Με λιγοστές δηλώσεις και έντονες επιφυλάξεις, η απογραφή των ανελκυστήρων προσεγγίζει την καταληκτική ημερομηνία 30 Νοεμβρίου χωρίς να έχει ολοκληρωθεί, ενώ μόλις 110.000 δηλώσεις έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα. Η πλατφόρμα πλατφόρμα elevator.mindev.gov.gr λειτουργεί δωρεάν, αλλά ιδιοκτήτες, διαχειριστές και συντηρητές παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι σε πιθανές οικονομικές και νομικές συνέπειες.
Η εικόνα της απογραφής
Τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι εγγεγραμμένοι ανελκυστήρες αποτελούν μικρό ποσοστό του εκτιμώμενου συνόλου, με εκτιμήσεις να κυμαίνονται μεταξύ 700.000 και 900.000. Η απόσταση ανάμεσα σε αυτόν τον αριθμό και τις 110.000 δηλώσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποτυπώνει την ευρεία αποχή από τη διαδικασία.
Η πλατφόρμα περιγράφεται ως απλή στη χρήση, αλλά η πρακτική της εφαρμογής συναντά εμπόδια: πολλοί ιδιοκτήτες φοβούνται το κόστος πιθανής αναβάθμισης, ενώ οι διαχειριστές αποφεύγουν τη χρήση των προσωπικών τους στοιχείων για τη δήλωση. Παράγοντες όπως η πιθανή αντικατάσταση καμπίνας φέρνουν στο προσκήνιο το ενδεχόμενο δαπάνης πολλών χιλιάδων ευρώ.
Φόβοι διαχειριστών και νομικό κενό
Η προσωρινή ιδιότητα των διαχειριστών και οι ανησυχίες για μελλοντική επιβολή προστίμων αποτρέπουν πολλούς από το να αναλάβουν την εγγραφή. Ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, όπως λέει στην «Κ», αναδεικνύει το ζήτημα της ευθύνης για πρόστιμα ως μη σαφώς ρυθμισμένο στο νόμος 5218/2025 και την ΚΥΑ 59210/2025.
Από το υπουργείο Ανάπτυξης τονίζεται ότι τα πρόστιμα θα επιμερίζονται στους ιδιοκτήτες, αλλά το σημείο αυτό παραμένει διφορούμενο στην εφαρμογή, σύμφωνα με την ανάλυση που παραθέτει ο κ. Παραδιάς στην «Κ». Η αβεβαιότητα αυτή συμβάλλει στο λόγο που πολλοί διαχειριστές αποφεύγουν τη διαδικασία.
Συντηρητές και ο ρόλος τους
Ο κ. Παραδιάς προτείνει την υποχρεωτική καταχώριση του πελατολογίου των συντηρητών στην πλατφόρμα, θεωρώντας ότι η σχέση τους με τις πολυκατοικίες είναι μακροχρόνια. Με αυτό το σχήμα, όπως λέει στην «Κ», οι συντηρητές θα είχαν μόνιμη απεικόνιση του πελατολογίου τους στην πλατφόρμα απογραφής.
Αντίθετα, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Εγκαταστατών Συντηρητών Ανελκυστήρων, Γιώργος Βλασσόπουλος, όπως λέει στην «Κ», αντιδρά στην ιδέα αυτή γιατί θα δημιουργούσε πρόσθετο φόρτο εργασίας. Υποστηρίζει ότι πολλά στοιχεία μπορούν να αντληθούν μέσω ΔΕΔΔΗΕ και δήμων χωρίς την άμεση εμπλοκή των συντηρητών.
Στην πράξη, οι συντηρητές ήδη δηλώνουν ότι βοηθούν ευπαθείς χρήστες, αλλά δεν διαθέτουν το προσωπικό για να αναλάβουν μαζικές καταχωρίσεις, στοιχείο που προσθέτει στην πολυπλοκότητα της εφαρμογής της απογραφής.
Δημόσιοι ανελκυστήρες και οργανωτική κινητοποίηση
Για τους ανελκυστήρες σε δημόσια κτίρια έχει αναληφθεί ειδική προσπάθεια ενημέρωσης: ο γενικός γραμματέας βιομηχανίας Λευτέρης Κρητικός έχει στείλει επιστολές σε φορείς ζητώντας τη συμπλήρωση της απογραφής, όπως αναφέρει στην «Κ». Η προτεραιότητα είναι η εγγραφή του συνόλου των ανελκυστήρων στα δημόσια κτίρια.
Στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν συγκεντρωμένα δεδομένα για το πόσοι δημόσιοι ανελκυστήρες έχουν δηλωθεί, αναφέρει ο κ. Κρητικός, οπότε η αξιολόγηση θα γίνει όταν κλείσει η πλατφόρμα και ο πίνακας εγγραφών καταστεί οριστικός.
Πρόστιμα, πιστοποιήσεις και κόστη αναβάθμισης
Η νομοθεσία προβλέπει οικονομικές κυρώσεις για όσους δεν απογράψουν τον ανελκυστήρα: 1.000 ευρώ ανά ανελκυστήρα για κτίρια κατοικίας, 2.500 ευρώ για κτίρια μεικτής χρήσης και 5.000 ευρώ για κτίρια με πρόσβαση στο κοινό. Οι κυρώσεις ισχύουν εφόσον εντοπιστεί η παράβαση.
Επιπλέον, όσα μηχανήματα δεν έχουν απογραφεί δεν θα λάβουν τον χαρακτηριστικό αριθμό και θα θεωρούνται παράνομα κατά τις συντηρήσεις, με πιθανότητα σφράγισης εφόσον εντοπιστούν. Η πιστοποίηση θα απαιτείται περιοδικά: ετήσια για δημόσια κτίρια, τριετή για επαγγελματικούς χώρους και πενταετή για κατοικίες, με κόστος που εκτιμάται μεταξύ 150 και 500 ευρώ ανά πιστοποίηση.
Η αναβάθμιση εξαρτάται από την παλαιότητα και την κατάσταση του ανελκυστήρα και μπορεί να απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις, έως και ακόμα και αντικατάσταση καμπίνας, που ανεβάζει το συνολικό κόστος σε χιλιάδες ευρώ.
Έλεγχοι, διασταυρώσεις και διαδικασία εγγραφής
Το κράτος έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει μη δηλωμένους ανελκυστήρες μέσω διασταυρώσεων με το Κτηματολόγιο και το ΔΕΔΔΗΕ, καθώς και με στοιχεία παροχών τριφασικού ρεύματος, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο πλαίσιο της εφαρμογής.
Η εγγραφή στην πλατφόρμα γίνεται με κωδικούς TAXISnet και μπορεί να πραγματοποιηθεί από ιδιοκτήτες, διαχειριστές, νόμιμους εκπροσώπους ή συντηρητές. Τα υποχρεωτικά πεδία περιλαμβάνουν τα στοιχεία του υπεύθυνου, διεύθυνση εγκατάστασης με γεωγραφικές συντεταγμένες, αριθμό στάσεων, έτος εγκατάστασης και στοιχεία του υπεύθυνου συντηρητή.
Σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, επιτρέπεται η καταχώριση από έναν μόνο ιδιοκτήτη, γι’ αυτό συνιστάται συνεννόηση μεταξύ των συνιδιοκτητών για να αποφευχθούν διπλοεγγραφές και ασυνέπειες κατά τις μετέπειτα διαδικασίες.
