Χιλιάδες ασφαλισμένοι που είχαν κατά το παρελθόν ασφάλιση στον ΟΓΑ αποκτούν δυνατότητα να προσμετρήσουν τις περιόδους 1988-1997 στον συνολικό τους ασφαλιστικό βίο, με συνέπειες στην ηλικία εξόδου και στο τελικό ποσό της σύνταξης. Η νέα ρύθμιση εισάγει πρακτική αναγνώρισης των χρόνων αυτών ως συντάξιμος χρόνος ασφάλισης και συνολικός ασφαλιστικός βίος, ενώ εμπεριέχει ρητή πρόβλεψη στο πλαίσιο του σχεδίου.
Στις επί μέρους διατυπώσεις της διάταξης γίνεται αναφορά σε νέο εργασιακό νομοσχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο Εργασίας και ήδη περιλαμβάνει τη σχετική ρύθμιση.
Τι προβλέπει η διάταξη
Σύμφωνα με τη διατύπωση, ο χρόνος που καταβλήθηκαν εισφορές στον Κλάδο Πρόσθετης Ασφάλισης Αγροτών του ν. 1745/1987 θεωρείται, μετά από αίτηση, ως χρόνος κύριας ασφάλισης και συνυπολογίζεται σε οποιονδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ φορέα κύριας ασφάλισης.
Η διάταξη εγγράφεται εντός του νόμου 2458/1997 και παραπέμπει ρητά σε όρους διαδοχικής ασφάλισης, καθώς επίσης και στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης όπως αυτός διαμορφώθηκε μετά το 1997.
Η πρόβλεψη αφορά όσους είχαν εισφορές στον ΟΓΑ κατά το διάστημα 1988-1997 και δεν αξιοποίησαν τότε τον χρόνο αυτό για συνταξιοδότηση αγροτών, ενώ, μετά από αίτηση του ασφαλισμένου, τα έτη αυτά προσμετρούνται στον νέο φορέα. Όπως σημειώνεται στην έκθεση συνεπειών που συνοδεύει το νομοσχέδιο, η ρύθμιση αποκαθιστά την αρχή της ανταποδοτικότητας του συστήματος και επιτρέπει την αξιοποίηση των εν λόγω περιόδων.
Ποιοι κερδίζουν περισσότερο
Ωφελημένοι αναμένεται να είναι όσοι άλλαξαν φορέα μετά το 1997 και έχαναν έως και δέκα έτη ασφάλισης, περιλαμβάνοντας ελεύθερους επαγγελματίες και εργαζομένους που δεν ήταν πλέον στον ΟΓΑ. Η αναγνώριση αυτών των ετών μπορεί να επιταχύνει τη συμπλήρωση 40ετίας για συνταξιοδότηση και να αυξήσει το τελικό ποσό pension.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών στην κοινωνική ασφάλιση, η ρύθμιση μπορεί να ανοίξει τη δυνατότητα και για πρόωρη έξοδο σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως γυναίκες με ασφάλιση στον ΟΓΑ έως το 1992 που εντάχθηκαν μετά στο ΙΚΑ. Η ερμηνεία της διάταξης από τον ΕΦΚΑ θα κρίνει αν αυτές οι ομάδες θα ενταχθούν σε καθεστώτα παλαιών ασφαλισμένων προ 1993.
Πρακτικά παραδείγματα
Ενα τυπικό παράδειγμα αφορά ασφαλισμένο που είχε 10 έτη στον ΟΓΑ 1988-1997 και μετά 30 έτη στον ΟΑΕΕ: με την προσμέτρηση των δέκα ετών συμπληρώνεται συνολικός χρόνος 40 ετών και κατοχυρώνεται έξοδος στα 62. Η εξέλιξη δείχνει πως οι εισφορές της πρόσθετης ασφάλισης θα συνυπολογίζονται και ως προϋπηρεσία για συνταξιοδότηση, αλλά και ως βάση υπολογισμού για το ποσό σύνταξης.
