Η εφαρμογή του νέου μηχανισμού για το ψηφιακό τέλος συναλλαγής αλλάζει ριζικά τον τρόπο επιβάρυνσης πολλών πράξεων και συμβάσεων, ενώ η ΑΑΔΕ εξέδωσε την εγκύκλιο Ε.2094/2025 που ορίζει τα βήματα της μετάβασης. Η διαδικασία μεταφέρεται σε ψηφιακή πλατφόρμα δήλωσης και προβλέπεται ενιαίος χρόνος απόδοσης του Τέλους, με ισχύ από 1η Δεκεμβρίου 2024, και το νέο πλαίσιο καλύπτει έγγραφα, λογιστικές εγγραφές και τραπεζικά παραστατικά, ενώ παράλληλα καθορίζονται απαλλαγές που διατηρούνται.
Κεντρικές αλλαγές στη λογική του Τέλους
Η βασική μετατόπιση αφορά στην κατάργηση της έννοιας σήμανσης εγγράφων και στην αναίρεση της παραδοσιακής αρχής της εδαφικότητας, με αποτέλεσμα το τέλος να επιβάλλεται ανεξαρτήτως τόπου σύνταξης όταν οι εμπλεκόμενοι έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, όπως αναφέρει η εγκύκλιος.
Στο κείμενο προβλέπεται κατάργηση της σήμανσης και απλή ψηφιακή υποβολή, ενώ οι δηλώσεις θα γίνονται σύμφωνα με την απόφαση Α.1149/2024.
Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις της ΑΑΔΕ, το Τέλος μπορεί να είναι αναλογικό ή πάγιο ανάλογα με το είδος της πράξης, και οι αποδείξεις πληρωμής, οι εγγραφές λογιστηρίου και τα αντίγραφα κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών αναγνωρίζονται ως αποδεικτικά. Η εγκύκλιος επισημαίνει ότι η ψηφιοποίηση στοχεύει στην απλοποίηση της διαδικασίας, χωρίς να αλλάζει το εύρος των απαλλαγών που ίσχυαν για το παλιό τέλος χαρτοσήμου.
Πώς επηρεάζονται οι μισθώσεις ακινήτων
Στις επαγγελματικές μισθώσεις το νέο καθεστώς επιβάλλει τέλος 3,6% επί του συμφωνηθέντος μισθώματος, εκτός εάν ο εκμισθωτής είχε επιλέξει την υπαγωγή σε ΦΠΑ, ενώ κατοικίες εξαιρούνται από την επιβάρυνση, ακόμη και όταν μισθώνονται από επιχείρηση για εργαζόμενο.
Η εγκύκλιος διευκρινίζει ότι επαγγελματικές μισθώσεις φορολογούνται διαφορετικά από τις κατοικίες και ότι εξαιρέσεις ισχύουν για συγκεκριμένες κατηγορίες.
Επιπλέον, για αποθήκες και θέσεις στάθμευσης η επιβολή του Τέλους εξαρτάται από τη χρήση, με συνέπεια να μην επιβαρύνονται όταν πρόκειται για μεμονωμένη μίσθωση ιδιώτη για ιδιωτική χρήση. Η οδηγία της ΑΑΔΕ σημειώνει επίσης ότι εξαιρούνται μικρές μισθώσεις υπό προϋποθέσεις και ότι η επιλογή ΦΠΑ αλλάζει το φορολογικό αποτέλεσμα.
Δάνεια, πιστώσεις και τρεχούμενοι λογαριασμοί
Για τα δάνεια και τις πιστώσεις το πλαίσιο προβλέπει επιβολή Τέλους στις περισσότερες περιπτώσεις, με συντελεστές που κυμαίνονται κατά κανόνα από 2,4% έως 3,6% ανάλογα με τα πρόσωπα και τον σκοπό του δανείου, ενώ εξαιρούνται συγκεκριμένα εργαλεία όπως ομολογιακά δάνεια ή συναλλαγές που καλύπτονται από την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων.
Η εγκύκλιος αναφέρει ότι συντελεστές 2,4% έως 3,6% εφαρμόζονται διαφοροποιημένα ανά περίπτωση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ο χειρισμός των ανοικτών δανείων, καθώς κάθε απόληψη θεωρείται νέο δάνειο και αυτό μεταβάλλει τον τρόπο υπολογισμού όσων χρησιμοποιούν συνεχείς πιστωτικές γραμμές. Η ΑΑΔΕ τονίζει την ανάγκη τήρησης διπλογραφικών βιβλίων όπου απαιτείται για την εφαρμογή της διάταξης, και ορίζει τις προϋποθέσεις για ανοιχτούς δανεισμούς και επαναλαμβανόμενες αναλήψεις.
Τρεχούμενοι δοσοληπτικοί λογαριασμοί και άλλες συναλλαγές
Το Τέλος ορίζεται για τους τρεχούμενους δοσοληπτικούς λογαριασμούς στο μεγαλύτερο χρεωστικό ή πιστωτικό υπόλοιπο της χρήσης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη υπόλοιπα από προηγούμενες χρήσεις, και απαιτείται η τήρηση διπλογραφικών βιβλίων για την εφαρμογή της διάταξης.
