Το δημόσιο χρέος προς τρίτους επιβαρύνει την αγορά καθώς οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές της γενικής κυβέρνησης φτάνουν σε επίπεδα σχεδόν 3 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές του Κράτους εμφανίζουν μικρή κάμψη στον τελευταίο μήνα, σύμφωνα με το δελτίο μηνιαίων στοιχείων γενικής κυβέρνησης.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο όγκος των καθυστερούμενων πληρωμών παραμένει πολύ υψηλότερα σε σχέση με το τέλος του 2024 και δημιουργεί αστάθεια σε προμηθευτές και παρόχους.
Μέγεθος και πρόσφατες μεταβολές
Σε όρους μεγέθους, οι συνολικές καθυστερήσεις που καταγράφονται ανέρχονται σε 2,942 δισ. ευρώ, ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου σημειώνουν μείωση και διαμορφώνονται γύρω στα 3,768 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία, όπως αναφέρει το δελτίο μηνιαίων στοιχείων γενικής κυβέρνησης, αποτυπώνουν μικτή εικόνα με βραχυπρόθεσμες αποκλίσεις ανά φορέα.
Η πρόσφατη μείωση δεν αλλάζει την ουσία των προβλημάτων, καθώς το υπόλοιπο παραμένει περίπου 600 εκατ. ευρώ υψηλότερα σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2024, γεγονός που επιτείνει τα προβλήματα ρευστότητας για επιχειρήσεις που εξαρτώνται από δημόσιες πληρωμές.
Η κατανομή των οφειλών δείχνει συγκεκριμένες συγκεντρώσεις έκθεσης σε κρίσιμους κλάδους της οικονομίας.
Φορείς με τις μεγαλύτερες οφειλές
Πρώτοι σε μέγεθος εμφανίζονται τα νοσοκομεία, με τις καθυστερημένες οφειλές να αυξάνονται τον Σεπτέμβριο και να ξεπερνούν το 1,6 δισ. ευρώ, επίπεδο πολύ υψηλότερο από ό,τι πριν από μερικά χρόνια. Η απόκλιση αυτή υποδηλώνει ότι η λειτουργία της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας δεν έχει ακόμη οδηγήσει σε ουσιαστική αποκλιμάκωση των υποχρεώσεων.
Στη δεύτερη γραμμή βρίσκονται οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, με συνολικές οφειλές περίπου στα 612 εκατ. ευρώ, ενώ συγκεκριμένα στον ΕΟΠΥΥ καταγράφονται οφειλές της τάξης των 249 εκατ. ευρώ. Το δελτίο επισημαίνει ότι τα ποσά παρουσιάζονται μικτά, καθώς δεν έχουν γίνει συμψηφισμοί για rebate και clawback.
Τοπική αυτοδιοίκηση, ΠΔΕ και λοιποί φορείς
Η τοπική αυτοδιοίκηση συνεχίζει να εμφανίζει καθυστερήσεις κοντά στα 240 εκατ. ευρώ, ελαφρώς μειωμένες από τον προηγούμενο μήνα, ενώ τα λοιπά νομικά πρόσωπα και ο τακτικός προϋπολογισμός καταγράφουν μικρότερες μεταβολές σε σχέση με τους μεγάλους πιστωτές.
Συνολικά, η πίεση μεταφέρεται σε αλυσίδες προμηθειών και τοπικές υπηρεσίες.
Οι υποχρεώσεις του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αυξήθηκαν στα 169 εκατ. ευρώ, δείχνοντας ότι οι επενδυτικές πληρωμές παραμένουν σημείο έντασης, ενώ οι οφειλές του τακτικού προϋπολογισμού παρέμειναν σταθερές στα 36 εκατ. ευρώ. Η διαχείριση αυτών των ροών κρίνεται κομβική για τη μείωση των κομβικών καθυστερήσεων.
Εκκρεμείς επιστροφές φόρων
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων μειώθηκαν στα 826 εκατ. ευρώ από τα επίπεδα του προηγούμενου μήνα, με περίπου 400 εκατ. ευρώ να αφορούν έμμεσους φόρους και 321 εκατ. ευρώ τους άμεσους. Το υπουργείο Οικονομικών να σημειώνει ότι τμήμα των επιστροφών δεν μπορεί να εξοφληθεί λόγω εξωγενών εμποδίων.
Μόνο 303 εκατ. ευρώ θεωρούνται ληξιπρόθεσμα άνω των 90 ημερών, εκ των οποίων περίπου 178 εκατ. ευρώ δεν μπορούν να αποπληρωθούν εξαιτίας εξωτερικών εμποδίων, με τα υπόλοιπα να βρίσκονται εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών. Η εξέταση αυτών των στοιχείων θα καθορίσει μελλοντικές παρεμβάσεις πολιτικής.
Η εικόνα των ταμειακών καθυστερήσεων προβάλλει μια δομή προβλημάτων όπου λίγοι φορείς συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος των οφειλών, δημιουργώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις στην αγορά και στην παροχή υπηρεσιών. Η παρακολούθηση των επιμέρους στοιχείων θα είναι κρίσιμη για τη σταθεροποίηση των πληρωμών.
Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων και συγκρίσεις με προηγούμενα τρίμηνα μπορεί να φωτίσουν τάσεις, αλλά τα διαθέσιμα στοιχεία ήδη υποδεικνύουν προτεραιότητες για έλεγχο των ροών και ενίσχυση της διαφάνειας στις δημόσιες πληρωμές.
