Μια γυναίκα που χρόνια προσπαθούσε να αποκτήσει παιδί βρήκε ξαφνικά σπίτι γεμάτο φωνές και μπουγάδες όταν ένας σχεδόν πεντάχρονος μπήκε στη ζωή της τον Ιούλιο. Η εμπειρία της αναδεικνύει την ανάγκη για περισσότερες ανάδοχες οικογένειες στην Ελλάδα, καθώς τα 1.130 παιδιά παραμένουν σε μονάδες προστασίας και ο αριθμός των υποψηφίων αναδόχων δεν καλύπτει τη ζήτηση.
Η στροφή προς την αναδοχή
Μετά από χρόνια προσπαθειών με εξωσωματικές και χωρίς θετικό αποτέλεσμα, η Πωλίνα επέλεξε να εγγραφεί στο εθνικό μητρώο υποψήφιου γονέα και αργότερα στο μητρώο αναδόχων, έπειτα από πρόταση μίας κοινωνικής λειτουργού. Η απόφαση προέκυψε καθώς της εξήγησαν ότι για την τεκνοθεσία οι διαδικασίες είναι αργές και τα παιδιά με νομικό καθεστώς έτοιμα για υιοθεσία είναι περιορισμένα.
Το σύστημα «συνδέει» υποψήφιους γονείς με παιδιά και ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να αρνηθεί έως τρεις συνδέσεις, μια λεπτομέρεια που όρισε την πορεία της Πωλίνας όταν η πρώτη πρόταση δεν καρποφόρησε λόγω απαιτήσεων άδειας. Τελικά, μετά από διάστημα χωρίς νέα, προέκυψε η σύνδεση με τον πεντάχρονο Γιώργο, που βρέθηκε να ζει για καιρό σε δομή πριν μετακινηθεί.
Η πρώτη γνωριμία και οι πρώτες μέρες
Η πρώτη επαφή έγινε με συνεντεύξεις των κοινωνικών λειτουργών και της ψυχολόγου της δομής, ξεκινώντας online και συνεχίζοντας διά ζώσης, ώσπου συμφωνήθηκε το ραντεβού γνωριμίας με το παιδί. Στην πρώτη συνάντηση εμφανίστηκε «έρωτας με την πρώτη ματιά», ενώ το κουκλάκι που της έδωσε ο μικρός, το Τιτί κουκλάκι, έμεινε σημείο αναφοράς στη σχέση τους.
Την 1η Ιουλίου ο Γιώργος ήρθε στο σπίτι της για να μείνουν μαζί και η Πωλίνα πήρε δύο μήνες άδεια για να διαμορφώσουν ρουτίνα. Οι πρώτες μέρες περιείχαν μικρές εκπλήξεις: ο μικρός απέβαλε τα παπούτσια του χωρίς οδηγίες και βοήθησε να καθαρίσει το πιάτο του, επιδεικνύοντας αρχικά μεγάλη αυτονομία.
Πρακτικές συνέπειες στην καθημερινότητα
Η καθημερινότητα άλλαξε γρήγορα· πρωινά που πριν ήταν ήσυχα γέμισαν τραγούδια, παιχνίδι και ανάγκη για συνεχή παρουσία. Η Πωλίνα λέει ότι η ζωή της απέκτησε νόημα, χωρίς να καταργηθούν οι δυσκολίες, και το γεγονός ότι τώρα δίπλα της βρίσκεται ένας χαρούμενος μικρός την αναπληρώνει συναισθηματικά.
Σε εβδομαδιαία βάση οργανώνονται επισκέψεις στη δομή όπου εξακολουθεί να ζει η αδερφή του, καθώς τα δύο αδέλφια είχαν χωριστεί αρχικά για να αυξηθούν οι πιθανότητες τοποθέτησης. Η Πωλίνα σκέφτεται συχνά το ενδεχόμενο να φιλοξενήσει και την αδελφή στο σπίτι, αλλά αναγνωρίζει τα όρια της ως μονογονεϊκή οικογένεια.
Προτεινόμενο Δημοσιοποιήθηκαν τα στοιχεία ταυτότητας ενός 59χρονου — το περιστατικό συνέβη στην Αθήνα
Αριθμοί και εικόνα των δομών στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, σήμερα στην Ελλάδα 1.130 παιδιά φιλοξενούνται σε 87 μονάδες παιδικής προστασίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και 175 παιδιά με αναπηρίες. Επιπλέον, 145 ενήλικοι παραμένουν σε δομές αφού μεγάλωσαν εκεί ως ανήλικοι.
Από τα παιδιά αυτά, 450 είναι προς αναδοχή και 96 προς τεκνοθεσία, με ηλικιακές ανισορροπίες: 58,4% των παιδιών προς αναδοχή είναι άνω των 12 ετών ενώ μόλις 8,8% είναι κάτω των 6 ετών. Παράλληλα, σε 96 παιδιά προς τεκνοθεσία αντιστοιχούν 1.869 εγγεγραμμένοι υποψήφιοι, ενώ σε 450 παιδιά προς αναδοχή υπάρχουν μόλις 74 εγγεγραμμένοι υποψήφιοι ανάδοχοι.
Όπως αναφερει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής Κωνσταντίνος Γλούμης-Ατσαλάκης, παρατηρείται ανοδική τάση στις αναδοχές τα τελευταία χρόνια, με 49 ολοκληρωμένες αναδοχές από δομές το 2024 και 45 διεκπεραιωμένες το 2025 μέχρι στιγμής.
Προβλήματα συστήματος και τάσεις τοποθετήσεων
Οι δικαστικές διαδικασίες και οι δισταγμοί των βιολογικών γονέων να αποποιηθούν την επιμέλεια κρατούν παιδιά για χρόνια μέσα στο σύστημα, με αποτέλεσμα πολλοί ανήλικοι να παραμένουν «κολλημένοι» σε δομές μέχρι την ολοκλήρωση δικαστικών αποφάσεων. Αυτή η διαδικασία εξηγεί εν μέρει γιατί αρκετά παιδιά δεν είναι διαθέσιμα για άμεση υιοθεσία.
Ταυτόχρονα, καταγράφεται αύξηση στις λεγόμενες «επείγουσες αναδοχές» από νοσοκομεία: το 2024, όπως αναφέρεται, τοποθετήθηκαν 49 παιδιά απευθείας σε ανάδοχες οικογένειες, ενώ το ίδιο έτος έχουν καταγραφεί 56 παιδιά που βρήκαν ανάδοχους γονείς μέσω διαφορετικών διαδικασιών.
Η εμπειρία της Πωλίνας δείχνει ότι, πέρα από τα νούμερα, κάθε ανάδοχη σχέση οδηγεί σε άμεση αλλαγή ζωής για το παιδί· παράλληλα τα στατιστικά καταδεικνύουν την ανάγκη περισσότερων ενδιαφερομένων που θα εγγραφούν στο εθνικό μητρώο αναδόχων για να καλυφθούν τα κενά που υπάρχει σήμερα.
Η υπόθεση του Γιώργου παραμένει νομικά ανοιχτή και η Πωλίνα ξέρει πως σε περίπτωση δικαστικής απόφασης ίσως χρειαστεί να αποχωριστεί το παιδί, ωστόσο δηλώνει ότι η εμπειρία της αναδοχής ήταν «άξια» και καταλυτική για τη ζωή της και του μικρού.
