Το φετινό καλοκαίρι έφερε ένα νέο κύμα πυρκαγιών που άφησε εκτεταμένα σημάδια στο φυσικό περιβάλλον και έθεσε σε δοκιμασία τις επιχειρησιακές ικανότητες. 12η Αυγούστου παραμένει ημερομηνία-σταθμός, καθώς εκείνη τη μέρα τέσσερις μεγάλες εστίες σε Πρέβεζα, Χίο, Αχαΐα και Ζάκυνθο δοκίμασαν την απάντηση του κράτους και των υπηρεσιών, ενώ ο συνολικός απολογισμός των καμένων εκτάσεων συνέχισε να αυξάνεται.
Αριθμοί και τάσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες του WWF Ελλάς και της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η έκταση των καταγεγραμμένων καμένων για την περίοδο φτάνει σε 478.280 στρέμματα, με εκτιμήσεις που ανεβάζουν το πραγματικό μέγεθος πάνω από 500.000 όταν προστεθούν μικρότερες εστίες που δεν καταγράφει το σύστημα.
Τα δεδομένα δείχνουν σαφή επιδείνωση σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων ετών: το σύστημα EFFIS κατέγραψε αύξηση περιστατικών κατά 39% σε σύγκριση με την περίοδο 2006-2024, τάση που υπογραμμίζει την ένταση της φετινής αντιπυρικής περιόδου.
Πολύκαψες εκτάσεις και επαναλαμβανόμενη βλάβη
Ένα ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι σε διάστημα μικρότερο των 20 ετών κάηκαν για δεύτερη ή και τρίτη φορά περιοχές συνολικού μεγέθους 131.150 στρέμματα, μειώνοντας δραματικά τις δυνατότητες φυσικής αναγέννησης των οικοσυστημάτων και την ανθεκτικότητα της χλωρίδας.
Η συγκέντρωση πολλαπλά καμένων εστιών αφορά κυρίως νησιά και παραθαλάσσιες ζώνες, με ιδιαίτερα σοβαρές επιπτώσεις σε περιοχές όπως η Ανατολική Αττική, όπου περίπου 70% της έκτασης της φετινής πυρκαγιάς έχει καεί ξανά εντός των τελευταίων 20 ετών.
Οι μεγάλες εστίες της περιόδου
Η μεγαλύτερη μεμονωμένη καταγεγραμμένη πυρκαγιά ξέσπασε στις 12 Αυγούστου και κάλυψε περίπου 66.560 στρέμματα, ενώ μαζί με την εστία της 22ας Ιουνίου στη Χίο η συνολική ζημιά στο νησί προσεγγίζει σημαντικό ποσοστό της έκτασης. Οι πυρκαγιές της Χίου επηρέασαν επίσης ζώνες Natura 2000, δυσχεραίνοντας τη φυσική ανάκαμψη τοπικών οικοσυστημάτων.
Προτεινόμενο Η Drax στο επίκεντρο των συζητήσεων για την ενεργειακή μετάβαση
Η πυρκαγιά στον Φενεό, που ξέσπασε στις 22 Ιουλίου, έκαψε περίπου 15.789 στρέμματα κυρίως ελατοδάσους, θίγοντας πολύτιμες ορεινές βιοκοινότητες και προστατευόμενες περιοχές που φιλοξενούν σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας.
Στη Ζάκυνθο, η εστία της 12ης Αυγούστου κατέκαψε περί τα 24.720 στρέμματα και επηρέασε σημαντικά τμήματα της παράκτιας ζώνης Δυτικές και Βορειοδυτικές Ακτές Ζακύνθου, περιοχή που αποτελεί κρίσιμο ενδιαιτημα για την Caretta caretta.
Στην Κερατέα η πυρκαγιά της 8ης Αυγούστου κάλυψε περίπου 15.790 στρέμματα, με τα 12.930 να αφορούν κυρίως δασική βλάστηση και εκτάσεις όπου φύονται λόχμες αρκεύθου, είδος με περιορισμένες δυνατότητες φυσικής αναγέννησης μετά από φωτιά.
Αποτίμηση της απόκρισης
Σε επίπεδο διαχείρισης, οι αναφορές σημειώνουν ότι ο μηχανισμός δεν κατέρρευσε και σε πολλές περιπτώσεις παρείχε αποτελεσματική αρχική επέμβαση, με πεζοπόρα τμήματα και επίγειες δυνάμεις να έχουν θετική συμβολή στη νυχτερινή καταστολή, ενώ αξιοποιήθηκαν περισσότεροι οι δυνάμεις των εθελοντικών ομάδων.
Παράλληλα, υπήρξε βελτίωση στη διερεύνηση αιτίων και στην αξιοποίηση δορυφορικών δεδομένων για τον εντοπισμό «θερμών» σημείων, και αυξημένη αναλογία συλλήψεων σε σχέση με περιστατικά. Όπως λέει στην «Κ» ο υπεύθυνος χερσαίου προγράμματος του WWF Ελλάς, Νίκος Γεωργιάδης, το σύστημα «δούλεψε καλύτερα από κάθε άλλη φορά», αλλά χρειάζονται πιο γρήγορα βήματα μπροστά στην κλιματική επιδείνωση.