Προτεινόμενο Ποιος μπορεί να αποχωρήσει νωρίτερα με 36ετία 37ετία βαρέα
Παρόμοια εφαρμογή βρίσκουν περιπτώσεις όπου κάποιος ξεκίνησε στο ΙΚΑ, πέρασε για διάστημα στον ΟΓΑ και επέστρεψε στο ΙΚΑ, με αποτέλεσμα οι ασφάλισης του 1988-1997 να μην χάνονται πλέον. Για αναφορές σε συγκεκριμένα σενάρια έχει χρησιμοποιηθεί η έννοια της διαδοχικής ασφάλισης που προβλέπει μεταφορά χρόνου μεταξύ ταμείων, όπως αποτυπώνεται και στη διάταξη.
Νομική εφαρμογή και πρακτικά βήματα
Η αναγνώριση γίνεται μετά από αίτηση του δικαιούχου και προϋποθέτει την καταβολή εισφορών στον τότε κλάδο πρόσθετης ασφάλισης για οποιοδήποτε διάστημα μέσα στην περίοδο 1988-1997, ενώ η διαδικασία ρυθμίζεται από τον e-ΕΦΚΑ. Σε αυτούς τους όρους εντάσσεται η αναφορά στον e-ΕΦΚΑ φορέα κύριας ασφάλισης που τίθεται ως αποδέκτης του χρόνου.
Υπάρχουν ωστόσο τεχνικές και διοικητικές λεπτομέρειες που θα ξεκαθαρίσουν κατά την εφαρμογή, όπως ο τρόπος υποβολής των αιτήσεων και η επαλήθευση των εισφορών, γι’ αυτό οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να παρακολουθούν την ανακοίνωση του φορέα. Επιπλέον, η διάταξη συνδέεται με παλαιότερες ρυθμίσεις του ν. 2458/1997, που καθορίζουν τις προϋποθέσεις συνυπολογισμού.
Τελικές παρατηρήσεις
Η ρύθμιση αποκαθιστά σειρά χαμένων περιόδων ασφάλισης και αναμένεται να επηρεάσει συνολικά την προοπτική συνταξιοδότησης πολλών ασφαλισμένων. Η ακριβής εφαρμογή θα κριθεί από την ερμηνεία του ΕΦΚΑ και τις διαδικασίες υλοποίησης, ενώ παραμένει καθοριστικό πως οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν την προβλεπόμενη αίτηση ως προαπαιτούμενο για αναγνώριση.
Στο πλαίσιο αυτό αξίζει να σημειωθεί η σύνδεση με προηγούμενες ρυθμίσεις και η αναγκαία τεκμηρίωση των εισφορών που έχουν καταβληθεί.
Σημαντικό στοιχείο για πολλούς ασφαλισμένους είναι πως τώρα οι εισφορές του παρελθόντος δεν θα χάνονται, αλλά θα προσμετρώνται ως διαδοχική ασφάλιση και θα συνεισφέρουν είτε στη θεμελίωση δικαιώματος είτε στην αύξηση του ποσού σύνταξης. Η εξέλιξη αυτή αλλάζει την εικόνα για όσους είχαν μικρές ή αποσπασματικές περιόδους στον ΟΓΑ κατά την περίοδο 1988-1997, όπως αποδεικνύουν τα παραδείγματα εφαρμογής.
Για γρήγορη αναφορά σε σχετικές έννοιες έχει ήδη αναφερθεί ο Κλάδος Πρόσθετης Ασφάλισης και το πλαίσιο του διαδοχική ασφάλιση, ενώ τεχνικά θέματα αναμένεται να επισημανθούν από τον φορέα μετά την έκδοση οδηγιών. Τέλος, υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις που θα εξεταστούν ξεχωριστά και μπορεί να απαιτηθούν συμπληρωματικές αποφάσεις.
