Σήμερα συνεχίζεται στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας η πολύκροτη δίκη για τις υποκλοπές, με την κατάθεση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη. Η ποινική δίωξη αφορά αποκλειστικά πλημμελήματα για παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών, παρά τις αρχικές ενδείξεις για βαρύτερα αδικήματα.
Αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη είναι οι Γιάννης Λαβράνος της Krikel και οι Φέλιξ Μπίτζιος, Ταλ Ντίλιαν, Σάρα Χαμού της Intellexa, της εταιρείας πίσω από το παράνομο λογισμικό Predator.
Το Περιβάλλον της Δίκης και οι Κατηγορούμενοι
Η δίκη για το Predator, που ξεκίνησε σήμερα στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο της Αθήνας, φέρνει στο προσκήνιο τους Γιάννη Λαβράνο, πραγματικό δικαιούχο της εταιρείας Krikel, και τους Φέλιξ Μπίτζιος, Ταλ Ντίλιαν και Σάρα Χαμού, μετόχους της εταιρείας Intellexa.
Η Intellexa είναι γνωστή για την κατασκευή και εμπορία του παράνομου λογισμικού παρακολούθησης Predator, το οποίο βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου των υποκλοπών. Η κατάθεση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη αποτελεί κεντρικό σημείο της σημερινής διαδικασίας, καθώς ήταν ένα από τα πρώτα γνωστά θύματα του λογισμικού.
Η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού, όπως το Predator, αποτελεί ένα σοβαρό πλήγμα στο κράτος δικαίου και την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Τέτοια εργαλεία, σχεδιασμένα αρχικά για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, έχουν αποδειχθεί ότι χρησιμοποιούνται συχνά για πολιτικές σκοπιμότητες, παρακολουθώντας δημοσιογράφους, πολιτικούς και επιχειρηματίες.
Αυτή η κατάχρηση υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και θέτει σε κίνδυνο τις δημοκρατικές ελευθερίες, καθιστώντας την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης επιτακτική.
Η Περιορισμένη Δίωξη και οι Ενδείξεις που Αγνοήθηκαν
Παρά την πολυετή έρευνα, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2022 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2024, η ποινική δίωξη που έχει ασκηθεί αφορά αποκλειστικά πλημμελήματα για παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών. Αυτό προκαλεί ερωτήματα, καθώς κατά τη διάρκεια της προανάκρισης, οι Εισαγγελείς Πρωτοδικών αποκάλυψαν στοιχεία που έδειχναν τη χρήση του Predator από την ΕΥΠ για την παρακολούθηση υπουργών, ανώτατων στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, δημοσιογράφων και επιχειρηματιών.
Ωστόσο, αυτά τα σοβαρά ευρήματα δεν συμπεριλήφθηκαν στο τελικό πόρισμα.
Η απόφαση του συνταξιούχου πλέον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Αχιλλέα Ζήση, να μην καλέσει τους υπουργούς-θύματα των παρακολουθήσεων να καταθέσουν και να μην εξετάσει τα τηλέφωνά τους, τα οποία είχαν δεχθεί κακόβουλα μηνύματα, θεωρείται κρίσιμη παράλειψη.
Επιπλέον, η μη άσκηση διώξεων για βαρύτερα κακουργήματα, όπως η κατασκοπία και η παραβίαση κρατικών μυστικών, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και εγείρει σοβαρά ζητήματα σχετικά με την πληρότητα της έρευνας.
Οι Αντιδράσεις και η Υποβάθμιση της Σοβαρότητας
Το καλοκαίρι του 2024, η πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεωργία Αδειλίνη, δέχθηκε σφοδρή κριτική όταν αποδέχθηκε το πόρισμα Ζήση, δηλώνοντας ότι η ΕΥΠ «αναντίλεκτα» δεν είχε καμία εμπλοκή στις παρακολουθήσεις. Αυτή η δήλωση έγινε παρά το γεγονός ότι το πόρισμα ανέφερε την ύπαρξη 27 κοινών στόχων της ΕΥΠ και του Predator, γεγονός που ο αντεισαγγελέας Αχιλλέας Ζήσης χαρακτήρισε ως «σύμπτωση».
Η στάση αυτή θεωρήθηκε ότι υποβάθμισε τη σοβαρότητα της υπόθεσης, περιορίζοντας το εύρος της ποινικής διερεύνησης.
Από την εμπειρία μας σε παρόμοιες υποθέσεις, η αίσθηση της ατιμωρησίας που δημιουργείται όταν σοβαρές κατηγορίες μετατρέπονται σε πλημμελήματα, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη του κοινού προς το δικαστικό σύστημα. Η κοινή γνώμη συχνά αναμένει πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία σε υποθέσεις που αφορούν την εθνική ασφάλεια και τα δικαιώματα των πολιτών, και η περιορισμένη προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε απογοήτευση και κυνισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μη περιγραφή κακουργημάτων στο πόρισμα του Αχιλλέα Ζήση είχε ως αποτέλεσμα το σκάνδαλο των υποκλοπών να μην οδηγηθεί ποτέ σε ανακριτή. Η υπόθεση, η οποία παρέμεινε στην προανάκριση για 27 μήνες, δεν προχώρησε ποτέ σε αυτή την κρίσιμη δικαστική φάση, ένα νομικό παράδοξο που πολλοί πολίτες αγνοούν και που εγείρει περαιτέρω ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης σε τόσο ευαίσθητες υποθέσεις.
Προβληματισμοί για το Μέλλον της Δικαιοσύνης
Η εξέλιξη της δίκης για τις υποκλοπές, με την περιορισμένη ποινική δίωξη και τις αγνοημένες ενδείξεις, αφήνει ένα πικρό αίσθημα για την πορεία της δικαιοσύνης στην Ελλάδα. Η ανάγκη για πλήρη διαφάνεια, ανεξάρτητη έρευνα και την απόδοση ευθυνών σε όλα τα επίπεδα είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς διαβρώνεται όταν τέτοιες υποθέσεις δεν διαλευκάνονται σε βάθος, και η προσδοκία μας είναι ότι η συνέχεια της δίκης θα φέρει περισσότερο φως σε ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια της πρόσφατης ιστορίας.
