ΑΣΕΠ: Πώς να λύσετε τις ερωτήσεις matrix στον 3ο Πανελλήνιο Γραπτό Διαγωνισμό

Ο 3ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός του ΑΣΕΠ περιλαμβάνει ερωτήσεις μήτρας επαγωγικής συλλογιστικής, οι οποίες αξιολογούν τη λογική, την παρατηρητικότητα και την αναλυτική σκέψη των υποψηφίων. Αυτές οι ασκήσεις απαιτούν την αποκρυπτογράφηση μοτίβων σε οργανωμένα πλέγματα σχημάτων ή συμβόλων, με στόχο την πρόβλεψη του ελλείποντος στοιχείου.

Η κατανόηση της δομής και των χαρακτηριστικών τους είναι κρίσιμη για την επιτυχία στον διαγωνισμό.

Αυτή η εξέλιξη έρχεται σε συνέχεια της αυξανόμενης τάσης του ΑΣΕΠ να ενσωματώνει δοκιμασίες γνωστικών ικανοτήτων στους διαγωνισμούς του, με στόχο την αντικειμενική αξιολόγηση των υποψηφίων πέρα από τις ακαδημαϊκές γνώσεις. Οι ερωτήσεις matrix, ειδικότερα, αποτελούν ένα αξιόπιστο εργαλείο για την εκτίμηση της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων και της αφηρημένης σκέψης, δεξιότητες που θεωρούνται απαραίτητες για την αποτελεσματική στελέχωση του δημόσιου τομέα.

Τι είναι οι ερωτήσεις matrix και γιατί χρησιμοποιούνται στο ΑΣΕΠ

Η μήτρα επαγωγικής συλλογιστικής, γνωστή και ως matrix ή πίνακας λογικής, αποτελεί μια μορφή αφηρημένης σκέψης κατά την οποία ο εξεταζόμενος καλείται να αναλύσει ένα οργανωμένο πλέγμα σχημάτων ή συμβόλων. Στόχος είναι η αναγνώριση του υποκείμενου μοτίβου και η πρόβλεψη του στοιχείου που λείπει.

Πρόκειται για μια διαδικασία που βασίζεται στην ικανότητα παρατήρησης, σύγκρισης και εξαγωγής λογικών συμπερασμάτων, χωρίς τη χρήση γλωσσικού ή αριθμητικού περιεχομένου.

Οι πίνακες αυτοί απαιτούν από τον υποψήφιο να εντοπίσει και να κατανοήσει τους κανόνες που διέπουν τη συμπεριφορά των σχημάτων τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κάθετο επίπεδο, ώστε να προσδιορίσει με ακρίβεια το επόμενο στοιχείο της ακολουθίας. Για τον λόγο αυτό, χρησιμοποιούνται ευρέως σε τεστ γνωστικών ικανοτήτων, ιδίως στο πλαίσιο διαδικασιών επιλογής προσωπικού, καθώς προσφέρουν αξιόπιστη εικόνα των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων και της αναλυτικής σκέψης. Ο παραγωγικός συλλογισμός του ΑΣΕΠ, όπως και ο επαγωγικός, είναι κρίσιμοι για την αξιολόγηση των υποψηφίων.

Τα τρία βασικά στάδια επίλυσης ενός matrix

Η επίλυση ενός τέτοιου πίνακα στηρίζεται σε τρία βασικά στάδια, τα οποία πρέπει να ακολουθηθούν μεθοδικά για την εύρεση της σωστής απάντησης:

• Αναγνώριση μοτίβων: Ο εξεταζόμενος παρατηρεί συστηματικές μεταβολές στα στοιχεία του πλέγματος, όπως αλλαγές στη μορφή, στην κατεύθυνση, στη θέση, στη σύνθεση ή στον συνδυασμό των σχημάτων.
• Εφαρμογή κανόνων: Τα μοτίβα αυτά μπορούν να ακολουθούν οριζόντια, κάθετη ή μικτή λογική, απαιτώντας συνδυαστική σκέψη και συνεκτίμηση πολλαπλών μεταβλητών.
• Πρόβλεψη του ελλείποντος στοιχείου: Αφού εντοπιστούν οι κανόνες, εφαρμόζονται στο σύνολο του πλέγματος ώστε να εξαχθεί το στοιχείο που συμπληρώνει ορθά τη δομή.

