- Αυξήσεις 2,4% στις ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτών από 1/1/2026.
- Αναβολή εφαρμογής δείκτη μισθών για τρίτη φορά, μετατίθεται για το 2027.
- Επιβαρύνσεις 5-16 ευρώ μηνιαίως για ελεύθερους επαγγελματίες λόγω πληθωρισμού.
- 8 στους 10 μη μισθωτούς επιλέγουν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
- Η επιλογή χαμηλών κατηγοριών οδηγεί σε χαμηλότερες μελλοντικές συντάξεις.
Οι ασφαλιστικές εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,4% από την 1η Ιανουαρίου 2026. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην τρίτη κατά σειρά αναβολή της εφαρμογής του δείκτη μισθών, ο οποίος θα οδηγούσε σε σημαντικά μεγαλύτερες επιβαρύνσεις, της τάξης του 5% ή 5,5%.
Η κυβέρνηση επιλέγει την αύξηση βάσει πληθωρισμού για την αποφυγή πολιτικού κόστους και οικονομικής επιβάρυνσης των ασφαλισμένων.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας σειράς νομοθετικών ρυθμίσεων που έχουν διαμορφώσει το πλαίσιο των ασφαλιστικών εισφορών για τους μη μισθωτούς. Συγκεκριμένα, το νέο σύστημα αναπροσαρμογής των ασφαλιστικών εισφορών, όπως αυτό ορίστηκε με τον νόμο 4670 του 2020 (νόμος Βρούτση), αντικατέστησε τις εισφορές που βασίζονταν στο εισόδημα, οι οποίες είχαν θεσπιστεί με τον προηγούμενο νόμο 4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου).
Η μετάβαση αυτή σηματοδότησε μια αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού, με στόχο την απλοποίηση και τη διαμόρφωση σταθερών κατηγοριών.
Γιατί αναβάλλεται η αύξηση των εισφορών με βάση τον δείκτη μισθών
Η αναβολή της εφαρμογής του δείκτη μισθών για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών, που πλέον μετατίθεται για το 2027, αποτελεί μια κρίσιμη απόφαση με πολλαπλές διαστάσεις. Αρχικά, ο υπολογισμός των αυξήσεων με βάση τον δείκτη μισθών θα οδηγούσε σε σημαντικά μεγαλύτερες επιβαρύνσεις, της τάξης του 5% ή 5,5%, κάτι που κρίνεται ασύμφορο τόσο για τους ελεύθερους επαγγελματίες όσο και για την κυβέρνηση, η οποία θα αντιμετώπιζε πολιτικό κόστος. Όπως έχει ανακοινωθεί πρόσφατα, η παράταση αυτή δόθηκε για να αποφευχθεί η μεγάλη επιβάρυνση των ασφαλισμένων και να αντιμετωπιστούν τεχνικές δυσκολίες.
Επιπλέον, η επιτροπή που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 2024 για τον υπολογισμό του δείκτη μισθών δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει το πόρισμά της, παρόλο που η προθεσμία υποβολής στο Υπουργείο Εργασίας εκπνέει τον Δεκέμβριο. Αυτή η καθυστέρηση ενισχύει την ανάγκη για την αναβολή, επιτρέποντας την εφαρμογή μιας πιο ήπιας αύξησης, βασισμένης στον πληθωρισμό.
Οι νέες αυξήσεις και οι επιβαρύνσεις ανά κατηγορία
Με τη νέα παράταση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες θα δουν τις εισφορές τους να αυξάνονται κατά το ποσοστό μεταβολής του πληθωρισμού για το 2025, το οποίο εκτιμάται στο 2,6%. Αυτό σημαίνει ότι οι επιβαρύνσεις θα είναι περίπου οι μισές σε σύγκριση με αυτές που θα προέκυπταν με τον δείκτη μισθών. Οι αυξήσεις αυτές, που αναμένονται από την 1η Ιανουαρίου 2026, θα κυμανθούν από 5 έως 16 ευρώ μηνιαίως για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.
