Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις της ΑΑΔΕ, τα κέρδη παρελθουσών χρήσεων που σχηματίστηκαν σε περιόδους νόμιμης απαλλαγής δεν φορολογούνται ξανά κατά τη διανομή ή την κεφαλαιοποίηση, ενώ παραμένει υποχρέωση παρακράτησης στον μέτοχο. Η εγκύκλιος απαντά σε ερωτήματα για μεταβιβάσεις και αλλαγές καθεστώτος, όπως σε περιπτώσεις ιδιωτικοποίησης, και επικαλείται τη γνωμοδότηση 116/2019 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ιδιωτικοποίηση εταιρειών χωρίς να επιφέρει επανείσπραξη φόρων.
Τι προβλέπει η εγκύκλιος
Η εγκύκλιος διευκρινίζει ότι οι διατάξεις του άρθρου 47 του ΚΦΕ δεν ενεργοποιούνται όταν τα κέρδη προέρχονται από απαλλασσόμενες χρήσεις και ότι δεν επιβάλλεται αναδρομική φορολόγηση στην εταιρεία, ενώ δηλώνεται ρητά η υποχρέωση παρακράτησης κατά τη διανομή.
Επίσης το άρθρο 46 του ν. 4172/2013 επισημαίνει τις εξαιρέσεις για φορείς της γενικής κυβέρνησης και σε ειδικές περιπτώσεις ισχύει ξεχωριστή νομοθεσία άρθρο 47 εφαρμογή.
Στην πράξη αφορά επιχειρήσεις που στο παρελθόν ήταν δημόσιες ή υπό δημόσιο έλεγχο, και οι οποίες μετά από μεταβιβάσεις ή ιδιωτικοποιήσεις άλλαξαν φορολογικό καθεστώς, χωρίς όμως να χάνεται το προγενέστερο ευνοϊκό καθεστώς για τα ήδη σχηματισμένα κέρδη.
Τα παλαιά κέρδη δεν επανυπολογίζονται ούτε επιβαρύνονται με αναδρομικούς φόρους, ενώ η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι η προστασία αφορά συγκεκριμένες περιόδους φορολογικό καθεστώς.
Ποιες επιβαρύνσεις παραμένουν
Παρά την αδυναμία επιβολής του άρθρου 47 σε επίπεδο εταιρείας, κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση αυτών των ποσών παρακρατείται φόρος 5% επί των μερισμάτων προς τους μετόχους, σύμφωνα με τα άρθρα 62 και 64 του ΚΦΕ. Η παρακράτηση αυτή εφαρμόζεται εκτός εάν ο μέτοχος καλύπτεται από ειδική φορολογική απαλλαγή, όπως προβλέπει το άρθρο 46 σε ειδικές περιπτώσεις παρακράτηση φόρου.
Σε περίπτωση μεταβίβασης μετοχών ή αλλαγής ιδιοκτησίας η φορολογική γραμμή για τα προγενέστερα σχηματισμένα κέρδη παραμένει σταθερή, ωστόσο οι νέοι ιδιοκτήτες πρέπει να λογιστικοποιήσουν σωστά τις διανομές και να τηρούν δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την προέλευση των ποσών προέλευση των ποσών.
Νομικές γνωμοδοτήσεις
Η ΑΑΔΕ στην εγκύκλιο επικαλείται τη γνωμοδότηση 116/2019 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία είχε αποσαφηνίσει ότι οι κανόνες του άρθρου 47 δεν εφαρμόζονται σε κέρδη που προκύπτουν από ειδικές νομοθετικές απαλλαγές. Η αναφορά αυτή ενισχύει τη γραμμή ότι δεν προβλέπεται επαναφορολόγηση για κέρδη από απαλλασσόμενες περιόδους γνωμοδότηση 116/2019.
Η εγκύκλιος δίνει οριστικές οδηγίες που μειώνουν τη νομική αβεβαιότητα για εταιρείες που προέρχονται από το Δημόσιο, αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει την ανάγκη τήρησης επαρκούς τεκμηρίωσης για να αποδεικνύεται η περίοδος της απαλλαγής. Οι λογιστικές εγγραφές και τα παραστατικά πρέπει να επιτρέπουν τον σαφή διαχωρισμό μεταξύ κερδών προηγούμενων χρήσεων και κερδών που δημιουργήθηκαν μετά την αλλαγή καθεστώτος φορολογικής μεταχείρισης.
