Κάμερες στα λεωφορεία: Πώς θα «απελευθερώσουν» τις λεωφορειολωρίδες στην Αθήνα

Σημαντική «ανάσα» στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας φιλοδοξούν να δώσουν οι 600 κάμερες που θα εγκατασταθούν στα λεωφορεία, με στόχο την αντιμετώπιση της παράνομης χρήσης των λεωφορειολωρίδων. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται καθώς μόλις 1 στις 10 διελεύσεις στις ειδικές λωρίδες αφορά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, με Ι.. Το σύστημα, που βρίσκεται ήδη σε πιλοτική εφαρμογή, αναμένεται να αυξήσει την ταχύτητα των λεωφορείων έως και 50%.

Χ. και ταξί να αποτελούν τους βασικούς παραβάτες

Η χρόνια κατάχρηση των λεωφορειολωρίδων στην Αθήνα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που επιβαρύνουν την κινητικότητα των αστικών συγκοινωνιών και συμβάλλουν στην κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ενώ οι λωρίδες αυτές έχουν σχεδιαστεί για την απρόσκοπτη κίνηση των λεωφορείων, η παράνομη χρήση τους από Ι.

Χ., ταξί και μοτοσικλέτες έχει μετατρέψει ένα πλεονέκτημα σε μόνιμη πηγή καθυστερήσεων, καθιστώντας αναγκαία την εφαρμογή νέων, αποτελεσματικότερων μέτρων αστυνόμευσης.

Η έκταση του προβλήματος: Χαμηλή χρήση από τα ΜΜΜ

Όπως παρουσιάζει η «Κ», η πραγματικότητα στις λεωφορειολωρίδες της Αθήνας είναι αποκαρδιωτική, με μόλις το 12% της κίνησης στη Βασιλίσσης Σοφίας (προς Κέντρο) να αφορά λεωφορεία. Τα Ι.Χ. κατέχουν το 32%, τα ταξί το 26% και οι μοτοσικλέτες το 23% των διελεύσεων.

Μια σχετική έρευνα του Τμήματος Συγκοινωνιακής Τεχνικής & Σχεδιασμού Μεταφορών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) για το 2025, έδειξε ότι η χρήση λεωφορειολωρίδας από τα λεωφορεία κυμαινόταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα: 10% στη Συγγρού, 11% στη Σταδίου, 19% στην Πειραιώς και 5% στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας.

Η πολιτικός μηχανικός και μηχανικός μεταφορών, Αρτεμις Κονταξή, για λογαριασμό του ΕΜΠ, αποκάλυψε μέσω έρευνάς της (με δεδομένα από το 2021 και το 2023) ότι οι Ι.Χ. και τα ταξί είναι οι βασικοί παραβάτες, με τις παραβάσεις να κορυφώνονται τις πρωινές ώρες αιχμής.

Επιπλέον, οι παραβάσεις αυξάνονται σε δρόμους με μεγαλύτερο μήκος και περισσότερες λωρίδες, καθώς και σε διαδρομές με κατεύθυνση προς το Κέντρο της Αθήνας, όπου η κυκλοφοριακή πίεση είναι εντονότερη.

Η λύση: 600 κάμερες και ψηφιακή καταγραφή

Το πρόβλημα της αδυναμίας αστυνόμευσης των άνω των 50 χιλιομέτρων λεωφορειολωρίδων στην Αττική αναμένεται να αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση συνολικά 600 καμερών εντός των λεωφορείων. Αυτές οι κάμερες θα καταγράφουν την κυκλοφορία και θα εντοπίζουν τις παραβάσεις.

Ήδη από τον Ιούνιο, έχει ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή λειτουργίας καμερών σε 10 λεωφορεία, τα οποία συλλέγουν δεδομένα για την παραβατικότητα, την κατάσταση του οδοστρώματος και την κυκλοφοριακή πίεση σε συγκεκριμένες διαδρομές, όπως η Β5 (Σταθμός Λαρίσης – Λεωφόρος Αλεξάνδρας – Αγία Παρασκευή) και η Α7 (Στουρνάρη – Κηφισιά).

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όταν ξεκινήσει η ψηφιακή καταγραφή-διαχείριση, τα δεδομένα από τις κάμερες θα αποστέλλονται στην Οδική Υπηρεσία Συστημάτων Εποπτείας και Ασφάλειας (ΟΔΥΣΕΑΣ). Το υλικό θα αξιολογείται από την Τροχαία, με αξιολόγηση βίντεο διάρκειας δέκα δευτερολέπτων από αρμόδιο της Τροχαίας πριν τη βεβαίωση της παράβασης.

Οι κάμερες, τοποθετημένες στην μπροστινή όψη των λεωφορείων, καταγράφουν τόσο τα εν κινήσει όσο και τα σταθμευμένα οχήματα, λύνοντας και το πρόβλημα της παράνομης στάθμευσης σε σημεία όπως η Ιπποκράτους και η Χαριλάου Τρικούπη.

Ο αντίκτυπος στην αστική κινητικότητα

Η «απελευθέρωση» των λεωφορειολωρίδων αναμένεται να φέρει σημαντικά οφέλη στις δημόσιες συγκοινωνίες. Ο Γιώργος Γιαννής, συγκοινωνιολόγος, καθηγητής ΕΜΠ και διευθυντής Τομέα Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδομής ΕΜΠ, σημειώνει ότι με ελεύθερες λεωφορειολωρίδες, η μέση ταχύτητα των λεωφορείων μπορεί να αυξηθεί έως και 50%.

Αυτό μεταφράζεται σε μείωση του χρόνου άφιξης στον προορισμό κατά το ήμισυ. Επιπλέον, η συχνότητα των δρομολογίων μπορεί να βελτιωθεί έως και 1,5 φορά, ενισχύοντας τη συνολική κινητικότητα στην πόλη. Η αγορά και οι πολίτες αναμένουν με ενδιαφέρον την πλήρη εφαρμογή του μέτρου, καθώς η αποτελεσματικότητα των ΜΜΜ είναι ζωτικής σημασίας για την ποιότητα ζωής στο αστικό περιβάλλον.

Τι προβλέπει ο ΚΟΚ και οι επόμενες κινήσεις

Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) προβλέπει πρόστιμο 150 ευρώ για την παράνομη κίνηση οχημάτων σε λεωφορειολωρίδες, ενώ σε περίπτωση στάσης ή στάθμευσης το χρηματικό πρόστιμο ανέρχεται στα 350 ευρώ. Επιπλέον, αφαιρούνται η άδεια οδήγησης για 70 ημέρες και τα στοιχεία κυκλοφορίας του οχήματος για 30 ημέρες.

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, η ύπαρξη ενός πλαισίου δεν εγγυάται την εφαρμογή του νόμου, κάτι που οι κάμερες φιλοδοξούν να αλλάξουν.

Η επόμενη μέρα και οι μελλοντικές ανάγκες

Παρόλο που οι κάμερες αναμένεται να συμβάλουν αποτελεσματικά στη γρήγορη και ανεμπόδιστη διέλευση των λεωφορείων, ο καθηγητής Γιώργος Γιαννής υπογραμμίζει πως στο μέλλον θα χρειαστεί σχεδίαση και υλοποίηση περισσότερων λεωφορειολωρίδων εντός του αστικού ιστού.

Αυτό είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί η προτεραιότητα των δημόσιων συγκοινωνιών στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής τους, ενισχύοντας περαιτέρω την αποδοτικότητα και την ελκυστικότητα των ΜΜΜ ως εναλλακτική λύση στην ιδιωτική μετακίνηση.