- Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, παρουσίασε την αναμόρφωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.
- Η μεταρρύθμιση στοχεύει στην «οργάνωση από μηδενική βάση» για αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών.
- Ο νόμος 5172/2025 δημιουργεί Γενική Διεύθυνση και περιφερειακές δομές.
- Ενσωματώνεται τεχνητή νοημοσύνη για ενιαία ψηφιακή βάση, διαφάνεια και ταχύτητα.
- Το κόστος της σύμβασης με το Πανεπιστήμιο Πειραιά ανέρχεται σε 751.635 ευρώ.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, παρουσίασε το νέο πλαίσιο αναμόρφωσης των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, τονίζοντας ότι πρόκειται για οργάνωση «από μηδενική βάση» για την αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών. Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει τη δημιουργία Γενικής Διεύθυνσης, περιφερειακών δομών και την ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης για διαφάνεια και ταχύτητα.
Για περισσότερο από έναν αιώνα, οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες της Ελλάδας λειτουργούσαν υπό συνθήκες που ο Υπουργός Δικαιοσύνης χαρακτήρισε «εξαιρετικά κακές», με χρόνιες παθογένειες που οδηγούσαν σε καθυστερήσεις εκθέσεων έως και πέντε ετών, υποστελέχωση νεκροτομείων και αμφιλεγόμενες γνωματεύσεις. Αυτή η κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα την παραγραφή αξιώσεων και την υπονόμευση της αξιοπιστίας της Δικαιοσύνης, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για ριζικές αλλαγές.
Η αναμόρφωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών από μηδενική βάση
Ο κ. Φλωρίδης, παρουσιάζοντας το νέο πλαίσιο αναμόρφωσης, υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται για απλή αναδιοργάνωση, αλλά για «οργάνωση από μηδενική βάση», με στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και αξιόπιστου πυλώνα για την ελληνική Δικαιοσύνη. Με τον νόμο 5172/2025, δημιουργήθηκε για πρώτη φορά Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών, καθώς και περιφερειακές δομές, οι οποίες συγκροτούν τη «ραχοκοκαλιά» ενός συστήματος που μέχρι πρότινος λειτουργούσε διάσπαρτα και χωρίς κεντρική καθοδήγηση. Η υπηρεσιακή γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Βίκυ Γιαβή, παρουσίασε εικόνες-ντοκουμέντα από το παρελθόν, που απεικόνιζαν εγκαταλελειμμένες αίθουσες και υποστελεχωμένα νεκροτομεία, επιβεβαιώνοντας το μέγεθος του προβλήματος. Η μεταρρύθμιση αυτή έρχεται να συμπληρώσει άλλες προσπάθειες για την επιτάχυνση των διαδικασιών στη Δικαιοσύνη, όπως η μείωση του χρόνου έκδοσης αποφάσεων στα Πρωτοδικεία, μια εξέλιξη που έχει ήδη φέρει σημαντικά αποτελέσματα. Ο χρόνος έκδοσης των πρωτόδικων δικαστικών αποφάσεων μειώθηκε στο μισό, χάρη στην εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη.
Η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης και η ψηφιακή επανάσταση
Κεντρικό ρόλο στο νέο μοντέλο λειτουργίας διαδραματίζει η τεχνολογική αναβάθμιση. Ο κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά, Ηλίας Μαγκλόγιαννης, παρουσίασε ένα νέο ερευνητικό πληροφοριακό σύστημα, το οποίο θα αποτελέσει μια ενιαία ψηφιακή βάση για όλες τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες. Το σύστημα αυτό ενσωματώνει εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (AI) και χαρακτηρίστηκε ως «παγκόσμια πρωτοτυπία», καθώς οργανίζει ψηφιακά ολόκληρη την υπηρεσία, αυτοματοποιεί διαδικασίες, διασυνδέεται με άλλες κρατικές υπηρεσίες και προσφέρει διαφάνεια και ταχύτητα. Αυτή η ψηφιακή μετάβαση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της κυβέρνησης για την ενίσχυση της ελληνογερμανικής συνεργασίας στην ψηφιακή διακυβέρνηση, με στόχο την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών. Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον δημόσιο τομέα επεκτείνεται, όπως φαίνεται και από την επικείμενη λειτουργία ενός ψηφιακού βοηθού τεχνητής νοημοσύνης στο ΕΣΥ για ραντεβού και συμβουλές.
Το κόστος και οι αντιδράσεις για την επιτροπή
Σχετικά με το κόστος της προγραμματικής σύμβασης με το Πανεπιστήμιο Πειραιά, ο Υπουργός Δικαιοσύνης απάντησε στις επικρίσεις περί «υπερβολικού κόστους». Το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 751.635 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, εκ των οποίων τα 100.000 ευρώ αφορούν την εγκατάσταση πληροφοριακών συστημάτων. Στο έργο συμμετείχαν ερευνητές που αμείφθηκαν μέσω της σύμβασης, δικαιολογώντας το κόστος ως επένδυση στην ποιότητα. Παράλληλα, ο κ. Φλωρίδης υπερασπίστηκε την απόφαση για τη σύσταση της τριμελούς επιτροπής επαναξιολόγησης ιατροδικαστικών εκθέσεων, παρά τις αντιδράσεις. «Η επιτροπή είναι κρίσιμο εργαλείο για την αξιοπιστία της Δικαιοσύνης», δήλωσε κατηγορηματικά, υπογραμμίζοντας τη σημασία της για την αποφυγή αμφιλεγόμενων γνωματεύσεων που έχουν συγκλονίσει την κοινή γνώμη στο παρελθόν.
Νομικοί κύκλοι και αναλυτές επισημαίνουν ότι η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Η συστηματική αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών, αναμένεται να επιταχύνει τις διαδικασίες και να διασφαλίσει την αμεροληψία και την επιστημονική ακρίβεια των εκθέσεων, θέτοντας τέλος σε πρακτικές του παρελθόντος.
Η επόμενη μέρα για την ελληνική Δικαιοσύνη
Ο απώτερος στόχος του Υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως διατυπώθηκε από τον κ. Φλωρίδη, είναι η ιατροδικαστική υπηρεσία να αποτελέσει έναν αξιόπιστο και σύγχρονο πυλώνα της ελληνικής Δικαιοσύνης. Η νέα υπηρεσία θα λειτουργεί με ενιαίους κανόνες, κοινό τρόπο σύνταξης εκθέσεων και σαφή αξιολόγηση, αποτρέποντας την επανάληψη περιστατικών όπου ιατροδικαστές δήλωναν άγνοια ως προς την εξέταση συγκεκριμένων στοιχείων. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, συμβάλλοντας στην ταχύτερη και δικαιότερη επίλυση υποθέσεων, ενισχύοντας έτσι το κράτος δικαίου.
