- Το ENTSO-E προβλέπει αυξημένους κινδύνους για το ελληνικό δίκτυο τον χειμώνα 2025-2026.
- Η υπερπαραγωγή ΑΠΕ και τα χαμηλά υδροηλεκτρικά αποθέματα αποτελούν τις βασικές προκλήσεις.
- Οι περικοπές πράσινης ενέργειας υπερδιπλασιάστηκαν το εννεάμηνο του 2025.
- Το σύστημα αναμένεται να ανταποκριθεί, υπό την προϋπόθεση σταθερού εφοδιασμού φυσικού αερίου.
- Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-ηπειρωτικής Ελλάδας τίθεται σε πλήρη λειτουργία εντός του χειμώνα.
Ο Ευρωπαϊκός Διαχειριστής Ηλεκτρικού Συστήματος (ENTSO-E) στην έκθεση Winter Outlook προβλέπει αυξημένους κινδύνους για το ελληνικό ηλεκτρικό δίκτυο κατά τη χειμερινή περίοδο 2025-2026. Οι βασικές ανησυχίες εστιάζονται στη μεγάλη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και στα ιστορικά χαμηλά υδροηλεκτρικά αποθέματα, παρά την εκτίμηση ότι το σύστημα θα ανταποκριθεί στις ανάγκες.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια των ευρύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, όπου η ραγδαία επέκταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) δημιουργεί πιέσεις για την επάρκεια ισχύος και την σταθερότητα του δικτύου. Η Ελλάδα, ως ένα από τα κράτη-μέλη με υψηλή διείσδυση ΑΠΕ, βρίσκεται αντιμέτωπη με ζητήματα υπερπαραγωγής και περικοπών, τα οποία αναδεικνύονται σε κεντρικό θέμα προβληματισμού για τους διαχειριστές.
Οι προκλήσεις της χειμερινής περιόδου 2025-2026
Η Ελλάδα εισέρχεται στη χειμερινή περίοδο 2025–2026 με ένα ενεργειακό σύστημα που, αν και υπό πίεση, εκτιμάται ότι θα ανταποκριθεί στις ανάγκες της χώρας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό διαχειριστή, η χώρα μας παραμένει μεταξύ των κρατών-μελών με τον υψηλότερο κίνδυνο μπλακ άουτ, κυρίως λόγω της υπερβάλλουσας παραγωγής από ΑΠΕ.
Η εγκατεστημένη ισχύς ανανεώσιμων προβλέπεται να είναι έως το 2030 δεκαπλάσια του ελάχιστου φορτίου, γεγονός που δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για την εξισορρόπηση του δικτύου. Η εμπειρία της 14ης Απριλίου 2024, όταν ένα πλεόνασμα 2 GW οδήγησε σε αναγκαστικές περικοπές πράσινης ισχύος, καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.
Οι περικοπές παραγωγής κλιμακώνονται, καθώς στο εννεάμηνο του 2025 ανήλθαν σε 1.789 GWh, ποσότητα υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2024. Ειδικά τον Σεπτέμβριο του 2025, καταγράφηκε ένα νέο άλμα της τάξης του 49% στις περικοπές, υπογραμμίζοντας την αυξανόμενη δυσκολία διαχείρισης της πράσινης ενέργειας.
Τα υδροηλεκτρικά αποθέματα και η ενίσχυση του δικτύου
Ένα από τα μεγαλύτερα σημεία ανησυχίας για την επικείμενη χειμερινή περίοδο είναι τα υδροηλεκτρικά αποθέματα, τα οποία βρίσκονται σε χαμηλό δεκαετίας. Η παρατεταμένη ξηρασία και οι μηδενικές εισροές κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2025 έχουν δημιουργήσει εύλογο προβληματισμό για τη διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ισχύος τους χειμερινούς μήνες.
Ωστόσο, το ENTSO-E σημειώνει ότι δεν έχει προγραμματιστεί καμία συντήρηση μονάδων παραγωγής στις περιόδους υψηλής ζήτησης (15 Δεκεμβρίου – 15 Φεβρουαρίου), ενώ η πιθανότητα παράτασης προγραμματισμένων συντηρήσεων θεωρείται χαμηλή. Η νέα μονάδα φυσικού αερίου ισχύος 850 MW συνεχίζει τη φάση δοκιμών, ενισχύοντας σταδιακά την επάρκεια ισχύος.
Προτεινόμενο Η Ουκρανία Εξασφαλίζει Εισαγωγές Φυσικού Αερίου Από την Ελλάδα για τον Χειμώνα
Νομικοί και ενεργειακοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η διαρκής εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και η ανάγκη για ευελιξία του συστήματος είναι κρίσιμη. Ο ΑΔΜΗΕ βρίσκεται σε διαρκή συντονισμό με τον ΔΕΣΦΑ για την περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπου ορισμένες διπλού καυσίμου μονάδες θα μπορούσαν να μεταπέσουν από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο, μια λύση βραχυπρόθεσμη και αποκλειστικά για περιπτώσεις σοβαρής έλλειψης αερίου.
Η ενίσχυση του συστήματος συνεχίζεται με την ένταξη νέων γραμμών 150 kV και 400 kV και νέων υποσταθμών υψηλής τάσης, βελτιώνοντας τη σταθερότητα και την αξιοπιστία του δικτύου.
Εξάρτηση από εισαγωγές και η διασύνδεση Κρήτης
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο συνδυασμός εγχώριας παραγωγής, εισαγωγικής ικανότητας και της αυξανόμενης ισχύος από ΑΠΕ θεωρείται επαρκής για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, υπό την προϋπόθεση ότι οι προμήθειες φυσικού αερίου θα παραμείνουν απρόσκοπτες.
Ωστόσο, το ελληνικό σύστημα θα εξακολουθήσει να εξαρτάται σε υψηλό βαθμό από εισαγωγές κατά τις περιόδους αιχμής, ειδικά όταν η παραγωγή από ΑΠΕ είναι χαμηλή. Αντιστρόφως, σε ημέρες χαμηλής ζήτησης, όπως τα Σαββατοκύριακα και οι αργίες, αναμένεται να συνεχιστούν οι περικοπές παραγωγής από ΑΠΕ για λόγους εξισορρόπησης, λόγω της πολύ υψηλής διείσδυσης ανανεώσιμων πηγών τόσο στο δίκτυο μεταφοράς όσο και στο δίκτυο διανομής.
Μια σημαντική εξέλιξη για το σύστημα αποτελεί η πρόοδος της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης–ηπειρωτικής Ελλάδας (DC link), η οποία αναμένεται να ολοκληρώσει τη δοκιμαστική λειτουργία της μέσα στο 2025, ώστε να τεθεί σε πλήρη λειτουργία εντός της επικείμενης χειμερινής περιόδου.
Αυτό θα ενισχύσει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια του νησιού και την ευελιξία του εθνικού δικτύου.
Η επόμενη μέρα για την ενεργειακή επάρκεια
Παρά τις διαρκείς προκλήσεις που θέτουν η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ και τα χαμηλά υδροηλεκτρικά αποθέματα, η έκθεση του ENTSO-E καταλήγει ότι η Ελλάδα δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα επάρκειας τον φετινό χειμώνα. Η πρόβλεψη αυτή βασίζεται στην προϋπόθεση ότι θα διασφαλιστεί η σταθερότητα του εφοδιασμού σε φυσικό αέριο και ότι θα παραμείνουν διαθέσιμα τα αναγκαία περιθώρια εισαγωγών.
Η συνεχής παρακολούθηση και ο συντονισμός των διαχειριστών είναι κρίσιμα για την απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος.
