Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα μακροχρόνιο σχέδιο για την αντιμετώπιση της όλο και πιο έντονης λειψυδρίας: περίπου 2,5 δισ. ευρώ θα επενδυθούν μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες για να εξασφαλιστεί η παροχή νερού σε περιοχές με αυξανόμενες ελλείψεις, όπως μετέδωσε το Reuters.
Το μέτρο στοχεύει τόσο στο να καλύψει τις άμεσες ανάγκες όσο και στο να αναδιαρθρώσει υποδομές που θεωρούνται απαρχαιωμένες.
Η κλίμακα της κρίσης
Μέρος της χώρας βιώνει επιταχυνόμενη ξηρασία, με μακρές περιόδους χωρίς σημαντικές βροχοπτώσεις και υψηλότερες θερμοκρασίες. Σε ετήσια βάση η χώρα χρησιμοποιεί περίπου 10 δισ. κυβικά μέτρα νερού, αλλά ορισμένες δεξαμενές έχουν φτάσει σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος, Σταύρος Παπαστραβρού, τόνισε ότι οι αλλαγές στα υδρολογικά δεδομένα αντικατοπτρίζουν μετρήσιμες τάσεις: από το 2022 καταγράφεται μείωση περίπου 250 εκατ. κυβικών μέτρων στις αποθέσεις, με πτώση της βροχόπτωσης κατά περίπου 25% και αύξηση της εξατμισιμότητας κατά 15%.
Βασικές παρεμβάσεις του προγράμματος
Το σχέδιο περιλαμβάνει επτά άξονες, μεταξύ των οποίων η μεταφορά νερού μέσω σηράγγων, η κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης και το τρυπάνισμα γεωτρήσεων για συμπλήρωση των αποθεμάτων. Στόχος είναι να δημιουργηθούν πολλαπλές πηγές υδροδότησης ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ελλείψεων.
Μια από τις σημαντικότερες επιλογές είναι η μεταφορά νερού από παραποτάμους προς μια κεντρική δεξαμενή στη δυτική Ελλάδα, ενώ παράλληλα προβλέπεται επέκταση της χρήσης αφαλάτωσης στα νησιά και στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Στόχος: λιγότερες απώλειες στο δίκτυο
Μέρος της χρηματοδότησης θα διατεθεί για την επισκευή και τον εκσυγχρονισμό δικτύων που εμφανίζουν διαρροές, καθώς σήμερα οι απώλειες στα δίκτυα προσεγγίζουν το 50% της ποσότητας σε πολλές περιοχές. Η πρόκληση είναι τεχνική αλλά και διοικητική, καθώς η διαχείριση είναι κατακερματισμένη.
Η ενοποίηση και ο εκσυγχρονισμός του αρδευτικού δικτύου, που σήμερα λειτουργεί από δεκάδες τοπικούς φορείς, αναμένεται να μειώσει τη σπατάλη και να βελτιώσει τη διαχείριση των πόρων με κεντρικό συντονισμό.
Προτεινόμενο «5 Περιπτώσεις που ΔΕΝ Πρέπει να Πίνεις Νερό»
Ρόλος δημόσιων επιχειρήσεων και διεθνής συνεργασία
Στο πλαίσιο του σχεδίου, οι μεγαλύτερες δημόσιες επιχειρήσεις ύδρευσης, EYDAP και EYATH, θα αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του αρδευτικού δικτύου που σήμερα διαχειρίζονται πολλοί μικρότεροι οργανισμοί.
Επιπλέον, η Ελλάδα θα λάβει τεχνική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σχεδιασμό και την υλοποίηση κρίσιμων έργων, με στόχο την αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών από άλλες χώρες.
Οικονομικές παράμετροι και χρονοδιάγραμμα
Η δαπάνη υπολογίζεται σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ — κοντά στα 2,92 δισ. δολάρια — και θα καλυφθεί σταδιακά μέσα σε μια περίοδο 30 ετών. Η κατανομή του κόστους στο χρόνο επιδιώκει να συνδυάσει άμεσα μέτρα με πιο μακρόπνοες επενδύσεις.
Η έμφαση στη βιώσιμη χρήση περιλαμβάνει και την προσπάθεια μείωσης της κατανάλωσης: από το 2022 η ετήσια κατανάλωση παρουσίασε άνοδο περίπου 6%, κάτι που προσθέτει πίεση στην ανάγκη για αποδοτικότερες υποδομές.
Συγκριτικά πρότυπα και πρακτικές
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι χώρες όπως η Σιγκαπούρη και το Ισραήλ αξιοποιούν μεθόδους επαναχρησιμοποίησης και αφαλάτωσης που πολλαπλασιάζουν την αξιοποίηση του νερού, ενώ στην Ελλάδα οι απώλειες παραμένουν υψηλές.
Η μεταφορά τεχνογνωσίας και η προσαρμογή τοπικών λύσεων αναμένεται να βελτιώσουν την απόδοση, χωρίς όμως να αλλάξουν άμεσα τις κλιματικές τάσεις που επηρεάζουν τις προσφορές νερού.
Η εφαρμογή του προγράμματος θα κριθεί τόσο από την ταχύτητα υλοποίησης των έργων όσο και από τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπως και από την αποδοτική διαχείριση των υπαρχόντων πόρων. Το εγχείρημα φιλοδοξεί να μειώσει τον κίνδυνο ελλείψεων και να διασφαλίσει τη συνέχιση της υδροδότησης για εκατομμύρια πολίτες.
