Το Ελληνικό Δημόσιο προχωρά στην καταβολή εύλογης αποζημίωσης στους συγγενείς των θυμάτων του αεροπορικού δυστυχήματος με το ελικόπτερο τύπου «CH-47D (LR) CHINOOK» που συνέβη στις 11 Σεπτεμβρίου 2004 στη Σιθωνία Χαλκιδικής. Η απόφαση αυτή έρχεται 21 χρόνια μετά την τραγωδία, προσφέροντας μια μορφή ηθικής δικαίωσης στις οικογένειες που υπέστησαν ψυχική οδύνη.
Το ιστορικό της τραγωδίας και η αναμονή
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας πολυετούς αναμονής και ενός έντονου δικαστικού και κοινωνικού διαλόγου που ακολούθησε την τραγωδία, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα των νομικών διαδικασιών σε περιπτώσεις κρατικής ευθύνης. Η πτώση του στρατιωτικού ελικοπτέρου «CH-47D (LR) CHINOOK» με αριθμό σειράς «ΕΣ 916» στις 11 Σεπτεμβρίου 2004, στη θαλάσσια περιοχή της Σιθωνίας Χαλκιδικής, παρασύροντας στον θάνατο όλους τους επιβαίνοντες, αποτελεί μία από τις πιο πολύνεκρες και δραματικές τραγωδίες στην ιστορία της ελληνικής στρατιωτικής αεροπορίας.
Μεταξύ των θυμάτων περιλαμβανόταν και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Πέτρος Ζ΄, γεγονός που συγκλόνισε τότε το πανελλήνιο.
Για δύο δεκαετίες, οι οικογένειες των θυμάτων βρέθηκαν αντιμέτωπες με νομικά εμπόδια στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν αποζημίωση. Πολυετείς έρευνες, πραγματογνωμοσύνες και δικαστικές διαδικασίες δεν κατέληξαν σε πλήρως διακριβωμένα αίτια, αφήνοντας πολλά ερωτήματα αναπάντητα.
Σε αρκετές περιπτώσεις, οι συγγενείς προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, ενώ άλλοι επέλεξαν να μην κινηθούν νομικά ή δεν κατάφεραν να δικαιωθούν, δημιουργώντας ένα κλίμα αβεβαιότητας και αγανάκτησης.
Οι προϋποθέσεις καταβολής και οι δικαιούχοι
Η καταβολή της αποζημίωσης θα γίνεται ύστερα από αίτηση των δικαιούχων, οι οποίοι καλούνται να προσκομίσουν τα απαραίτητα στοιχεία που τεκμηριώνουν τη συγγενική σχέση και την ιδιότητα του δικαιούχου. Συγκεκριμένα, το Ελληνικό Δημόσιο θα καταβάλει εύλογη αποζημίωση στους συγγενείς πρώτου και δευτέρου βαθμού, εξ αίματος και εξ αγχιστείας.
Η διάταξη αυτή περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τις Κοινωφελείς Περιουσίες, σηματοδοτώντας την πρόθεση της Πολιτείας να αποκαταστήσει την ψυχική οδύνη των οικογενειών.
Προτεινόμενο Τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως πηγή χρηματοδότησης της Ουκρανίας
Μία καθοριστική προϋπόθεση για την καταβολή της αποζημίωσης είναι ότι οι αιτούντες δεν έχουν λάβει έως σήμερα οποιαδήποτε καταβολή από το Ελληνικό Δημόσιο για το συγκεκριμένο δυστύχημα. Επιπλέον, δεν πρέπει να έχει εκδοθεί σε βάρος του Δημοσίου τελεσίδικη δικαστική απόφαση που να τους επιδικάζει σχετικό ποσό.
Η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην αποφυγή διπλής αποζημίωσης και στη διασφάλιση ίσης μεταχείρισης όλων των συγγενών, ανεξαρτήτως του χρόνου που επέλεξαν να κινηθούν δικαστικά ή εξωδικαστικά, απλοποιώντας τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων.
Η σημασία της διάταξης και οι αντιδράσεις
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η εν λόγω διάταξη, αν και καθυστερημένη, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος δικαίου, ειδικά μετά από παρόμοιες περιπτώσεις όπου η δικαίωση των θυμάτων καθυστέρησε ή αντιμετώπισε γραφειοκρατικά εμπόδια.
Η κίνηση αυτή της Πολιτείας αναγνωρίζει την ηθική υποχρέωση απέναντι στα θύματα μιας εθνικής τραγωδίας, ακόμη και αν η υλική αποζημίωση δεν μπορεί να αναπληρώσει την απώλεια. Η διάταξη αυτή έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό, προσφέροντας μια μορφή αναγνώρισης του μακροχρόνιου αγώνα των οικογενειών.
Η δημόσια συζήτηση γύρω από την τραγωδία του CHINOOK έχει απασχολήσει επανειλημμένα την κοινή γνώμη, τόσο για τις τεχνικές πτυχές της πτήσης όσο και για την ενδεχόμενη ευθύνη του Δημοσίου. Η θέσπιση αυτής της διάταξης, μετά από 21 χρόνια, δείχνει μια αλλαγή στην προσέγγιση της Πολιτείας σε θέματα αποζημιώσεων για θύματα κρατικής αδράνειας ή δυστυχημάτων, τονίζοντας την ανάγκη για ταχύτερη και αποτελεσματικότερη δικαιοσύνη.
Το μέλλον των αποζημιώσεων και η δικαίωση
Η εφαρμογή αυτής της διάταξης αναμένεται να φέρει μια αίσθηση ολοκλήρωσης για πολλές οικογένειες, οι οποίες επί χρόνια ζητούσαν την αναγνώριση της απώλειάς τους και την έμπρακτη στήριξη από το κράτος. Παρόλο που η αποζημίωση δεν μπορεί να θεραπεύσει την ψυχική οδύνη, αποτελεί μια ηθική δικαίωση και ένα βήμα προς την επούλωση των πληγών.
Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων θα ξεκινήσει σύντομα, δίνοντας τη δυνατότητα στους δικαιούχους να διεκδικήσουν όσα τους αναλογούν, κλείνοντας ένα μακρύ κεφάλαιο αναμονής και αγώνα.