Προτεινόμενο Πότε παύει να ισχύει η απαλλαγή φόρου για την πρώτη κατοικία
Η εγκύκλιος περιγράφει ρητά τη διαδικασία και τα κριτήρια για μεγαλύτερο υπόλοιπο χρήσης και τις φορολογικές συνέπειες.
Επιπρόσθετα, το νέο πλαίσιο επεκτείνεται σε πωλήσεις κινητών πραγμάτων και άυλων αγαθών όταν αυτές δεν υπάγονται σε ΦΠΑ, με αντίστοιχους συντελεστές 2,4% ή 3,6% ανάλογα με τις πλευρές της συναλλαγής, ενώ εξαιρούνται κατηγορίες όπως μετοχές, αξιόγραφα και οχήματα που φορολογούνται ήδη με άλλους μηχανισμούς.
Η εγκύκλιος επιβεβαιώνει ότι εξαιρούνται μετοχές και αξιόγραφα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Πρακτικά θέματα εφαρμογής
Η μετάβαση στη νέα ψηφιακή πλατφόρμα σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα υποβάλουν πρώτα την απαραίτητη δήλωση και στη συνέχεια θα αποδώσουν το Τέλος, σύμφωνα με την απόφαση Α.1149/2024 και τις λεπτομέρειες που ορίζει η εγκύκλιος. Στις οδηγίες περιλαμβάνονται ειδικές αναφορές για υποβολή μέσω πλατφόρμας και για το χρονοδιάγραμμα απόδοσης.
Στην πράξη, επιχειρήσεις και ιδιώτες πρέπει να ελέγξουν ποιες συναλλαγές παραμένουν απαλλασσόμενες και ποιες πλέον υπάγονται σε νέο καθεστώς, ενώ για περιπτώσεις με υψηλό ποσό Τέλους υπάρχουν ειδικές απαλλαγές, όπως για δάνεια όταν το Τέλος υπερβαίνει 150.000 ευρώ.
Η εγκατάσταση των νέων διαδικασιών απαιτεί προσαρμογή στα λογιστικά συστήματα.
Η εγκύκλιος Ε.2094/2025 έχει στόχο να εξειδικεύσει τις εφαρμοστικές λεπτομέρειες και να εναρμονίσει την είσπραξη με ψηφιακές διαδικασίες, ενώ σε πολλές παραγράφους παραπέμπει στην υιοθέτηση της απόφασης Α.1149/2024 για τις τεχνικές λεπτομέρειες. Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα βρουν στην οδηγία αναλυτικούς πίνακες με εξαιρέσεις και συντελεστές.
Για πρακτικούς λόγους οι επιχειρήσεις συνιστάται να αξιολογήσουν τις υπάρχουσες συμβάσεις και τις χρηματοδοτικές τους ρυθμίσεις προκειμένου να διαπιστώσουν την επίδραση του νέου Τέλους, καθώς η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού μπορεί να επηρεάσει τη ρευστότητα και το κόστος.
Σε αυτό το πλαίσιο επαγγελματικός έλεγχος και ενημέρωση των συστημάτων λογιστικής κρίνονται απαραίτητα.
Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας και η αναθεώρηση των κανόνων επιβολής του Τέλους δημιουργούν νέα δεδομένα για φορολογούμενους και επαγγελματίες, ενώ η ΑΑΔΕ παρέχει διευκρινίσεις για την ερμηνεία των διατάξεων προκειμένου να εφαρμοστούν ορθά οι νέοι κανόνες.
Για πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές λεπτομέρειες της εγκυκλίου υπάρχει αναλυτική αναφορά στην εγκύκλιος Ε.2094/2025 που εκδόθηκε από την ΑΑΔΕ, ενώ σχετικές διατάξεις εμφανίζονται και στην Α.1149/2024 για την υποβολή των δηλώσεων.
Σε περιπτώσεις μισθώσεων οι λεπτομέρειες καταγράφονται με παραδείγματα στην εγκύκλιο και είναι διαθέσιμες σε ειδικές ενότητες όπου δίνονται παραδείγματα για μισθώσεις ακινήτων και για την επιλογή ΦΠΑ. Παράλληλα, υπάρχουν εξειδικεύσεις για τις αποδείξεις και τα λογιστικά έγγραφα.
Για δάνεια και πιστώσεις υπάρχουν ξεχωριστές ενότητες που εξηγούν τον τρόπο υπολογισμού του Τέλους και την εφαρμογή σε ανοικτούς λογαριασμούς, με συγκεκριμένα παραδείγματα που αναλύουν την περίπτωση όπου κάθε απόληψη θεωρείται νέο δάνειο και επηρεάζει τον τελικό υπολογισμό.
Τέλος, οι επιχειρήσεις προτρέπεται να ελέγξουν τις περιπτώσεις απαλλαγών και ειδικών ρυθμίσεων, καθώς η εγκύκλιος διατηρεί πολλές από τις προϋπάρχουσες απαλλαγές από το παλιό τέλος χαρτοσήμου, και οι σχετικές αναφορές περιέχονται στην ίδια την ΑΑΔΕ δημοσίευση.
