Η Μαρία από τη Μελβούρνη ανακάλυψε μέσω του TikTok ότι η φροντίστρια των γονιών της στην Αθήνα, η Νταλίνα, τους εκμεταλλευόταν, φτάνοντας στο σημείο να κλέψει τη βέρα της μητέρας της. Η υπόθεση αναδεικνύει το σοβαρό πρόβλημα της εκμετάλλευσης ηλικιωμένων από κυκλώματα, εκμεταλλευόμενα την έλλειψη φροντιστών και την αδυναμία των οικογενειών να παρακολουθούν στενά.
Η ανησυχητική δράση των κυκλωμάτων εκμετάλλευσης ηλικιωμένων
Η ιστορία της Μαρίας, μιας Ελληνίδας που ζει στη Μελβούρνη, αποκαλύπτει τη σκοτεινή πλευρά της φροντίδας ηλικιωμένων στην Ελλάδα. Η Μαρία ανακάλυψε τυχαία, μέσω ενός βίντεο στο TikTok, ότι η φροντίστρια των γονιών της στην Αθήνα, η Νταλίνα, όχι μόνο εκμεταλλευόταν τους γονείς της, αλλά φορούσε και τη βέρα της μητέρας της.
Αυτή η ανακάλυψη την οδήγησε πίσω στην Ελλάδα, όπου βρήκε τους γονείς της αφρόντιστους, κατατονικούς και φοβισμένους, με το σπίτι τους σχεδόν λεηλατημένο.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας αυξανόμενης ανησυχίας για την προστασία των ηλικιωμένων, ειδικά εκείνων που ζουν μόνοι ή των οποίων τα παιδιά βρίσκονται στο εξωτερικό. Η έλλειψη εξειδικευμένων και αξιόπιστων φροντιστών δημιουργεί ένα κενό που συχνά εκμεταλλεύονται επιτήδειοι, οι οποίοι χρησιμοποιούν συστηματικές μεθόδους για να αποκτήσουν τον έλεγχο και να λεηλατήσουν τους ηλικιωμένους.
Η μεθοδολογία της απομόνωσης και της λεηλασίας
Η μεθοδολογία που ακολουθούν αυτά τα κυκλώματα είναι συγκεκριμένη και αποτελεσματική. Αρχικά, οι φροντιστές κερδίζουν την εμπιστοσύνη του ηλικιωμένου, δημιουργώντας μια σχέση εξάρτησης. Η Νταλίνα, για παράδειγμα, πρότεινε στον πατέρα της Μαρίας να την πληρώνει απευθείας, παρακάμπτοντας το γραφείο.
Στη συνέχεια, αυξάνουν σταδιακά τις ώρες παραμονής στο σπίτι και αρχίζουν να απομονώνουν τους ηλικιωμένους από το περιβάλλον τους. Σύμφωνα με τη Μαρία, η Νταλίνα έλεγε σε συγγενείς και γείτονες ότι ήταν εντολή των παιδιών να μην έχουν επαφή, προφασιζόμενη λόγους υγείας.
Η απομόνωση οδηγεί σε ψυχολογική εξάρτηση και ευάλωτοτητα. Ο πατέρας της Μαρίας άρχισε να δίνει την κάρτα του για αναλήψεις, ενώ σε τηλεφωνικές επικοινωνίες η Νταλίνα ήταν πάντα παρούσα. Στη συνέχεια, ξεκίνησε η εξαφάνιση αντικειμένων, από πορσελάνινες κούπες μέχρι τη βέρα της μητέρας.
Παρόμοια εμπειρία είχε και ο Στέλιος από το Περθ της Αυστραλίας, του οποίου η μητέρα βρέθηκε ληθαργική. Μετά την αναφορά για εξέταση από ειδικό, η μητέρα του Στέλιου συνήλθε άμεσα, υποδηλώνοντας πιθανή χορήγηση φαρμάκων για ύπνο. Η αλλαγή θέσης αντικειμένων στο σπίτι της μητέρας του Στέλιου, μια πάγια τακτική για να προκαλέσουν αίσθημα αποπροσανατολισμού και γνωστικής έκπτωσης, είναι ένα ακόμη δείγμα της απώλειας της ικανότητας να απολαμβάνει κανείς τη ζωή και της ψυχολογικής χειραγώγησης.
Το οικονομικό και ψυχολογικό κόστος για τις οικογένειες
Το ψυχολογικό τραύμα για τους ηλικιωμένους είναι τεράστιο, καθώς χάνουν την αυτονομία και την αίσθηση ασφάλειας στο ίδιο τους το σπίτι. Για τις οικογένειες, πέρα από την συναισθηματική φόρτιση, υπάρχει και ένα σημαντικό οικονομικό βάρος. Η έλλειψη επιδομάτων για νόσους όπως η άνοια, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος της 24ωρης φροντίδας που μπορεί να φτάσει τα 900-1.000 ευρώ, καθιστά την κατάσταση δυσβάσταχτη.
Η Ευαγγελία Αγγελίδου, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών Χαλκίδας, τονίζει ότι «είναι ακριβή αρρώστια και δεν υπάρχουν χρήματα».
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η τεράστια έλλειψη εργαζομένων στον τομέα της φροντίδας ηλικιωμένων, όπως επισημαίνει ο Στέλιος Προσαλίκας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΠΕΜΦΗ). Πολλοί επαγγελματίες έχουν επιστρέψει στις πατρίδες τους, με αποτέλεσμα η φροντίδα ηλικιωμένων να είναι συχνά η πρώτη επιλογή για νεοεισερχόμενους στην Ελλάδα που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα, αυξάνοντας τους κινδύνους.
Υπάρχει επίσης εκμετάλλευση και από την άλλη πλευρά, με οικογένειες που δεν συνειδητοποιούν την ανάγκη για ρεπό και δεύτερο άτομο σε μια τόσο απαιτητική εργασία.
Προκλήσεις και προοπτικές στην φροντίδα ηλικιωμένων
Η μεταφορά των γονιών της Μαρίας σε μια μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων ήταν η μόνη λύση, μετά την ακραία εξάρτηση που είχε δημιουργηθεί. Ο Θόδωρος Μαρκέτος, ιδιοκτήτης μονάδας στην Πάτρα, επιβεβαιώνει ότι πολλοί καταφεύγουν σε δομές μετά από αποτυχημένες προσπάθειες για φροντίδα στο σπίτι.
Η κατάσταση απαιτεί άμεσες λύσεις, τόσο σε επίπεδο ρύθμισης της αγοράς φροντιστών όσο και σε επίπεδο κρατικής υποστήριξης. Η ενημέρωση και η επαγρύπνηση των οικογενειών είναι κρίσιμη για την προστασία των ευάλωτων ηλικιωμένων μας.
