Στις Βρυξέλλες συγκεντρώνονται σήμερα οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας και της Κύπρου μαζί με τον Ευρωπαίο επίτροπο, για να συζητήσουν την πορεία του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών, που θεωρείται κρίσιμο στοιχείο για την ενεργειακή αυτονομία της περιοχής.
Η συνάντηση φέρνει στο ίδιο τραπέζι τον Σταύρο Παπασταύρου, τον Γιώργο Παπαναστασίου και τον Ευρωπαίο επίτροπο Νταν Γιόργκενσεν, με στόχο την εντονότερη εμπλοκή της Ε.Ε. στο έργο και την ανάδειξή του ως ευρωπαϊκή προτεραιότητα. Σε αυτή τη φάση του διαλόγου επισημαίνεται ότι η πρόοδος παρακολουθείται στενά από τους αρμόδιους φορείς.
Στόχοι της πολιτικής παρέμβασης
Ελλάδα και Κύπρος επιδιώκουν να μετατρέψουν την πρωτοβουλία σε ζήτημα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ζητώντας ευρύτερη στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση ώστε να δοθεί στρατηγικός χαρακτήρας στο έργο. Στο πλαίσιο αυτό τονίζεται η ανάγκη να σταλεί σαφές μήνυμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει το έργο ως τμήμα της ευρωπαϊκής ενεργειακής αρχιτεκτονικής και όχι απλώς ως περιφερειακή σύνδεση.
Η πολιτική διεκδίκηση συμπληρώνεται από τεχνικές και χρηματοδοτικές επιδιώξεις, με σκοπό την επιτάχυνση των διαδικασιών και την ασφάλεια των επενδύσεων, στοιχείο που οι υπουργοί θέτουν επανειλημμένα στο τραπέζι. ευρωπαϊκή προτεραιότητα και πολιτική βούληση αναφέρονται από πλευράς Αθήνας και Λευκωσίας ως βασικά επιχειρήματα για την εισαγωγή επιπλέον πόρων.
Καθεστώς του έργου και τεχνικές επιλογές
Το σχέδιο της διασύνδεσης Κρήτης–Κύπρου έχει ενταχθεί στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ε.Ε. και έχει εξασφαλίσει 657 εκατομμύρια ευρώ για την υλοποίησή του, στοιχείο που αποτελεί κεντρικό επιχείρημα υπέρ της προτεραιότητάς του. Ο φορέας υλοποίησης, ΑΔΜΗΕ, παρακολουθεί τις εξελίξεις και αξιολογεί τις απαιτήσεις για την οικονομική στήριξη των επόμενων φάσεων.
Προτεινόμενο Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπροστά σε νέα πολιτικά διλήμματα: Η ανάγκη για ευρύτερες συμμαχίες
Παράλληλα, στο διπλωματικό πεδίο καταγράφεται διαφορετική προσέγγιση από τρίτους εταίρους, με το Ισραήλ να προκρίνει τη διασύνδεση Κύπρου–Ισραήλ ως τεχνικά πιο γρήγορη. Η ελληνική και η κυπριακή πλευρά, ωστόσο, διατυπώνουν την άποψη ότι η διασύνδεση Κρήτης–Κύπρου πρέπει να προχωρήσει πρώτη, στηριζόμενη στην ένταξη στο PCI και στη διασφαλισμένη χρηματοδότηση.
Γεωπολιτική διάσταση και ασφάλεια προμήθειας
Το έργο παραμένει παγωμένο επί μήνες εξαιτίας των γεωπολιτικών ισορροπιών και των τεχνικών δυσκολιών που έχουν ανακύψει, γεγονός που καθιστά κρίσιμη την ευρωπαϊκή στήριξη για την επανεκκίνησή του. γεωπολιτικές ισορροπίες συνεχίζουν να επηρεάζουν το χρονοδιάγραμμα και τις επιλογές υλοποίησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Παπασταύρου αναμένεται να θέσει θέματα ενεργειακής ασφάλειας και να ζητήσει ευρωπαϊκές εγγυήσεις για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, καθώς και τον αποκλεισμό προωθήσεων μέσω του Turk Stream. Στην ίδια συζήτηση αναλύονται οι νομικές και χρηματοδοτικές προϋποθέσεις για την παροχή τέτοιων εγγυήσεων. Turk Stream
Σχέση με διεθνή σχήματα και ρόλος φορέων
Η πρόσφατη συνεδρίαση του σχήματος 3+1 στην Αθήνα, όπου συμμετέχουν Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες, επανέφερε στο προσκήνιο τη δέσμευση για ενίσχυση των ενεργειακών διασυνδέσεων και τη σύνδεση με τον διάδρομο IMEC. Η θετική στάση τρίτων μερών αξιολογείται ως παράγοντας που μπορεί να επιταχύνει τις επόμενες κινήσεις.
Ο ΑΔΜΗΕ παραμένει σε ρόλο συντονιστή και ενημέρωσης, προετοιμάζοντας την ενίσχυση της κεφαλαιακής του βάσης για τα μεγάλα ενεργειακά έργα που ακολουθούν, ενώ παρακολουθείται στενά η τεχνική προετοιμασία για τις επόμενες φάσεις. ΑΔΜΗΕ
