Η Ελλάδα παραμένει ανάμεσα στις πιο ελκυστικές φορολογικές επιλογές για μετόχους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Tax Foundation, χάρη στον σχετικά χαμηλό φόρο που επιβάλλεται στα μερίσματα. Το ανώτατο επίπεδο φορολόγησης φθάνει το 5%, θέση που συγκρίνεται με χώρες όπως η Βουλγαρία και η Γεωργία, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στα 20,53%, και αυτό το στοιχείο αποτυπώνεται στο χαμηλό φόρο στα μερίσματα που προσελκύει επενδυτές.
Στενές συγκρίσεις στην Ευρώπη
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο εμφανίζονται μεγάλες διαφορές, καθώς χώρες με υψηλούς συντελεστές επιβαρύνουν πολύ περισσότερο τους μετόχους, για παράδειγμα η Ιρλανδία φτάνει το 51% και το Ηνωμένο Βασίλειο το 39,35%, με τη Δανία επίσης να καταγράφει υψηλό ποσοστό.
Η σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αναδεικνύει την απόκλιση και εξηγεί γιατί η Ελλάδα θεωρείται ανταγωνιστική επιλογή για φυσικά πρόσωπα που εισπράττουν μερίσματα.
Υπάρχουν χώρες χωρίς φόρο στα μερίσματα, όπως η Εσθονία και η Μάλτα, με την Εσθονία να φορολογεί κατά τη διανομή και τη Μάλτα να προσφέρει πλήρη πίστωση φόρου στους μετόχους. Οι διαφοροποιήσεις αυτές εξηγούν γιατί τα μηδενικά ποσοστά δεν αποδίδουν πάντα την ίδια συμπεριφορά, και γι’ αυτό μετράει το συγκεκριμένο σύστημα κάθε χώρας.
Στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες οι συντελεστές είναι υψηλότεροι: η Γαλλία φορολογεί με 34% και η Ολλανδία αναφέρεται στο 33%, ενώ η Φινλανδία φθάνει το 28,9%. Χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία κινούνται γύρω στο 28%, με την Ισπανία 30% από το 2025 να αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, ενώ σε άλλες χώρες καταγράφονται πρόσφατες αυξήσεις, όπως στη Ρουμανία 10% και αναφορές για άνοδο στην Ολλανδία.
Επιπτώσεις στα δημόσια έσοδα
Ο φόρος στα διανεμόμενα κέρδη των ημεδαπών εταιρειών απέφερε το 2024 συνολικά 362,33 εκατ. ευρώ, αύξηση που αντιστοιχεί σε περίπου 30,05% ή 83,73 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τα 278,60 εκατ. ευρώ του 2023. Η άνοδος αυτή αποδίδεται εν μέρει στη βελτίωση της κερδοφορίας και στη συνεχή ενίσχυση των διανομών, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στα στατιστικά έσοδα.
Η ενίσχυση των εσόδων συνδέεται με την βελτίωση κερδοφορίας των επιχειρήσεων αλλά και με τη μεγαλύτερη τάση για διανομή μερισμάτων τα τελευταία χρόνια, στοιχεία που επηρεάζουν τόσο τον προϋπολογισμό όσο και την εικόνα της χώρας ως προορισμού. Παράλληλα, οι μεταβολές σε άλλες χώρες, όπως η αύξηση συντελεστών, μεταβάλλουν το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας.
Σε θεωρητικό επίπεδο, αν ο συντελεστής για τα φυσικά πρόσωπα αυξανόταν στο 10% χωρίς αλλαγή συμπεριφοράς, τα έσοδα θα μπορούσαν να φτάσουν περίπου 725 εκατ. ευρώ, ενώ με πιο ρεαλιστική προσέγγιση αύξησης κοντά στο 70% τα έσοδα εκτιμώνται περίπου στα 616 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, τέτοιες προβλέψεις παραμένουν υπό αίρεση, επειδή οι φορολογικές αυξήσεις συχνά οδηγούν σε περιορισμό των διανομών, όπως δείχνει η εμπειρία σε άλλες χώρες, και αυτό αναδεικνύεται σε μελέτες για τις προβλέψεις εσόδων.
