Η Ελλάδα βρίσκεται ένα βήμα πριν καταστεί ενδημική χώρα για την ευλογιά των αιγοπροβάτων, καθώς παρατηρείται μεγάλη έξαρση της νόσου σε Αχαΐα και Ηλεία. Εν μέσω ανησυχίας ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων, οι κτηνοτρόφοι ασκούν πιέσεις για το άνοιγμα των σφαγείων, ενώ η επιστημονική επιτροπή έχει προτείνει νέα μέτρα αντιμετώπισης και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εξετάζει αύξηση προστίμων.
Η συνεχιζόμενη έξαρση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα αναδεικνύει την ευπάθεια του πρωτογενούς τομέα σε ζωονόσους, οι οποίες έχουν σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Η κατάσταση αυτή έρχεται ως συνέχεια μιας παρατεταμένης περιόδου επιδημίας, θέτοντας σε κίνδυνο την ελληνική κτηνοτροφία και την επάρκεια της αγοράς σε κρέας, ειδικά ενόψει των εορτών, όπως έχει αναλυθεί και σε προηγούμενα ρεπορτάζ για την συνεχιζόμενη 14μηνη επιδημία.
Η έξαρση της νόσου και τα νέα μέτρα
Η χώρα βρίσκεται ένα βήμα πριν καταστεί ενδημική για την ευλογιά των αιγοπροβάτων, με νέα κρούσματα να εντοπίζονται στην Αχαΐα και την Ηλεία. Αντίθετα, μικρή κάμψη στον αριθμό των κρουσμάτων έχει παρουσιαστεί σε Σέρρες, Ημαθία και Θεσσαλία, αν και η κατάσταση παραμένει κρίσιμη, με νέα κρούσματα να έχουν αναφερθεί στη Θεσσαλία μόλις πριν λίγες ημέρες.
Η επιστημονική επιτροπή έχει ήδη προτείνει νέα μέτρα αντιμετώπισης στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, λίγες ημέρες μετά την ψήφιση της σχετικής ΠΝΠ «Επείγουσες Ρυθμίσεις για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα και την αντιμετώπιση της ζωονόσου της ευλογιάς», η οποία περιλαμβάνει εντατικοποίηση των ελέγχων.
Επιπλέον, η επιστημονική επιτροπή έχει εισηγηθεί μέτρα που αφορούν στο κυνήγι στις περιοχές με κρούσματα, καθώς τα κυνηγόσκυλα και άλλα σκυλιά μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη μετάδοση της ασθένειας, ερχόμενα σε επαφή με άρρωστα ή νεκρά ζώα. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επεξεργάζεται επίσης την πιθανότητα αύξησης των προστίμων ως αποτρεπτικό παράγοντα για την καταπάτηση των μέτρων βιοασφάλειας.
Πιέσεις ενόψει εορτών και παράνομες μετακινήσεις
Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και η κτηνιατρική υπηρεσία εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία λόγω των επερχόμενων εορτών των Χριστουγέννων, οι οποίες αναμένεται να αυξήσουν την πίεση στην αγορά. Όπως σημειώνει στέλεχος του Υπουργείου, «έχουν ήδη αρχίσει οι πιέσεις από τους κτηνοτρόφους να ανοίξουν τα σφαγεία έστω για λίγες ημέρες, ώστε να μπορέσει να διατεθεί κρέας στην αγορά και οι κτηνοτρόφοι να λάβουν κάποια έσοδα».
Προτεινόμενο Ευλογιά των αιγοπροβάτων: Συνεχιζόμενη 14μηνη επιδημία προκαλεί σοβαρές απώλειες
Αυτή η κατάσταση εντείνεται από τις παράνομες μετακινήσεις ζώων, οι οποίες συμβάλλουν στη διασπορά της νόσου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο εντοπισμός κρουσμάτων στην Κεφαλονιά τις προηγούμενες ημέρες, συγκεκριμένα στην περιοχή Κοκύλια του Δήμου Αργοστολίου. Στέλεχος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τονίζει ότι «είναι φανερό ότι ο ιός για να φτάσει σε ένα νησί πέρασε μέσω κάποιων ζώων που μεταφέρθηκαν παράνομα από περιοχή όπου υπάρχουν κρούσματα».
Στο πλαίσιο των μέτρων βιοασφάλειας, ορίστηκαν ζώνες προστασίας και επιτήρησης σε ακτίνα 5 χιλιομέτρων γύρω από την εστία της νόσου, ενώ πραγματοποιούνται εκτεταμένοι έλεγχοι και δειγματοληψίες. Ήδη, έχουν συλληφθεί και οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη αρκετοί παραβάτες, όπως στην περίπτωση του Δαμασίου Τυρνάβου και των Σελλάδων Άρτας, όπου εντοπίστηκαν παράνομες μεταφορές ζώων, καθώς και άλλες συλλήψεις για παράνομη μεταφορά.
Οικονομικές επιπτώσεις και καθυστερήσεις αποζημιώσεων
Το κόστος της σίτισης των ζώων που πρέπει να παραμείνουν στις σταβλικές εγκαταστάσεις είναι μεγάλο, δεδομένου ότι η αιγοπροβατοτροφία στην Ελλάδα είναι εκτατική, δηλαδή κατά κύριο λόγο τα κοπάδια βόσκουν σε παράπλευρες εκτάσεις. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Δημήτρης Μόσχος, τονίζει ότι το 15% των κτηνοτρόφων δεν έχει λάβει αποζημίωση για το κόστος των ζωοτροφών, 15 μήνες μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος τον Αύγουστο του 2024.
Αυτή η καθυστέρηση επιδεινώνει την ήδη δύσκολη οικονομική κατάσταση των κτηνοτρόφων, οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυξημένα κόστη και μειωμένα έσοδα.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η εντατικοποίηση των ελέγχων και η αυστηροποίηση των ποινών είναι κρίσιμες για την ανάσχεση της παράνομης διακίνησης ζώων, η οποία αποτελεί βασική αιτία διασποράς της νόσου. Η αγορά, από την πλευρά της, αναμένει με αγωνία τις αποφάσεις του Υπουργείου, καθώς η έλλειψη κρέατος θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανατιμήσεις και περαιτέρω επιβάρυνση των καταναλωτών.
Η επόμενη μέρα για την αιγοπροβατοτροφία
Η αντιμετώπιση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων απαιτεί συντονισμένες ενέργειες από την πολιτεία και τους κτηνοτρόφους. Η εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας, η εντατικοποίηση των ελέγχων και η άμεση καταβολή των αποζημιώσεων είναι κρίσιμης σημασίας για την προστασία του ζωικού κεφαλαίου και την οικονομική επιβίωση των κτηνοτρόφων.
Η Ελλάδα καλείται να αποτρέψει την ενδημική κατάσταση της νόσου, διασφαλίζοντας παράλληλα την επάρκεια και την ποιότητα των προϊόντων κρέατος στην αγορά.
