Η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ: Τι αλλάζει στις αγροτικές επιδοτήσεις από το 2026

Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ένα νομοσχέδιο που προβλέπει τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Από την 1η Ιανουαρίου 2026, η ΑΑΔΕ θα αναλάβει τον ρόλο του Οργανισμού Πληρωμών για τις αγροτικές επιδοτήσεις, μεταφέροντας αρμοδιότητες, περιουσιακά στοιχεία και προσωπικό. Αυτή η κίνηση στοχεύει στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ανάγκης για ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ειδικά μετά από προβλήματα που έχουν αναδειχθεί στο παρελθόν σχετικά με τις αγροτικές επιδοτήσεις. Η μεταρρύθμιση αυτή θεωρείται κομβική για την εμπέδωση της εμπιστοσύνης στον τρόπο διανομής των ενισχύσεων προς τον αγροτικό κόσμο.

Η μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ και οι στόχοι

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε πρόσφατα το «ερανιστικό» νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο προβλέπει τη μετάβαση του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Με το νέο πλαίσιο, από την 1η Ιανουαρίου 2026, η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει τον ρόλο του Οργανισμού Πληρωμών, μεταφέροντας στην αρμοδιότητά της όλες τις αρμοδιότητες, τις διαπιστεύσεις, τα περιουσιακά στοιχεία και το προσωπικό του ΟΠΕΚΕΠΕ. Παράλληλα, εκσυγχρονίζεται ο μηχανισμός ανάκτησης παρανόμως ή αχρεωστήτως καταβληθέντων ενισχύσεων.

Η κυβέρνηση στοχεύει να ψηφιστεί το νομοσχέδιο πριν από το κλείσιμο της Βουλής για τις γιορτές. Η μετάβαση, η οποία – όπως τονίζεται – ευθυγραμμίζεται πλήρως με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επιδιώκει την αποκατάσταση της αξιοπιστίας στον τρόπο διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, αξιοποιώντας την επιχειρησιακή επάρκεια, τις ψηφιακές υποδομές και τη δυνατότητα αυστηρών ελέγχων που διαθέτει η ΑΑΔΕ. Στην Αρχή μεταφέρεται το σύνολο των λειτουργιών πληρωμών, ενώ τα ζητήματα στρατηγικού σχεδιασμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) παραμένουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Οι δηλώσεις των υπουργών και του διοικητή της ΑΑΔΕ

Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, χαρακτήρισε τη μεταρρύθμιση «σημαντική τομή» για την επιβολή τάξης στις αγροτικές επιδοτήσεις, υπογραμμίζοντας ότι η ΑΑΔΕ διαθέτει τα εχέγγυα για ένα αξιόπιστο σύστημα πληρωμών, το οποίο σε συνδυασμό με το νέο Σχέδιο Δράσης της Κομισιόν θα ενισχύσει τους «έντιμους γεωργούς και κτηνοτρόφους». Από την πλευρά του, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, έκανε λόγο για «αποφασιστικό βήμα» αντιμετώπισης παθογενειών δεκαετιών, τονίζοντας ότι η ΑΑΔΕ διαθέτει την ταχύτητα, τη συνέπεια και την ψηφιακή υποδομή που απαιτείται για ένα σύγχρονο σύστημα ενισχύσεων.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σημείωσε ότι η μεταρρύθμιση αποτελεί «βαθιά θεσμική τομή» που θωρακίζει τις διαδικασίες πληρωμών και ενισχύει τη διαφάνεια, εξασφαλίζοντας ότι τα χρήματα θα κατευθύνονται με δίκαιο και καθαρό τρόπο στους παραγωγούς. Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής, έκανε λόγο για μεγάλη πρόκληση, αναφέροντας ότι στόχος είναι η αποτελεσματική ενσωμάτωση των λειτουργιών και του προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ, ώστε «κάθε ευρώ να πηγαίνει σε όσους πραγματικά το δικαιούνται», ενισχύοντας την προστασία των πόρων Ευρωπαίων και Ελλήνων φορολογουμένων.

Νομικοί κύκλοι και αναλυτές του αγροτικού τομέα επισημαίνουν ότι η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί κρίσιμο βήμα για την αντιμετώπιση παθογενειών δεκαετιών, οι οποίες είχαν οδηγήσει σε καθυστερήσεις και προβλήματα στη διανομή των επιδοτήσεων, όπως φάνηκε και σε πρόσφατες αναφορές για μειώσεις στις πληρωμές.

Εκσυγχρονισμός ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων

Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τον πλήρη εκσυγχρονισμό του μηχανισμού ανάκτησης παράνομων και αχρεωστήτως καταβληθέντων ενισχύσεων. Αυτό περιλαμβάνει την ψηφιακή κοινοποίηση πράξεων, την επικαιροποίηση των διαδικασιών βεβαίωσης και συμψηφισμού, καθώς και τη θέσπιση εκτελεστών τίτλων από την ΑΑΔΕ για την είσπραξη οφειλών. Στόχος είναι η αποτελεσματική λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων. Η ΑΑΔΕ θα έχει πλέον τη δυνατότητα να εκδίδει εκτελεστούς τίτλους για την είσπραξη οφειλών, κάτι που αναμένεται να επιταχύνει τις διαδικασίες, σε αντίθεση με προηγούμενες περιπτώσεις επιστροφών που απαιτούσαν διαφορετικές διαδικασίες.

Η επόμενη μέρα για τους αγρότες και την αξιοπιστία των πληρωμών

Η μεταρρύθμιση αυτή σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων στην Ελλάδα, με κεντρικό άξονα την αποκατάσταση της αξιοπιστίας και την ενίσχυση της διαφάνειας. Η αξιοποίηση της επιχειρησιακής επάρκειας και των ψηφιακών υποδομών της ΑΑΔΕ αναμένεται να διασφαλίσει ότι τα ευρωπαϊκά κονδύλια θα κατευθύνονται με δίκαιο και καθαρό τρόπο στους παραγωγούς, ενισχύοντας την προστασία των πόρων των Ευρωπαίων και Ελλήνων φορολογουμένων. Η μεταρρύθμιση αυτή, σε συνδυασμό με το νέο Σχέδιο Δράσης της Κομισιόν, αναμένεται να ενισχύσει τους «έντιμους γεωργούς και κτηνοτρόφους», διασφαλίζοντας ότι οι αγροτικές επιδοτήσεις θα φτάνουν στους δικαιούχους χωρίς καθυστερήσεις και προβλήματα.