Ελλάδα: Βασικός προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ουκρανία μέσω του Κάθετου Διαδρόμου

Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε βασικό προμηθευτή και διαμετακομιστή φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, ενισχύοντας τη γεωπολιτική της σημασία στην ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτή η εξέλιξη έρχεται μετά την επιτυχή δέσμευση σημαντικής δυναμικότητας στον Κάθετο Διάδρομο, με τη συμφωνία της ΔΕΠΑ με τη Naftogaz να αναμένεται να αποφέρει οικονομικό όφελος έως 12 εκατ. ευρώ για την ελληνική εταιρεία κατά την επερχόμενη χειμερινή περίοδο 2025-2026.

Η πρόσφατη ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου αποτελεί συνέχεια των στρατηγικών συμφωνιών που υπεγράφησαν το τελευταίο διάστημα, οι οποίες στοχεύουν στην ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής. Οι συμφωνίες αυτές, όπως αυτή μεταξύ της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ουκρανικής Naftogaz, καθιστούν τη χώρα μας κρίσιμο παίκτη στην προμήθεια Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) προς την Ουκρανία, ειδικά ενόψει των αυξημένων αναγκών της χειμερινής περιόδου.

Η Ελλάδα ενισχύει τον ρόλο της στον Κάθετο Διάδρομο

Η Ελλάδα έχει πλέον καθιερωθεί ως βασικός προμηθευτής και διαμετακομιστής φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, ένα γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη γεωπολιτική της σημασία στην ενεργειακή σκακιέρα. Αυτή η εξέλιξη επιβεβαιώθηκε με τη χθεσινή δημοπρασία των διαχειριστών Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, όπου δεσμεύτηκαν 13,68 GWh ημερησίως, καλύπτοντας σχεδόν το 60% της διαθέσιμης δυναμικότητας για τον Δεκέμβριο.

Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από το 30% της προηγούμενης διαδικασίας, δείχνοντας την αυξημένη ζήτηση και εμπιστοσύνη στον Κάθετο Διάδρομο. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας εξασφάλισε τη μερίδα του λέοντος, δεσμεύοντας πάνω από 10 GWh ημερησίως, ενισχύοντας περαιτέρω τη θέση της στον νέο αυτό ενεργειακό δρόμο.

Οικονομικό όφελος και μηχανισμός συναλλαγής

Αν και το οικονομικό όφελος για την ελληνική εταιρεία εκτιμάται ως σχετικά μικρό, η στρατηγική σημασία της συμφωνίας είναι πολύ μεγαλύτερη. Τα έσοδα για τη ΔΕΠΑ από τη συμφωνία με τη Naftogaz υπολογίζονται μεταξύ 1 και 3 εκατ. ευρώ για τον Δεκέμβριο. Εάν οι ροές συνεχιστούν καθ’ όλη τη χειμερινή περίοδο Δεκέμβριος 2025 – Μάρτιος 2026, το συνολικό όφελος θα μπορούσε να διαμορφωθεί από 4 έως 12 εκατ. ευρώ, ανάλογα με τα περιθώρια κερδοφορίας και τον βαθμό αξιοποίησης της δεσμευμένης δυναμικότητας.

Η διαδικασία περιλαμβάνει μια τριγωνική συναλλαγή: το LNG αγοράζεται από την Atlantic See, στη συνέχεια πωλείται στη ΔΕΠΑ και, μετά την αεριοποίηση στην Αλεξανδρούπολη, παραδίδεται στην ουκρανική Naftogaz μέσω του Κάθετου Διαδρόμου. Οι πρώτες εκτιμήσεις της αγοράς υποδεικνύουν ότι το συνολικό εμπορικό κέρδος της Atlantic See για την ίδια περίοδο θα μπορούσε να ανέλθει σε 2–6 εκατ. ευρώ.

Από αυτό το ποσό, η Aktor Energy, που κατέχει το 60% στην Atlantic See, αναμένεται να αποκομίσει 1,2–3,6 εκατ. ευρώ, ενώ η ΔΕΠΑ, με ποσοστό 40%, θα ωφεληθεί με 0,8–2,4 εκατ. ευρώ από αυτό το σκέλος της συναλλαγής.

Η γεωπολιτική διάσταση της συμφωνίας

Η συμφωνία αυτή έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία, καθιστώντας την Ελλάδα κρίσιμο ενεργειακό εταίρο για την Ουκρανία και ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Ευρώπης. Οι αναλυτές της αγοράς και οι γεωπολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι η δυνατότητα της Ελλάδας να λειτουργεί ως πύλη εισόδου LNG και διαμετακομιστικός κόμβος, ειδικά μέσω της πλωτής μονάδας αεριοποίησης στην Αλεξανδρούπολη, προσφέρει μια εναλλακτική διαδρομή εφοδιασμού που μειώνει την εξάρτηση από παραδοσιακές πηγές και ενισχύει την ανθεκτικότητα του ενεργειακού δικτύου.

Η σταθερή ροή φυσικού αερίου είναι ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία, ειδικά ενόψει των προκλήσεων του επερχόμενου χειμώνα, και η ελληνική συμβολή είναι καθοριστική για την κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών.

Επόμενα βήματα και προοπτικές

Η επιτυχία της χθεσινής δημοπρασίας και η δέσμευση αυξημένης δυναμικότητας σηματοδοτούν μια θετική αρχή για τη συνεργασία. Η Ελλάδα, μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, αναμένεται να συνεχίσει να διαδραματίζει έναν ενισχυμένο ρόλο στην περιφερειακή ενεργειακή αρχιτεκτονική.

Οι προοπτικές για τη χειμερινή περίοδο 2025-2026 είναι ενθαρρυντικές, με τις ροές φυσικού αερίου να αναμένεται να είναι σταθερές και να συμβάλλουν στην κάλυψη των αναγκών της Ουκρανίας. Η συνεχής ανάπτυξη των υποδομών, όπως ο σταθμός συμπίεσης στην Κομοτηνή και οι επενδύσεις σε υποδομές LNG, ενισχύουν περαιτέρω τη θέση της χώρας ως στρατηγικού ενεργειακού κόμβου για την ευρύτερη περιοχή.