<p>Εν μέσω έντονων συζητήσεων και διχογνωμιών μεταξύ των κρατών μελών, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να γεφυρώσει τις διαφορές και να εξασφαλίσει την απαραίτητη στήριξη για τον νέο, φιλόδοξο κλιματικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2040.
Μέσω μιας πρόσφατης επιστολής της προς τους ηγέτες των εθνικών κυβερνήσεων, η κ. φον ντερ Λάιεν παρουσίασε σχέδια για την προσαρμογή βασικών πτυχών της πράσινης νομοθεσίας, προσφέροντας <strong>σημαντικές παραχωρήσεις</strong> που στοχεύουν στην άμβλυνση των οικονομικών ανησυχιών πολλών χωρών.</p> <p>Η παρέμβαση αυτή έρχεται λίγες ημέρες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τον <strong>μεγάλο στόχο μείωσης εκπομπών</strong> για το 2040.
Η έλλειψη ομοφωνίας μέχρι στιγμής οφείλεται κυρίως στις ανησυχίες που εκφράζονται σχετικά με τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις των υφιστάμενων, αλλά και των νέων, κλιματικών μέτρων της Ένωσης. Η διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας αποτελεί κεντρικό άξονα των επικείμενων διαβουλεύσεων.</p> <h2>Προσαρμογές στην τιμολόγηση άνθρακα και τη χρήση πιστώσεων</h2> <p>Ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα που απασχολούν τα κράτη μέλη είναι η τιμολόγηση άνθρακα στον τομέα των μεταφορών και της θέρμανσης.
Το μέτρο αυτό, αν και κρίσιμο για την πράσινη μετάβαση, είχε προκαλέσει <strong>σημαντικές αντιδράσεις</strong> λόγω της αναμενόμενης αύξησης των λογαριασμών καυσίμων για τους καταναλωτές. Η κ. φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε για συγκεκριμένες προσαρμογές, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν επίσημα από τον Επίτροπο για το Κλίμα, Wopke Hoekstra.</p> <p>Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με τις <strong>υψηλές ή ασταθείς τιμές</strong>, εξετάζοντας ένα πιο σταθερό σύστημα τιμολόγησης.
Παράλληλα, η Επιτροπή διερευνά επιλογές για την παροχή επιπρόσθετης στήριξης στα νοικοκυριά, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στο αυξημένο οικονομικό βάρος. Πρόκειται για μια κίνηση που υπογραμμίζει την προσπάθεια για μια κοινωνικά δίκαιη πράσινη μετάβαση.</p> <p>Επιπλέον, η Πρόεδρος της Επιτροπής άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για <strong>μεγαλύτερη ευελιξία</strong> στη χρήση διεθνών πιστώσεων άνθρακα.
Ενώ η αρχική πρόταση της Επιτροπής προέβλεπε ότι το 3% του στόχου του 2040 θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω τέτοιων πιστώσεων, η κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί. Αυτό σημαίνει ότι ο εθνικός στόχος μείωσης εκπομπών για κάθε χώρα θα μπορούσε να είναι χαμηλότερος από το 90%, εφόσον η διαφορά αντισταθμίζεται με ανάλογες μειώσεις εκτός ΕΕ, μέσω <strong>υψηλής ποιότητας διεθνών πιστώσεων</strong>.</p> <h2>Προκλήσεις και προσαρμογές σε κρίσιμους τομείς</h2> <p>Οι παραχωρήσεις δεν περιορίζονται στην τιμολόγηση άνθρακα για μεταφορές και θέρμανση.
Η κ. φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε επίσης τις ανησυχίες κάποιων κυβερνήσεων σχετικά με την ισχύουσα τιμολόγηση άνθρακα για βαριές ρυπογόνες βιομηχανίες, όπως η χαλυβουργία. Δεσμεύτηκε για μια <strong>«ρεαλιστική και εφικτή» μελλοντική πορεία</strong> στον τομέα αυτό, χωρίς ωστόσο να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες αυτή τη στιγμή.
