Η πρόσφατη υπερχείλιση του Τσικνιά κατέλειψε εκτεταμένα προβλήματα στην πεδιάδα της Καλλονής, με κατοικίες και επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν σοβαρές φθορές και αποθηκευτικοί χώροι να γεμίζουν νερό, ενώ το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης υπέστη ζημιές στα υπόγεια.
Στην περιοχή, σύμφωνα με μαρτυρίες, ο πρόεδρος της κοινότητας δηλώνει στην «Κ» ότι πρόκειται για την πέμπτη πλημμύρα μέσα σε έξι χρόνια, γεγονός που αναδεικνύει την επαναλαμβανόμενη φύση του προβλήματος και την ανάγκη για δράση. Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Καλλονής
Ζημιές και τοπικό αποτύπωμα
Η υπερχείλιση επικεντρώθηκε στα σημεία κοντά στη γέφυρα που συνδέει Καλλονή και Μυτιλήνη, όπου τοπικές επιχειρήσεις υπέστησαν σημαντικές ζημιές, με πρατήριο καυσίμων και επιχείρηση εμπορίας ξυλείας να επηρεάζονται άμεσα. Το σημείο της γέφυρας του δρόμου αναδεικνύεται ως κρίσιμο για τη ροή και τις επαναλαμβανόμενες υπερχειλίσεις.
Σύμφωνα με καταγραφές της υπηρεσίας meteo.gr, έως το πρωί της Τρίτης καταγράφηκαν 113 χιλιοστά βροχής στον Μανταμάδο, 82 στη Στύψη και 53 στην Αγία Παρασκευή, ποσότητες που αύξησαν τον όγκο νερού και το φορτίο φερτών υλικών. Ο πρόεδρος της κοινότητας λέει στην «Κ» ότι κλιμάκιο της περιφέρειας θα έρθει την Τετάρτη για την καταγραφή των ζημιών, πριν ξεκινήσουν οι εργασίες στερέωσης. Στοιχεία meteo.gr
Αιτίες και γεωμορφολογία
Ο καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας Νίκος Ζούρος εξηγεί στην «Κ» ότι η λεκάνη απορροής του Τσικνιά είναι η μεγαλύτερη του νησιού και βρίσκεται νότια του Λεπέτυμνου, παράγοντες που ενισχύουν την ένταση των πλημμυρικών φαινομένων. Η παρουσία πετρωμάτων ηφαιστειακής προέλευσης προκαλεί εύκολη διάβρωση, με αποτέλεσμα ο ποταμός να φορτώνεται με φερτά και να χάνει ικανότητα απορροής. διάβρωση από ηφαιστειακά πετρώματα
Όταν ο όγκος του νερού υπερβαίνει το επίπεδο της γέφυρας, η ροή υπερτερεί των πλευρικών αναχωμάτων και εισρέει σε γειτονικές περιοχές, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζουν υπόγεια αποθήκες και να καταστρέφεται εξοπλισμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Κέντρο.
Προτεινόμενο Νέα άφιξη μεταναστών στην Ιεράπετρα της Κρήτης
Η μεταφορά φερτών υλικών εντείνει τον κίνδυνο σε σημεία με στενή κοίτη.
Ιστορικό καταγραφών
Ο τοπικός Τύπος καταγράφει υπερχειλίσεις του Τσικνιά για περισσότερες από ενενήντα δεκαετίες, με την πλημμύρα του 1931 να καταγράφεται ως μία από τις καταστροφικότερες που βύθισαν σπίτια και αποθήκες. Τα αρχεία του τοπικού Τύπου και η εφημερίδα Ταχυδρόμος περιγράφουν εκκενώσεις και μεγάλες υλικές απώλειες, ενώ στην Καλλονή αναφέρονται επτά σπίτια που υπέστησαν ολοκληρωτική καταστροφή.
Το 1953 οι υπερχειλίσεις προκάλεσαν καταστροφή σε καλλιέργειες πατάτας με εκτιμήσεις ζημιών πάνω από 2 δισ. δραχμές, ενώ το 1963 σημειώθηκε καθίζηση σε γέφυρα κοντά στην Αρίσβη που διέκοψε τη συγκοινωνία προς το βόρειο τμήμα του νησιού. Οι μακροχρόνιες αναφορές εντείνουν την ανάγκη για δομικές λύσεις στη κοίτη και στις αναχωμάτωσεις.
Σχέδια αντιπλημμυρικής πολιτικής
Ο αντιδήμαρχος Δυτικής Λέσβου Ιορδάνης Ιορδάνου λέει στην «Κ» ότι εκπονείται αυτή την περίοδο μεγάλη μελέτη για αντιπλημμυρικά έργα, η οποία θα αναλύσει τα αίτια των επαναλαμβανόμενων υπερχειλίσεων και θα προτείνει παρεμβάσεις. Η μελέτη αναμένεται να καθορίσει προτεραιότητες για έργα σε κοίτες, αναχώματα και σημεία συγκέντρωσης φερτών.
Μελέτη για αντιπλημμυρικά
Προτού ολοκληρωθούν οι μελέτες, κλιμάκια της περιφέρειας θα πραγματοποιήσουν επιτόπιες καταγραφές και τεχνικές αποτιμήσεις, ώστε να σχεδιαστούν άμεσες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις. Οι τοπικές αρχές αναφέρουν ότι η προτεραιότητα είναι η καταγραφή ζημιών και η ασφάλεια των κατοίκων, καθώς και ο προγραμματισμός εργασιών για την προστασία της πεδιάδας.