Βασικά χαρακτηριστικά των τεστ μήτρας

Τα τεστ μήτρας διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που τα καθιστούν μοναδικά και αποτελεσματικά στην αξιολόγηση των γνωστικών ικανοτήτων:

• Αφηρημένος και μη λεκτικός χαρακτήρας: Τα τεστ βασίζονται αποκλειστικά σε οπτικά ερεθίσματα όπως σχήματα, σύμβολα και διαγράμματα, χωρίς χρήση λέξεων ή αριθμών.
• Έμφαση στα μοτίβα: Κεντρικό ζητούμενο αποτελεί η ανίχνευση λογικής συνέπειας και επαναλαμβανόμενων δομών.
• Μορφή πολλαπλής επιλογής: Ο υποψήφιος καλείται να επιλέξει την ορθή απάντηση από συγκεκριμένο σύνολο διαθέσιμων επιλογών.
• Σύνδεση με την επίλυση προβλημάτων: Τα τεστ αξιολογούν την ικανότητα διαχείρισης άγνωστων πληροφοριών και τη μετατροπή τους σε λογικά συμπεράσματα, συνιστώντας βασικό δείκτη της γενικής γνωστικής επάρκειας.

Νομικοί κύκλοι και εκπαιδευτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η ενσωμάτωση τέτοιων δοκιμασιών στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ σηματοδοτεί μια στροφή προς την αξιολόγηση των γνωστικών δεξιοτήτων που είναι πιο δύσκολο να αποκτηθούν μέσω απλής αποστήθισης. Αυτό, κατά τους ειδικούς, ενισχύει την αξιοπιστία της διαδικασίας επιλογής και διασφαλίζει ότι οι επιλεγμένοι υποψήφιοι διαθέτουν την απαραίτητη ευστροφία και προσαρμοστικότητα.

Παραδείγματα ερωτήσεων matrix από το ΑΣΕΠ

Το ΑΣΕΠ έχει δώσει δύο ενδεικτικά παραδείγματα ερωτήσεων matrix, τα οποία βοηθούν στην κατανόηση της λογικής που διέπει αυτού του είδους τις ασκήσεις:

Παράδειγμα 1ο (εύκολο)

Στο πρώτο παράδειγμα, δίνεται ένας πίνακας με τέσσερις στήλες οριζοντίως και τρεις σειρές κάθετα. Το ερωτηματικό βρίσκεται στην τέταρτη στήλη της δεύτερης σειράς. Παρατηρώντας την πρώτη και τρίτη σειρά, διακρίνεται ένα μοτίβο: κάθε κουτάκι οριζοντίως περιέχει έναν, δύο, τρεις ή τέσσερις κύκλους.

Επομένως, και στη δεύτερη σειρά αναμένεται το ίδιο μοτίβο. Δεδομένου ότι υπάρχουν ήδη κουτάκια με έναν, δύο και τέσσερις κύκλους, το στοιχείο που λείπει είναι οι τρεις κύκλοι, που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση Δ.

Παράδειγμα 2ο (δύσκολο)

Στο δεύτερο παράδειγμα, δίνεται ένας πίνακας με τρεις στήλες οριζοντίως και τρεις σειρές κάθετα, με το ερωτηματικό στο δεύτερο κουτί της δεύτερης σειράς. Το μοτίβο εδώ είναι πιο σύνθετο: ο αριθμός των οριζόντιων γραμμών σε κάθε κουτί ισούται με τον αριθμό των σκιασμένων τετραγώνων στο ίδιο κουτί.

