντέχουν, η περαιτέρω ανάπτυξη είναι εφικτή. «Greek summer is a state of mind», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ.

Ρέτσος, υπογραμμίζοντας την άυλη αξία του.

Η επόμενη δεκαετία: Στρατηγικός σχεδιασμός και επέκταση σε νέες αγορές

Το βλέμμα των φορέων του τουρισμού είναι στραμμένο στο μέλλον και στην επέκταση σε νέες αγορές. Η διευθύντρια επικοινωνίας και μάρκετινγκ του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, Ιωάννα Παπαδοπούλου, επισήμανε ότι το 2026 θα είναι το «έτος της Ινδίας» για το αεροδρόμιο της Αθήνας, σηματοδοτώντας ένα στρατηγικό άνοιγμα σε προορισμούς που σήμερα δεν εξυπηρετούνται.

Αντίστοιχα, ο διευθύνων σύμβουλος της Fraport Greece, Αλεξάντερ Τσινέλ, ανέφερε ότι η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις για την ανάπτυξη ακόμη 22 περιφερειακών αεροδρομίων.

Για την περαιτέρω ανάπτυξη, ο Ανδρέας Ανδρεάδης, διευθύνων σύμβουλος του Sani/Ikos Group, υπογράμμισε την ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που θα εξετάζει για την επόμενη δεκαετία τα δεδομένα προσέλευσης επισκεπτών, τις υποδομές και τις δυνατότητες κάθε τοπικής οικονομίας.

Ο ίδιος τόνισε ότι «πρέπει να ξέρουμε πού θέλουμε να βρίσκεται η χώρα το 2035». Η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, δήλωσε ότι «σταδιακά η Ελλάδα γίνεται προορισμός για όλο τον χρόνο», κάτι που ήδη ισχύει για την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη ως κορυφαίο φθινοπωρινό προορισμό και άλλους προορισμούς.

Η διαφοροποίηση των προορισμών, όπως σημείωσε ο Τζέιμς Ράιλι των East India Hotels, αποτελεί λέξη-κλειδί, καθώς κάθε περιοχή έχει τη δική της ταυτότητα και δυνατότητες, ενισχύοντας την αυθεντική φιλοξενία ως βασικό εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν.