Παρά τις εκτενείς αλλαγές στο ασφαλιστικό, εξακολουθούν να υπάρχουν κατηγορίες εργαζομένων που μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα από τα 62 έτη, ιδίως γονείς με ανήλικα τέκνα. Σε αυτές τις περιπτώσεις παλαιές κατοχυρώσεις και ειδικές προϋποθέσεις ορίζουν διαφορετικά όρια, ενώ σε αρκετά παραδείγματα εμπεριέχεται η δυνατότητα για γονείς ανηλίκων να λάβουν πρόωρη σύνταξη.
Ποιοι καλύπτονται από τις εξαιρέσεις
Στο Δημόσιο και στα Ταμεία ΔΕΚΟ – Τραπεζών υπάρχουν κατηγορίες με 25ετία που διατήρησαν ειδικά όρια ηλικίας, κυρίως για όσους είχαν παράλληλα ανηλικότητα τέκνου. Τα Δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι ΔΕΚΟ με τις σχετικές προϋποθέσεις μπορούν να αξιοποιήσουν αυτές τις ρυθμίσεις.
Σύμφωνα με τον εργατολόγο Διονύση Ρίζο, όσοι είχαν συμπληρώσει την απαραίτητη 25ετία σε συγκεκριμένα έτη του 2010–2012 και παράλληλα είχαν ανήλικο τέκνο μπορούσαν να κατοχυρώσουν ηλικίες όπως 50, 52 ή 55 ετών, με μεταβατικές αναπροσαρμογές. Η αναφορά αυτή επιβεβαιώνει ότι οι κατοχυρώσεις εξακολουθούν να ισχύουν για ομάδες με ημερομηνίες θεμελίωσης και προγενέστερη ασφάλιση στο Δημόσιο.
Υπάρχει επίσης ειδική αντιμετώπιση για τρίτεκνους και άνω, όπου η συμπλήρωση 20ετίας δημιουργούσε δικαίωμα χωρίς όριο ηλικίας ή με διαφορετικά όρια ανάλογα με το έτος θεμελίωσης. Τα σχετικά κριτήρια περιλαμβάνουν 20ετία το 2010 και 20ετία το 2011 ανάλογα με την περίπτωση, και η εφαρμογή τους συνεχίζει να επιτρέπει πρόωρες εξόδους.
Κατοχύρωση δικαιωμάτων και νόμος
Η εφαρμογή των εξαιρέσεων έχει συνδεθεί με τις διατάξεις του νόμου 4336/2015, που αναπροσάρμοσε τα όρια ηλικίας και τις μεταβατικές ρυθμίσεις για παλαιότερες κατοχυρώσεις. Σε πολλές περιπτώσεις οι νέοι κανόνες απλώς μετέτρεψαν το παλαιό όριο σε αναβαθμισμένο όριο, χωρίς να ακυρώσουν την κατοχύρωση των προγενέστερων δικαιωμάτων.
Στους υπολογισμούς λαμβάνονται υπόψη εξαγορές πλασματικών ετών από τα τέκνα και ημέρες ασφάλισης που είχαν συμπληρωθεί παλαιότερα, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να έχουν διαφορετικό νέο όριο ηλικίας από το γενικό πλαίσιο. Η μεταφορά αυτή εξηγεί γιατί κάποιος με κατοχύρωση στο 50ο έτος απέκτησε νέο όριο μεγαλύτερο αλλά παραμένει δικαιούχος πρόωρης σύνταξης.
Για την τεκμηρίωση των δικαιωμάτων συχνά απαιτείται έλεγχος των καταχωρήσεων ασφάλισης και του έτους συμπλήρωσης της απαιτούμενης υπηρεσίας, ώστε να επιβεβαιωθεί η εφαρμογή της διάταξης του νόμος 4336/2015 στις προσωπικές συνθήκες του κάθε ασφαλισμένου.
Πρακτικά παραδείγματα και χρονοδιαγράμματα
Από τα παραδείγματα προκύπτει ότι μητέρα στο Δημόσιο που συμπλήρωσε 25ετία το 2010 και το 50ο έτος της πριν από το 2016 μπορούσε να αποχωρήσει άμεσα, ενώ πατέρας με 25ετία το 2011 και συμπλήρωση 52ου έτους μέχρι το 2016 ευνοήθηκε από άλλους μεταβατικούς κανόνες.
Στα παραδείγματα αναφέρονται 25ετία το 2010 και 25ετία το 2011 για να γίνει σαφής η διαφορά χρονικών οροφών.
Στον ιδιωτικό τομέα, οι μητέρες που είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο κατοχύρωσαν ηλικίες για μειωμένη ή πλήρη σύνταξη, ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης των ημερών. Τέτοιες περιπτώσεις δείχνουν πως οι 5.500 ημέρες λειτουργούν ως κλειδί για την κατοχύρωση ειδικών ορίων.
Συγκεκριμένα, παράδειγμα μητέρας γεννηθείσας το 1966 με 5.500 ημέρες το 2010 απέκτησε νέo όριο που επέτρεψε πρόωρη έξοδο, ενώ μητέρα γεννημένη το 1963 με ανάλογη κατοχύρωση συμπλήρωσε το νέο όριο που της επέτρεψε πλήρη σύνταξη. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν την σημασία των ημερομηνιών θεμελίωσης και των ημερών ασφάλισης στη διαδικασία.