Ειδικότερα, οι επιβαρύνσεις διαμορφώνονται ως εξής:
Προτεινόμενο Αυξήσεις 2,4% σε συντάξεις εισφορές από το 2026: Ποιοι ωφελούνται ποιοι επιβαρύνονται
- Από 5 έως 16 ευρώ μηνιαίως για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.
- Από 1 έως 2 ευρώ για όσους έχουν επικουρική ασφάλιση.
- Από 0,70 έως 1,10 ευρώ για όσους καταβάλλουν εισφορές εφάπαξ παροχής.
- Από 3,5 έως 10 ευρώ για τους αγρότες.
Οι νέες εισφορές ανά κατηγορία, με βάση την αύξηση του 2,6% λόγω πληθωρισμού, θα είναι:
| Κατηγορία | Ελεύθεροι Επαγγελματίες & Αυτοαπασχολούμενοι (Ευρώ) | Επικουρική Ασφάλιση (Ευρώ) | Κλάδος Εφάπαξ Παροχών (Ευρώ) | Αγρότες (ΟΓΑ) (Ευρώ) |
|---|---|---|---|---|
| 1η | 244,65 – 250,53 | 45,43 – 46,52 | 30,29 – 31,02 | 145,63 – 149,13 |
| 2η | 293,59 – 300,64 | 54,76 – 56,07 | 36,12 – 36,99 | 174,74 – 178,93 |
| 3η | 351,84 – 360,28 | 65,25 – 66,81 | 43,10 – 44,13 | 209,69 – 214,72 |
| 4η | 422,90 – 433,05 | – | – | 251,63 – 257,67 |
| 5η | 506,78 – 518,95 | – | – | 302,90 – 310,17 |
| 6η | 659,39 – 675,21 | – | – | 394,94 – 404,43 |
Η επιλογή της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας και οι συνέπειες
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές και τους αρμόδιους φορείς είναι η συντριπτική πλειοψηφία των μη μισθωτών που επιλέγουν την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, γεγονός που έχει άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες. Σύμφωνα με την πρώτη επίσημη απογραφή του ΕΦΚΑ για την κατανομή των ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών, 8 στους 10 μη μισθωτούς ασφαλίζονται στην πρώτη κατηγορία.
Συγκεκριμένα, σε σύνολο 1.258.211 μη μισθωτών με δραστηριότητα άνω των 5 ετών, οι 972.261 (77,2%) ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, εκ των οποίων 637.208 είναι ελεύθεροι επαγγελματίες και 335.053 αγρότες.
Η επιλογή αυτή, αν και προσφέρει χαμηλότερες μηνιαίες εισφορές (π.χ. 180,58 ευρώ για σύνταξη ελεύθερων επαγγελματιών και 106,02 ευρώ για αγρότες στην πρώτη κατηγορία), οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε σημαντικά χαμηλότερες μελλοντικές συνταξιοδοτικές παροχές.
Αντίθετα, οι υψηλότερες κατηγορίες, ιδίως η 5η και η 6η, προσφέρουν τη δυνατότητα για διπλάσιες συντάξεις, ωστόσο μόνο 1 στους 10 επιλέγει να ασφαλιστεί σε αυτές. Η χαμηλότερη ασφαλιστική κλίμακα, ενώ ανακουφίζει βραχυπρόθεσμα, δημιουργεί ένα δυσοίωνο τοπίο για την επάρκεια των μελλοντικών συντάξεων.
Τι αναμένεται το 2027 και η επόμενη μέρα
Η συνεχής αναβολή της εφαρμογής του δείκτη μισθών, που πλέον μετατίθεται για το 2027, υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα και τις προκλήσεις στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και δίκαιου ασφαλιστικού συστήματος. Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το δίλημμα της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος έναντι της κοινωνικής και πολιτικής αποδοχής των αυξήσεων.
Η αναζήτηση μιας ισορροπίας που θα διασφαλίζει επαρκείς συνταξιοδοτικές παροχές στο μέλλον, χωρίς να επιβαρύνει υπέρμετρα τους μη μισθωτούς στο παρόν, παραμένει ο βασικός στόχος.
🛡️ Το παρόν άρθρο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά την επίσημη νομική ή φοροτεχνική συμβουλή
