Η κυβέρνηση ανακοινώνει πρόωρη αποπληρωμή των υπόλοιπων δανείων του πρώτου Μνημονίου με στόχο ολοκλήρωση έως το 2031, επιταχύνοντας το χρονοδιάγραμμα κατά δέκα χρόνια. Ο νέος προϋπολογισμός που θα κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα προβλέπει ανάπτυξη 2,4% για το 2026 και πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ, στοιχεία που το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ικανά να υποστηρίξουν την κίνηση.
Εισαγωγή
Η ανακοίνωση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη, στο Bloomberg θέτει ως στόχο την εξόφληση των υπολειπόμενων δανείων του πρώτου Μνημονίου έως το 2031 — δηλαδή δέκα χρόνια νωρίτερα από το αρχικό σχέδιο. Η κίνηση συνοδεύεται από προβλέψεις του νέου προϋπολογισμού: ανάπτυξη 2,4% για το 2026 και πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ.
Ανάλυση της κατάστασης
Η ομάδα μας εξέτασε τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν: από τα αρχικά 52,9 δισ. ευρώ του προγράμματος του 2010 παραμένουν 31,6 δισ. ευρώ. Η πρόωρη αποπληρωμή σημαίνει επιτάχυνση των πληρωμών την επόμενη εξαετία ώστε να ολοκληρωθεί έως το 2031. Αυτή η τακτική έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στο δημόσιο προφίλ χρέους και στη δημοσιονομική διαχείριση.
Σε επίπεδο αριθμών, το οικονομικό επιτελείο προβλέπει ότι το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 137,6% του ΑΕΠ για το 2026, με την προοπτική να υποχωρήσει κάτω από το 120% πριν από το 2030. Η πρόβλεψη αυτή βασίζεται τόσο στην ταχύτερη απομείωση των υποχρεώσεων όσο και στην αναμενόμενη ανάπτυξη.
Εμείς παρατηρήσαμε ότι η κυβέρνηση σκοπεύει παράλληλα να αντλήσει έως 8 δισ. ευρώ από τις αγορές το 2026, έναντι 7,5 δισ. ευρώ το 2024 — κίνηση που δείχνει προσπάθεια διατήρησης πρόσβασης στη ρευστότητα ενώ προωθεί πρόωρες αποπληρωμές.
Επιπλέον, η δημόσια προσφορά της Euronext για την εξαγορά της ΕΧΑΕ και η διεύρυνση συνεργασιών όπως UniCredit–Alpha Bank ερμηνεύονται από την κυβέρνηση ως ένδειξη αυξανόμενης εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών προς την ελληνική οικονομία.
Τι πρέπει να ξέρετε
- Υπόλοιπο οφειλών από το 1ο Μνημόνιο: 31,6 δισ. ευρώ (από 52,9 δισ.).
- Στόχος ολοκλήρωσης αποπληρωμών: 2031 (επιτάχυνση κατά 10 έτη).
- Προϋπολογισμός 2026: προβλέπει ανάπτυξη 2,4% και πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ.
- Εκτίμηση χρέους 2026: 137,6% του ΑΕΠ, με προοπτική κάτω από 120% πριν το 2030.
- Στοχασμός άντλησης πόρων από αγορές: έως 8 δισ. ευρώ για το 2026.
Τι σημαίνει αυτό για τους πολίτες
Προτεινόμενο Το 2026 θα αντληθούν κεφάλαια ύψους έως και 8 δισ. ευρώ
Η αποπληρωμή νωρίτερα από το προβλεπόμενο μειώνει το βάρος του παρελθόντος δανεισμού και μπορεί να βελτιώσει το μακροπρόθεσμο προφίλ του χρέους, κάτι που συνήθως μεταφράζεται σε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη των αγορών και πιέσεις προς χαμηλότερο κόστος δανεισμού.
Εμείς εκτιμούμε ότι, εφόσον επιβεβαιωθούν οι μακροοικονομικές προβλέψεις, οι πολίτες θα δουν σταδιακά θετικές επιδράσεις στις αγορές — π.χ. σταθερότητα στις αποταμιεύσεις και στα επιτόκια δανεισμού.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τους κινδύνους: η πρόωρη αποπληρωμή απαιτεί ρευστότητα και μπορεί να περιορίσει προσωρινά τα δημοσιονομικά περιθώρια για επενδύσεις ή κοινωνικές δαπάνες, εάν δεν συνοδευτεί από συνετή διαχείριση. Η ομάδα μας επισημαίνει ότι η ισορροπία μεταξύ πρόωρων αποπληρωμών και διατήρησης επαρκών ταμειακών αποθεμάτων θα είναι κρίσιμη.
Ισορροπία οφέλους–κινδύνου (Αντικειμενική άποψη)
Ως συντάκτες με οικονομική εμπειρία, θεωρούμε ότι η κίνηση προσφέρει σαφή οφέλη σε επίπεδο αξιοπιστίας αλλά δεν είναι χωρίς κόστος. Θετικά σημεία: μείωση του ιστορικού βάρους του χρέους, πιθανή βελτίωση του προφίλ κινδύνου, και θετική σήμανση προς διεθνείς επενδυτές.
Αρνητικά σημεία: βραχυπρόθεσμη πίεση στην ρευστότητα, πιθανές αναβολές σε κεφαλαιουχικές δαπάνες, και εξάρτηση από την εκπλήρωση των προβλεπόμενων ρυθμών ανάπτυξης.
Στοιχείο για το οικονομικό πλαίσιο και τις αγορές
Παρατηρήσαμε επίσης ότι η κυβέρνηση υπογραμμίζει τη στήριξη στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ενοποίησης των κεφαλαιαγορών, ενώ το θέμα των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και η θέση της Ελλάδας σε αυτό το ζήτημα καταδεικνύουν ευρύτερα γεωπολιτικά και νομικά ζητήματα που μπορεί να επηρεάσουν τις επιλογές χρηματοδότησης.
Προοπτικές και εκτίμησή μας
Η εκτίμησή μας είναι ότι η επιτάχυνση της αποπληρωμής έως το 2031 θα ενισχύσει τη δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα, εφόσον τηρηθούν οι μακροοικονομικοί στόχοι (ανοδική ανάπτυξη και πρωτογενές πλεόνασμα). Προτείνουμε στους πολίτες και στους επενδυτές να παρακολουθούν στενά τον νέο προϋπολογισμό που θα κατατεθεί στη Βουλή, να αξιολογούν τυχόν μεταβολές στην ταμειακή διαχείριση και τις δημοσιονομικές προτεραιότητες, και να λαμβάνουν υπόψη ότι η διατήρηση ρευστότητας από το κράτος θα είναι κεντρικό στοιχείο για την επιτυχή εκτέλεση του σχεδίου.
