Η νόσος που πλήττει τα αιγοπρόβατα συνεχίζει να εξελίσσεται στη χώρα, με στοιχειωμένα νούμερα σε διάρκεια ενός έτους και δύο μηνών. Οι καταμετρήσεις δείχνουν ότι από τις 20 Αυγούστου 2024 έως το τέλος Οκτωβρίου 2025 έχουν θανατωθεί συνολικά 403.925 ζώα και έχουν καταγραφεί προσβολές σε 2.033 εκτροφές.
Έκταση και πορεία των κρουσμάτων
Το μέγεθος της επέκτασης φαίνεται και από τον αριθμό των εκτροφών που βρέθηκαν θετικές, με συσσώρευση περιστατικών τους τελευταίους μήνες. Τους τρεις πρόσφατους μήνες καταγράφηκαν 195 κρούσματα τον Αύγουστο, 328 κρούσματα τον Σεπτέμβριο και 363 κρούσματα τον Οκτώβριο, στοιχεία που υποδηλώνουν αύξηση.
Συνολικά, οι 2.033 εκτροφές που αναφέρθηκαν καλύπτουν γεωγραφικά όλη τη χώρα, ενώ οι ιδιοκτήτες των πληγέντων εκμεταλλεύσεων δεν επιτρέπεται να ανασυστήσουν τα κοπάδια τους μέχρι να εκλείψει η ζωονόσος. Η διάδοση διατηρείται επίμονα, με μεγάλο μέρος των θετικών μονάδων να εντοπίζεται το τελευταίο τρίμηνο.
Περιοχές με έντονη έξαρση
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πρόσφατη έξαρση, με σημαντική εντόπιση περιστατικών στον νομό Σερρών, όπου καταγράφηκαν 77 επιβεβαιωμένα κρούσματα τον τελευταίο μήνα. Παράλληλα, επιδημικές εστίες αναφέρονται σε άλλες νομές της Βόρειας Ελλάδας.
Επιπλέον, σημαντικός αριθμός κρουσμάτων εντοπίστηκε στη Λάρισα και την Αχαΐα, περιοχές όπου οι τοπικές εκμεταλλεύσεις πλήττονται επανειλημμένα και προκαλείται πίεση στην κτηνοτροφική δραστηριότητα. Οι τοπικές καταγραφές καταδεικνύουν διασπορά πέρα από μεμονωμένες μονάδες.
Έλεγχοι, συλλήψεις και μέτρα βιοασφάλειας
Στο πλαίσιο των μέτρων ελέγχου πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένοι έλεγχοι από μεικτά κλιμάκια στα οποία συμμετείχαν στελέχη του ΥΠΑΑΤ, οι Περιφέρειες και η Ελληνική Αστυνομία, ενώ την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου έγιναν οκτώ συλλήψεις για παραβάσεις της βιοασφάλειας.
Οι αρχές αναφέρουν ότι οι έλεγχοι συνεχίζονται στις περιοχές με έξαρση.
Το υπουργείο ανακοίνωσε ότι από τις 21 Οκτωβρίου έως το τέλος του μήνα διενεργήθηκαν 2.711 έλεγχοι σε έξι περιφέρειες (Κεντρική, Ανατολική και Δυτική Μακεδονία, Δυτική Ελλάδα, Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία), μέτρο που στοχεύει στον περιορισμό της διασποράς αλλά δεν έχει ανακόψει πλήρως την επέκταση της νόσου.
Επιστημονικές επισημάνσεις και εμβολιαστική κατάσταση
Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς (ΕΕΕΔΕΕ) τονίζει ότι «η καταστρατήγηση των εθνικών μέτρων βιοασφάλειας και η παράνομη χρήση μη αδειοδοτημένων εμβολίων έχουν συμβάλει στην αλλοίωση της επιδημιολογικής εικόνας της νόσου και στην επικινδυνότητα για τον ζωικό πληθυσμό».
Η αναφορά αυτή συνδέει παραβάσεις με την πρόσφατη εξέλιξη των κρουσμάτων.
Η ίδια επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι «δεν υπάρχει σήμερα αδειοδοτημένο εμβόλιο από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή το ελληνικό κράτος για την ευλογιά των προβάτων και ο εμβολιασμός δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός σε καμία χώρα όπου εφαρμόστηκε, οδηγώντας αντίθετα σε ενδημικό χαρακτήρα της νόσου και συνεχιζόμενες θανατώσεις ζώων».
Αυτή η εκτίμηση επηρεάζει τις επιλογές διαχείρισης της κρίσης.
Συνέπειες για κτηνοτρόφους και παραγωγή
Η μαζική θανατική απογραφή των ζώων έχει άμεσα αποτελέσματα στη λειτουργία των εκμεταλλεύσεων, καθώς οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να προβούν σε ανασύσταση των κοπαδιών μέχρι να εξαλειφθεί η νόσος. Η απαγόρευση επανεισαγωγής ζώων επιτείνει τις επιπτώσεις στην παραγωγή και στο εισόδημα των κτηνοτρόφων.
Οι αριθμοί των θανατώσεων, με συνολικά 403.925 αιγοπρόβατα, αντικατοπτρίζουν το μέγεθος του πλήγματος στην κτηνοτροφία, ενώ οι συνεχιζόμενες εντοπίσεις κρουσμάτων καθιστούν την πορεία προς «εξάλειψη» αβέβαιη μέχρι να υπάρξει αλλαγή στην επιδημιολογική εικόνα.