Φοροαπαλλαγές κεφαλαίου: Κόστος 9,06 δισ. ευρώ με την ΕΦΑ να ξεπερνά τα 6,34 δισ.

Οι φοροαπαλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου αποτελούν ένα σημαντικό δημοσιονομικό βάρος για το ελληνικό Δημόσιο, με το συνολικό τους κόστος να ανέρχεται στα 9,06 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Προϋπολογισμού 2026 που κατατέθηκαν στη Βουλή.

Η μεγαλύτερη επιβάρυνση προέρχεται από την απαλλαγή στον Ειδικό Φόρο επί των Ακινήτων (ΕΦΑ), η οποία, παρότι αφορά μόλις 12.519 περιπτώσεις, κοστίζει πάνω από 6,34 δισ. ευρώ.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια της διαχρονικής συζήτησης για την αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη του φορολογικού συστήματος, αναδεικνύοντας την ανάγκη για βαθύτερη ανάλυση των επιπτώσεων των φορολογικών δαπανών στον κρατικό προϋπολογισμό. Το υψηλό κόστος των απαλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την κατανομή των βαρών και την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, ιδιαίτερα ενόψει των προκλήσεων που θέτει το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο για την τριετία 2026-2028.

Το μεγάλο δημοσιονομικό αποτύπωμα των φοροαπαλλαγών

Συνολικά, 4.981.442 φορολογούμενοι κάνουν χρήση κάποιου είδους φορολογικής δαπάνης σχετιζόμενης με τη φορολογία κεφαλαίου, με το κόστος για το Δημόσιο να ανέρχεται σε 9,06 δισ. ευρώ. Τα μεγέθη αυτά, όπως προκύπτουν από τον Προϋπολογισμό 2026, υπογραμμίζουν τόσο τη μεγάλη κλίμακα των απαλλαγών όσο και την έντονη επίδρασή τους στα δημόσια έσοδα, τροφοδοτώντας τη συζήτηση για μια ενδεχόμενη αναθεώρηση του πλαισίου τους.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ, οι φοροαπαλλαγές συνολικά σημείωσαν εκτόξευση 21,2% σε ένα έτος.

Οι επιμέρους δαπάνες και οι δικαιούχοι

Η μεγαλύτερη δημοσιονομική επιβάρυνση προέρχεται από την φοροαπαλλαγή σε σχέση με τον Ειδικό Φόρο επί των Ακινήτων (ΕΦΑ). Παρότι αφορά σε μόλις 12.519 περιπτώσεις, το κόστος της υπερβαίνει τα 6,34 δισ. ευρώ. Αυτό αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας φορολογικής δαπάνης με εξαιρετικά υψηλό δημοσιονομικό αποτύπωμα σε σχέση με τον αριθμό των δικαιούχων, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητά της.

Αξιοσημείωτο είναι και το κόστος από τις απαλλαγές στον φόρο μεταβίβασης ακινήτων, το οποίο φτάνει τα 2,43 δισ. ευρώ, με 13.516 φορολογούμενους να κάνουν χρήση των σχετικών ευεργετημάτων. Παράλληλα, ο ΕΝΦΙΑ εμφανίζει κόστος 93,63 εκατ. ευρώ, αλλά καλύπτει σχεδόν 5 εκατομμύρια δικαιούχους.

Αυτό καταδεικνύει ότι ο συγκεκριμένος φόρος συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο όγκο εφαρμογών φοροαπαλλαγών, αλλά με σχετικά περιορισμένη δημοσιονομική επίπτωση ανά περίπτωση, σε αντίθεση με την ΕΦΑ.

Οι απαλλαγές που αφορούν κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές και κέρδη από τυχερά παίγνια αθροίζουν περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ. Ειδικά για τον φόρο κληρονομιών, περιλαμβάνονται και 154 περιπτώσεις που τελούν σε αναβολή φορολογίας, καθώς και μειώσεις για κληρονόμους με αναπηρία 67% και άνω, με κόστος 340.575 ευρώ.

Επιπλέον, από τις επισημάνσεις του Προϋπολογισμού 2026 προκύπτει πως σε ορισμένες κατηγορίες έχουν ενταχθεί δηλώσεις που δεν μπορούσαν να ταξινομηθούν με ακρίβεια, αλλά προκάλεσαν συνολική απώλεια εσόδων άνω των 1,35 δισ. ευρώ.

Η επόμενη μέρα και οι προκλήσεις

Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η διατήρηση ενός τόσο υψηλού κόστους φοροαπαλλαγών, το οποίο μπορεί να περιορίσει σημαντικά τον δημοσιονομικό χώρο για άλλες αναγκαίες παρεμβάσεις ή επενδύσεις. Η συζήτηση για την αναθεώρηση του πλαισίου των φοροαπαλλαγών αναμένεται να ενταθεί, καθώς η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί τις πιέσεις για περαιτέρω μείωση του χρέους και την προσαρμογή στα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Η αναβολή της αναθεώρησης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων έως το 2028, όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο, ενδέχεται να δημιουργήσει πρόσθετες στρεβλώσεις στο μέλλον, καθιστώντας ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για συνολική αναμόρφωση του συστήματος.