Κυβερνητικό σχέδιο άξιας 2,5 δισ. ευρώ παρουσιάστηκε σε εκδήλωση για τα 100 χρόνια της ΕΥΔΑΠ, με στόχο να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη λειψυδρία στην Ελλάδα. Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται το έργο με την ονομασία «Εύρυτος», που στοχεύει στην ενίσχυση του δικτύου υδροδότησης της Αττικής, ενώ το σχέδιο περιλαμβάνει μια σειρά τεχνικών και θεσμικών παρεμβάσεων για τη διασφάλιση της επάρκειας νερού τα επόμενα χρόνια.
Το έργο «Εύρυτος» και η στρατηγική του ρόλου
Το κεντρικό έργο του προγράμματος, έργο «Εύρυτος», προβλέπει τη μερική εκτροπή των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο, με σκοπό την αύξηση των εισροών στο υδροδοτικό σύστημα που τροφοδοτεί την Αττική. Η παρέμβαση έχει προϋπολογισμό περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ και στοχεύει στη βελτίωση της διαθεσιμότητας νερού για την πρωτεύουσα.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου τόνισε την αναγκαιότητα του σχεδίου, αποδίδοντας την πρωτοβουλία στην αυξανόμενη υδατική πίεση που βιώνει η χώρα. Παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο υπουργός επισήμανε ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει άλλο, θέτοντας την επιτάχυνση των έργων ως προτεραιότητα.
Τεχνικά χαρακτηριστικά και χρονοδιάγραμμα
Το έργο «Εύρυτος» έχει εκτιμώμενο κόστος γύρω στα 500 εκατομμύρια ευρώ και προβλέπεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2029. Οι μερικές εκτροπές των ποταμών θα απαιτήσουν σημαντικές χωματουργικές και υδραυλικές εργασίες, καθώς και διαχείριση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε τοπικό επίπεδο.
Οι μελέτες και οι κατασκευές θα συνδυαστούν με άλλα έργα του προγράμματος, ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργικότητα του συστήματος. Σύμφωνα με τους αρμόδιους, ο στόχος είναι το πρόγραμμα να εξασφαλίσει υδροδότηση τριάντα ετών για την πρωτεύουσα, εφόσον υλοποιηθεί όπως προβλέπεται.
Συμπληρωματικές υποδομές
Εκτός από τον «Εύρυτο», το εθνικό πλάνο περιλαμβάνει την ενίσχυση ταμιευτήρων και την αξιοποίηση γεωτρήσεων, καθώς και την κατασκευή δύο μονάδες αφαλάτωσης που θα συμβάλουν στην κάλυψη αναγκών σε περιοχές με περιορισμένους πόρους.
Παράλληλα, προβλέπονται εκτεταμένες παρεμβάσεις σε περίπου 40 νησιά για την αναβάθμιση των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών και τη μείωση της εξάρτησης από δαπανηρές μεταφορές νερού.
Προτεινόμενο Τέλος η σύνταξη στα 62 – Τι έρχεται για τους σημερινούς 55άρηδες
Η κλίμακα του υδατικού στρες στην Ελλάδα
Οι αρμόδιοι επισημαίνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση υδατικής πίεσης, με την κλιματική αλλαγή να περιορίζει τη διαθέσιμη ποσότητα νερού. Η ετήσια κατανάλωση εμφανίζει αύξηση περίπου 6% ανά έτος, ενώ από το 2022 τα υδάτινα αποθέματα μειώνονται κατά περίπου 250 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.
Στο διεθνές πλαίσιο, η χώρα κατατάσσεται 19η παγκοσμίως σε κίνδυνο λειψυδρίας και δεύτερη στην Ευρώπη, μετά την Κύπρο. Τα στοιχεία αυτά εξηγούν την πίεση για ταχύτερα και ευρύτερα μέτρα διαχείρισης των υδατικών πόρων.
Δράσεις, διοικητικές παρεμβάσεις και στόχοι
Το κυβερνητικό πλάνο οργανώνεται σε επτά άξονες δράσης που καλύπτουν τεχνικές υποδομές, διαχείριση φορέων και πολιτικές διαχείρισης ζήτησης. Μεταξύ των προβλεπόμενων παρεμβάσεων είναι η αναβάθμιση της λειτουργίας των μεγάλων παρόχων, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, και ένα σχέδιο εξυγίανσης για τις περίπου 110 Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης (ΔΕΥΑ).
Ο στόχος της μεταρρύθμισης είναι να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός του τομέα, όπου σήμερα υπάρχουν κοντά στους 750 παρόχους, γεγονός που δυσκολεύει τον συντονισμό και την οικονομική βιωσιμότητα επενδύσεων μεγάλης κλίμακας.
Ρόλος ΕΥΔΑΠ και επιχειρησιακή ετοιμότητα
Στην εκδήλωση, ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ Γιώργος Στεργίου υπενθύμισε την ιστορική πορεία της εταιρείας στην διαχείριση των αστικών υδάτων. Παράλληλα, ο διευθύνων σύμβουλος Χάρης Σαχίνης τόνισε ότι η ΕΥΔΑΠ διατηρεί έτοιμο ένα εναλλακτικό σχέδιο (Plan B) για την περίπτωση έκτακτης ανάγκης, με έμφαση σε έργα αφαλάτωσης και στη μείωση απωλειών στο δίκτυο.
Οι παρεμβάσεις αυτές στοχεύουν στη μείωση των διαφυγών και στην αύξηση της ανθεκτικότητας του συστήματος, ώστε οι επενδύσεις να αποδώσουν σε πραγματικές βελτιώσεις της επάρκειας νερού για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Το πακέτο μέτρων, που συνδυάζει μεγάλα τεχνικά έργα, υποδομές αφαλάτωσης και διοικητικές αλλαγές, σχεδιάστηκε για να δώσει απτή απάντηση στην αυξανόμενη πίεση του κλίματος πάνω στους υδατικούς πόρους. Η εφαρμογή του θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα της χώρας να διασφαλίσει βιώσιμη πρόσβαση σε νερό για τις επόμενες δεκαετίες.
