Η ανάλυση που δημοσιοποίησε ο ACER για το καλοκαίρι του 2024 καταγράφει στοιχεία που θέτουν υπό αμφισβήτηση την αρχική εικόνα της ελληνικής ρυθμιστικής έρευνας, παρουσιάζοντας μεταβολές στη συμπεριφορά παραγωγών και προμηθευτών. Στην έκθεση ο Ευρωπαίος Ρυθμιστής Ενέργειας εντοπίζει χρονικά μοτίβα που συνδέονται με υψηλότερες τιμές, ενώ η περίοδος καλοκαίρι 2024 αναλύεται λεπτομερώς και αναδεικνύει σημεία ενδιαφέροντος για την αγορά ηλεκτρισμού.
Ευρήματα της ανάλυσης
Στο κείμενο του ACER καταγράφονται συνολικά δεκατέσσερις επιμέρους περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται ως πιθανές πρακτικές χειραγώγησης και διαβιβάστηκαν στις ελληνικές αρχές για περαιτέρω έλεγχο. Παράλληλα η έκθεση αναφέρεται στη διάρκεια 15 Ιουνίου – 15 Σεπτεμβρίου 2024 και παρουσιάζει σειρά στοιχείων που δείχνουν ασυνήθιστα μοτίβα στην προσφορά ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων απρόσμενων μετατοπίσεων στην κατανομή τιμών, ενώ υπάρχει αναλυτικό παράρτημα της ACER ανάλυσης 2024.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται σε κρίσιμες ώρες όπου οι διαθέσιμες προσφορές σε εύρος μέσης τιμολόγησης περιορίστηκαν αισθητά, γεγονός που στην έκθεση ερμηνεύεται ως πιθανή άσκηση δύναμης αγοράς. Για παράδειγμα αναφέρεται η ημέρα με την απότομη άνοδο της τιμής, όταν τηλεγράφημα της 4 Σεπτεμβρίου δείχνει τιμή ανά MWh στα 942 ευρώ, σε συνδυασμό με απότομη μείωση των προσφορών στην ενδιάμεση ζώνη και σχετική τροποποίηση της καμπύλης προσφοράς, σύμφωνα με τα δεδομένα του οργανισμού και την τιμή MWh 4 Σεπτεμβρίου.
Αντίδραση της ΡΑΑΕΥ
Η ΡΑΑΕΥ είχε προηγουμένως κρίνει αποδεκτές ορισμένες πολύ υψηλές προσφορές, μεταξύ των οποίων και προσφορές της ΔΕΗ σε υδροηλεκτρικές μονάδες, και πλέον καλείται να επανεξετάσει τις αποφάσεις της με βάση τα ευρήματα του ACER. Η εξέταση αυτή αφορά τις μεθόδους αξιολόγησης προσφορών και την τεκμηρίωση αποδοχής υψηλών τιμών, ενώ η αρχή έχει λάβει επίσημη κοινοποίηση των υποθέσεων 14 περιπτώσεις για διερεύνηση και επανεκτίμηση των στοιχείων, σε συνέχεια της αποστολής από τον οργανισμό.
Ο πρόεδρος της ΡΑΑΕΥ, Δημήτρης Φούρλαρης, παραδέχθηκε, όπως αναφέρει η Καθημερινή, ότι οι υποδείξεις του ACER εξετάζονται εκ νέου και ότι θα ελεγχθούν ενδεχόμενες παραλείψεις της προηγούμενης διαδικασίας. Η επικοινωνία αυτή έχει ως αποτέλεσμα την επαναφορά σε εκκρεμότητα υποθέσεων που θεωρήθηκαν αρχικά κλειστές, με στόχο την πλήρη τεκμηρίωση, ενώ η δημόσια συζήτηση για το θέμα συνεχίζεται ΡΑΑΕΥ προηγούμενη έρευνα.
Σημασία για την αγορά και τον ανταγωνισμό
Τα συμπεράσματα του ACER υπογραμμίζουν την ευαλωτότητα της ελληνικής αγοράς σε ολιγοπωλιακές πρακτικές όταν παρουσιαστούν συγκυρίες υψηλής ζήτησης και περιορισμένων διασυνδέσεων, προειδοποιώντας για κενά στη ρυθμιστική εποπτεία κατά την εξεταζόμενη περίοδο.
Η έκθεση δεν προτείνει τιμωρητικά μέτρα, αλλά θέτει ως προτεραιότητα την αναλυτική διερεύνηση των στοιχείων που οδήγησαν στις συγκεκριμένες τιμές, αναδεικνύοντας την ανάγκη συνεχούς εποπτείας της ρυθμιστικής εποπτείας και της διαφάνειας στην αγορά ενέργειας, ενώ η συζήτηση εστιάζει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Η δημόσια σημασία των ευρημάτων συναρτάται με την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και την ορθή εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού, καθώς η όποια επανεξέταση από την ΡΑΑΕΥ θα κρίνει αν τα δεδομένα αιτιολογούν περαιτέρω διοικητικές ενέργειες. Παράλληλα η υπόθεση καταγράφεται ως παράδειγμα συνεργασίας εντός της ΕΕ, όπου ένας ευρωπαϊκός ρυθμιστής μεταβιβάζει ενδείξεις στην εθνική αρχή για διευκρινίσεις ACER έρευνα 14 περιπτώσεις.
Διερεύνηση από τις ελληνικές αρχές
Η ΡΑΑΕΥ πλέον έχει στην κατοχή της τα στοιχεία που απέστειλε ο ACER και αναμένεται να τα αξιολογήσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, χωρίς ωστόσο να έχει ληφθεί μέχρι στιγμής δημόσια απόφαση για κυρώσεις ή πρόσθετα μέτρα. Η διαδικασία αυτή θα στηριχθεί στην επανεξέταση αξιολογήσεων προσφορών και στην αντιπαραβολή των δεδομένων του ACER με τα εθνικά μητρώα, ώστε να διαπιστωθεί τυχόν αναντιστοιχία, με έμφαση στην τεκμηρίωση από πλευράς ελληνικών αρχών και στην πλήρη καταγραφή στοιχείων.
Σε κάθε περίπτωση η εξέταση των υποθέσεων που παρέπεμψε ο ACER αναμένεται να καθορίσει αν απαιτούνται πρόσθετες ενέργειες ρυθμιστικού χαρακτήρα ή αν τα ευρήματα θα οδηγήσουν απλώς σε συμπληρωματική τεκμηρίωση της προηγούμενης έρευνας, διατηρώντας στο επίκεντρο το δημόσιο συμφέρον και τη διαφάνεια της αγοράς.