Η UNESCO όρισε επισήμως την 9η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας, σε αναφορά στην ημέρα θανάτου του Διονύσιου Σολωμού το 1857, τιμώντας την ιστορική συνέχεια της γλώσσας. Η πρωτοβουλία επισημαίνει την μακρόχρονη παρουσία της γλώσσας στο δημόσιο βίο, ενώ σε επίσημα κείμενα αναφέρεται ότι η απόφαση προβάλλει τον ρόλο της στον ευρύτερο πολιτισμό και την εκπαίδευση, με την Παγκόσμια Ημέρα να λειτουργεί ως σημείο αναφοράς.
Ιστορική διάσταση
Η ελληνική γλώσσα διασώζει στοιχεία που ανάγονται σε σχεδόν τέσσερις χιλιετίες γραπτής παράδοσης, γεγονός που την τοποθετεί ανάμεσα στις παλαιότερες ινδοευρωπαϊκές γλώσσες με τεκμήρια. Η διαδοχή διαλέκτων και η σταδιακή ενοποίηση οδήγησαν στη διαμόρφωση γνωστών μορφών, ενώ τα γραπτά τεκμήρια συχνά αναδεικνύουν τη συνέχεια αυτή, όπως καταγράφεται σε επιγραφές και παλαιά κείμενα, με αναφορές σε γραπτά τεκμήρια που μαρτυρούν την εξέλιξη.
Η αττική διάλεκτος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη προς την ελληνιστική κοινή, που μετέπειτα λειτούργησε ως lingua franca της εποχής σε ευρύτερες περιοχές της Μεσογείου. Στη συνέχεια η γλώσσα συνεχίζει να ανανεώνεται και να τροφοδοτείται από τους προηγούμενους τύπους της, διαδικασία που αποτυπώνεται στην πρόσληψη όρων και στη διαμόρφωση της κοινής νεοελληνικής, με επίδραση στη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία μέσω ιστορικών κειμένων.
Θέση της γλώσσας σήμερα
Προτεινόμενο Η Μενδώνη καλεί σε στήριξη για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα
Στο κείμενο της UNESCO και σε δημόσιες ανακοινώσεις υπήρξε έμφαση στην ευρεία εμβέλεια της ελληνικής, ενώ η Υπουργός Πολιτισμού τόνισε χαρακτηριστικά ότι «Η ακτινοβολία της ελληνικής» έχει ιστορική βαρύτητα και λειτουργεί ως όχημα πολιτιστικής παραγωγής.
Στην τοποθέτηση αυτή υπογραμμίστηκε η συνεισφορά της γλώσσας στην έκφραση ιδεών και τη μεταφορά γνώσης, με την Υπουργός Πολιτισμού να αναφέρεται σε παραδείγματα από τις τέχνες και τις επιστήμες.
Η επίδραση της ελληνικής στις επιστήμες και την τεχνική αποτυπώνεται τόσο σε δανεισμούς όρων όσο και σε δομικές έννοιες που διαμόρφωσαν θεωρητικά πλαίσια. Σε αυτό το πλαίσιο η γλώσσα εμφανίζεται ως θεμέλιο όρων για πεδία όπως η φιλοσοφία και τα μαθηματικά, ενώ παράλληλα παραμένει ζωντανό μέσο επικοινωνίας και διδασκαλίας, με έμφαση στην προστασία της γλωσσικής κληρονομιάς και τη διασύνδεσή της με σύγχρονες χρήσεις, όπως επισημαίνεται σε επίσημα κείμενα ρόλος στην επιστήμη.
Η επιλογή της 9ης Φεβρουαρίου ως ημέρας μνήμης συνδέει την τρέχουσα αναγνώριση με ιστορικά πρόσωπα και την πολιτιστική παράδοση, διασφαλίζοντας ότι η γλώσσα δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως αντικείμενο μελέτης αλλά και ως ενεργός φορέας πολιτισμικών ανταλλαγών.
Παράλληλα, έμφαση δίνεται στην εκπαιδευτική διάσταση και στην ανάγκη διατήρησης των δομών που επιτρέπουν την πρόσβαση σε πρωτογενές υλικό, ενώ πρωτοβουλίες αναφέρονται σε δημόσιες πολιτικές και εκπαιδευτικά προγράμματα εκπαιδευτικά προγράμματα.