Η απάντηση Α είναι η μοναδική που εφαρμόζει αυτό το μοτίβο, καθώς περιέχει δύο οριζόντιες γραμμές και δύο σκιασμένα τετράγωνα, καθιστώντας την τη σωστή επιλογή.

Ερωτήσεις matrix για εξάσκηση (με λύσεις)

Ακολουθούν τρεις επιπλέον ερωτήσεις τύπου matrix, σχεδιασμένες για την περαιτέρω εξάσκηση και την κατανόηση των διαφορετικών ειδών λογικής που μπορεί να συναντήσετε.

Ερώτηση 1η

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Στην πρώτη σειρά του matrix 2Χ2, τα σχήματα (ψάρι, πάπια, αυτοκίνητο) μετακινούνται κυκλικά αριστερόστροφα μέσα στο πλαίσιο. Στη δεύτερη σειρά, με διαφορετικά σχήματα (ήλιος, ζάρια, δέντρο), αναμένεται να ακολουθηθεί η ίδια λογική μετακίνησης.

Η σωστή επιλογή είναι η Β, όπου τα σχήματα μετακινούνται κυκλικά δεξιόστροφα, με το δέντρο στο κάτω κέντρο και τον ήλιο να ακολουθεί πορεία από την αριστερή προς την πάνω αριστερή θέση.

Ερώτηση 2η

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Σε αυτή την ερώτηση, το μοτίβο βασίζεται στη σταθερή κυκλική σειρά των συμβόλων σε κάθε οριζόντια γραμμή: άγκυρα – κύματα – κουμπί – μήλο – παπάκι. Στην πρώτη σειρά, μετά την άγκυρα, τα κύματα και το κουμπί, ακολουθούν μήλο και παπάκι και μετά ξανά άγκυρα.

Στην εικόνα που αναζητούμε, χρειαζόμαστε κύματα, κουμπί και μήλο, τα οποία περιέχονται μόνο στην επιλογή Γ, που είναι και η σωστή απάντηση.

Ερώτηση 3η

Επεξήγηση σωστής απάντησης: Ο βασικός κανόνας αυτού του matrix είναι ότι σε κάθε γραμμή και σε κάθε στήλη εμφανίζονται και τα πέντε σύμβολα (κεράσια, βελάκια, λυπημένο πρόσωπο, αυτοκίνητο, χτένα) μία μόνο φορά. Εξετάζοντας την τρίτη γραμμή και την τρίτη στήλη, το μοναδικό σύμβολο που λείπει και από τις δύο είναι η χτένα.

Με παρόμοια λογική, συμπληρώνονται τα βελάκια, το αυτοκίνητο και τα κεράσια. Η τελική διάταξη του κεντρικού 2Χ2 είναι χτένα – βελάκια / αυτοκίνητο – κεράσια, που αντιστοιχεί ακριβώς στην επιλογή Δ, η οποία είναι και η σωστή απάντηση.

Η σημασία της εξάσκησης για την επιτυχία στο ΑΣΕΠ

Η συστηματική εξάσκηση σε ερωτήσεις τύπου matrix είναι καθοριστικής σημασίας για τους υποψηφίους του 3ου Πανελλήνιου Γραπτού Διαγωνισμού του ΑΣΕΠ. Μέσω της επανάληψης και της επίλυσης διαφορετικών παραδειγμάτων, οι υποψήφιοι αναπτύσσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν γρήγορα και με ακρίβεια τα υποκείμενα μοτίβα, να εφαρμόζουν τους κατάλληλους κανόνες και να προβλέπουν το ελλείπον στοιχείο.

Αυτή η διαδικασία όχι μόνο βελτιώνει την επίδοση στα τεστ, αλλά ενισχύει και τη γενικότερη αναλυτική και κριτική σκέψη, δεξιότητες απαραίτητες για κάθε θέση στον δημόσιο τομέα.