Εκπρόσωποι του επιχειρηματικού και επενδυτικού κλάδου συζήτησαν στο συνέδριο «REIMAGINE TOURISM 2025» της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ τον καθοριστικό αντίκτυπο του ελληνικού τουρισμού στην οικονομία και την κοινωνία. Οι ομιλητές ανέδειξαν την ανάγκη για ανάπτυξη εναλλακτικών προορισμών, την αναδιάρθρωση προβληματικών μονάδων και τις μεγάλες προκλήσεις της έλλειψης προσωπικού και των ανεπαρκών υποδομών.
Αυτή η συζήτηση, που διοργανώθηκε από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στο πλαίσιο του συνεδρίου «REIMAGINE TOURISM 2025» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς ο κλάδος αναζητά νέες στρατηγικές για να διατηρήσει την αναπτυξιακή του δυναμική και να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις.
Ανάπτυξη εναλλακτικών προορισμών και αλλαγή προτιμήσεων
Ένα από τα κεντρικά θέματα της συζήτησης αφορούσε την ανάπτυξη εναλλακτικών τουριστικών προορισμών. Ο Λεωνίδας Παπαϊωάννου, Pertner Government & public Sector RwC Greece, ανέφερε ότι αυτή η ανάπτυξη δεν αποτελεί απειλή για τους καθιερωμένους τόπους, αλλά μάλλον μια αναγκαιότητα.
Η αύξηση της τουριστικής ζήτησης μετά το 2019 είναι τόσο μεγάλη που το σύστημα χρειάζεται περισσότερους πόλους έλξης για να μπορέσει να τη διαχειριστεί, ενισχύοντας τη στρατηγική ανάπτυξης του ελληνικού τουρισμού.
Οι επενδύσεις στις υποδομές των δημοφιλών προορισμών παραμένουν απαραίτητες, καλύπτοντας τομείς από τις μεταφορές μέχρι τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Ωστόσο, η ανάδειξη νέων περιοχών μπορεί να επιτευχθεί με χαμηλότερο κόστος, προσφέροντας σημαντικά οφέλη σε τοπικές κοινωνίες που αναζητούν τρόπους ανάπτυξης.
Ο κ. Παπαϊωάννου τόνισε ότι οι τουρίστες αλλάζουν προτιμήσεις, στρεφόμενοι από τη διασκέδαση στην εξερεύνηση και την αυθεντικότητα, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες για περιφέρειες που δεν είχαν αναπτυχθεί τουριστικά. Αυτή η στροφή μπορεί να μετατρέψει την εποχική τουριστική επιχειρηματικότητα σε μια σταθερή, 12μηνη επαγγελματική βάση, με τεράστια κοινωνική επίπτωση, όπως σταθερές δουλειές και διατήρηση της ζωής σε περιοχές που κινδυνεύουν με ερημοποίηση.
Η οικονομική διάσταση και οι επενδύσεις στον τουρισμό
Ο Νίκος Καραμούζης, πρόεδρος του Επενδυτικού Ταμείου SMERC, παρουσίασε ένα φιλόδοξο έργο αναδιάρθρωσης προβληματικών ξενοδοχειακών μονάδων στην Ελλάδα. Όπως εξήγησε, η αγορά δανείων 70 ξενοδοχείων συνολικής αξίας 250 εκατ. ευρώ, τα οποία κινδύνευαν με λουκέτο, οδήγησε σε διαφανείς και συντονισμένες λύσεις για τους ιδιοκτήτες.
Το αποτέλεσμα ήταν να παραμείνουν ανοιχτά όλα τα ξενοδοχεία, διατηρώντας 2.000 θέσεις εργασίας και 2.700 δωμάτια σε λειτουργία, χωρίς να πραγματοποιηθεί ούτε ένας πλειστηριασμός.
Ο κ. Καραμούζης υπογράμμισε τις σημαντικές ευκαιρίες για επενδυτές στον ελληνικό τουρισμό, καθώς ο κλάδος διαθέτει πλέον μια ανεπτυγμένη αγορά επενδυτικών κεφαλαίων άνω των 3,5 δισ. ευρώ. Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Πολίτης, συνεργάτης του πρωθυπουργού σε θέματα επενδύσεων και μη εκτελεστικός πρόεδρος της ΕΤΑΔ, επεσήμανε ότι η συζήτηση για τον τουρισμό δεν πρέπει να απομονώνεται από τη συνολική πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Η Ελλάδα αναπτύσσεται ενισχύοντας και άλλους τομείς, όπως η πρωτογενής παραγωγή και η καινοτομία, με στόχο ένα ισορροπημένο μείγμα δραστηριοτήτων και όχι μια μονοκαλλιέργεια τουρισμού. Οι νέοι προορισμοί αναπτύσσονται φυσικά, υποβοηθούμενοι από σημαντικές βελτιώσεις στο οδικό δίκτυο, οι οποίες έχουν «αλλάξει το παιχνίδι» στην προσβασιμότητα.
Προκλήσεις: Έλλειψη προσωπικού και υποδομές
Όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού είναι η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Με προβλέψεις για 290.000 κενές θέσεις στην ΕΕ μέχρι το 2035, ο κλάδος απειλείται όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά.
Η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να προτιμά παραδοσιακά πανεπιστημιακά επαγγέλματα, ενώ η επαγγελματική εκπαίδευση, που θα μπορούσε να καλύψει τα κενά δεξιοτήτων, παραμένει υποτιμημένη.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές και τους φορείς του κλάδου είναι η διαρκής μείωση του εργατικού δυναμικού, σε συνδυασμό με την πληθυσμιακή μείωση περίπου 500.000 ανθρώπων κάθε 12 χρόνια στην Ελλάδα. Ο κ. Καραμούζης τόνισε ότι «δεν υπάρχει λύση εκ των ενόντων» και προέβλεψε ότι το πρόβλημα θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια, καθιστώντας αναγκαία τη στοχευμένη προσέλκυση ξένων εργαζομένων.
Ως εξίσου σημαντικό πρόβλημα αναδείχθηκε αυτό των υποδομών, από τα λιμάνια και τα αεροδρόμια μέχρι τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις. Ο κ. Πολίτης σημείωσε πως, παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών, η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει επαρκείς τουριστικές υποδομές, ειδικά με συνεργατικά μοντέλα διαχείρισης τουριστικής ανάπτυξης που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες.
Το μέλλον του ελληνικού τουρισμού: Σημείο καμπής
Το πάνελ κατέληξε στην κοινή διαπίστωση ότι ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται σε σημείο καμπής. Η οικονομική του επίδραση είναι καθοριστική, αλλά για να μετατραπεί σε μόνιμο μοχλό κοινωνικής ευημερίας απαιτούνται σύγχρονες υποδομές, μια νέα επαγγελματική κουλτούρα, επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, προσέλκυση εξειδικευμένων εργαζομένων και ανάπτυξη νέων προορισμών με σεβασμό στις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον.
Η διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας του κλάδου περνά μέσα από αυτές τις στρατηγικές παρεμβάσεις.