Η εξισορρόπηση της κλιματικής φιλοδοξίας με την οικονομική βιωσιμότητα των βασικών βιομηχανιών παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα.</p> <p>Επίσης, επεσήμανε επικείμενες αλλαγές στους στόχους της ΕΕ που αφορούν την απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από τα δάση και τα εδάφη, γνωστούς ως LULUCF (Land Use, Land-Use Change and Forestry).
Αρκετές κυβερνήσεις έχουν χαρακτηρίσει τους τρέχοντες στόχους ως μη ρεαλιστικούς, επικαλούμενες τόσο την <strong>αύξηση των δασικών πυρκαγιών</strong> όσο και τις ανάγκες της δασικής τους βιομηχανίας. Η Πρόεδρος της Επιτροπής δεσμεύτηκε να αναζητήσει <strong>πραγματιστικές λύσεις</strong> εντός του υφιστάμενου κανονισμού LULUCF, ώστε να διευκολυνθούν οι χώρες στην επίτευξη αυτών των στόχων.</p> <p>Οι κανόνες για τις αγορές άνθρακα και το LULUCF, μαζί με τους εθνικούς στόχους εκπομπών, αποτελούν τους <strong>βασικούς υπο-στόχους</strong> του συνολικού κλιματικού πλαισίου της Ένωσης.
Η επιστολή της κ. φον ντερ Λάιεν επιβεβαιώνει, τέλος, άλλες ήδη ανακοινωθείσες προσαρμογές, όπως η επιτάχυνση της αναθεώρησης για τη σταδιακή κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης, και περιλαμβάνει ένα αναλυτικό παράρτημα με τις επικείμενες ανακοινώσεις.</p> <h2>Ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα: Η ευρωπαϊκή πρόκληση</h2> <p>Στην καρδιά της στρατηγικής της κ. φον ντερ Λάιεν βρίσκεται η πεποίθηση ότι η <strong>μελλοντική ανταγωνιστικότητα</strong> της Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια απανθρακοποιημένη οικονομία.
Υποστήριξε ότι η δογματική προσήλωση σε υφιστάμενα επιχειρηματικά μοντέλα, ανεξάρτητα από τις παρελθοντικές τους επιτυχίες, δεν αποτελεί λύση. Για να διατηρήσει η ευρωπαϊκή οικονομία τη θέση της στην παγκόσμια σκηνή, πρέπει να πρωτοστατήσει στην αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων.</p> <p>Οι προκλήσεις αυτές περιλαμβάνουν την «επιστημονική πραγματικότητα ότι θέτουμε σε <strong>αυξανόμενο κίνδυνο την ευημερία</strong> και τα κοινωνικά μας μοντέλα, ενώ οι κοινότητές μας κινδυνεύουν να καταστούν ακατοίκητες».
Παράλληλα, η Πρόεδρος προειδοποίησε ότι η ΕΕ δεν μπορεί να επιδείξει εφησυχασμό, δεδομένης της επιταχυνόμενης κυριαρχίας της Κίνας στις καθαρές τεχνολογίες και τις πρώτες ύλες, γεγονός που καθιστά την <strong>πράσινη μετάβαση επιτακτική</strong> και για λόγους γεωπολιτικής ισορροπίας.</p> <p>Η προτεινόμενη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τις διπλές της πτυχές – τη φιλοδοξία για το κλίμα και τις παραχωρήσεις για την οικονομική βιωσιμότητα – αποτελεί μια <strong>λεπτή ισορροπία</strong>.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι «κανείς δεν θα πρέπει να υποβάλει τον οικονομικό και κοινωνικό μας ιστό σε τόσο μεγάλη πίεση ώστε να διαρραγεί». Η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής θα αποτελέσει το πεδίο όπου οι ηγέτες θα κληθούν να χαράξουν την πορεία της Ένωσης προς ένα πράσινο, αλλά και <strong>ανθεκτικό μέλλον</strong>.
