Η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) θέτει σε ισχύ ένα νέο, αυστηρό πλαίσιο προστίμων για τις αεροπορικές εταιρείες που παραβαίνουν τον ευρωπαϊκό Κανονισμό 261/2004, ενισχύοντας σημαντικά την προστασία των ταξιδιωτών. Η απόφαση, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζει για πρώτη φορά τόσο τα συγκεκριμένα ποσά των χρηματικών ποινών όσο και μια λεπτομερή διοικητική διαδικασία για την επιβολή τους, με πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν έως και τις 150.000 ευρώ.
Το νέο πλαίσιο κυρώσεων και οι λεπτομέρειες
Αυτή η εξέλιξη έρχεται ως συνέχεια μιας αυξανόμενης ανησυχίας για την τήρηση των δικαιωμάτων των επιβατών στις αεροπορικές μεταφορές, με την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας να ανταποκρίνεται στην ανάγκη για πιο αποτελεσματικά εργαλεία επιβολής του ευρωπαϊκού Κανονισμού 261/2004.
Η απόφαση της ΑΠΑ επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα τηρούν τις υποχρεώσεις τους, ειδικά σε περιπτώσεις καθυστερήσεων, ματαιώσεων και άρνησης επιβίβασης.
Η απόφαση, η οποία έχει ήδη δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, καθώς για πρώτη φορά καθορίζει με σαφήνεια τόσο τα συγκεκριμένα ποσά των χρηματικών ποινών όσο και μια λεπτομερή διοικητική διαδικασία για την επιβολή τους.
Αυτό προσδίδει μεγαλύτερη διαφάνεια και νομική ασφάλεια τόσο στους επιβάτες όσο και στις ίδιες τις εταιρείες, θέτοντας ένα ισχυρότερο πλαίσιο λογοδοσίας.
Κλιμακωτά πρόστιμα ανά παράβαση και απόσταση
Οι νέες κυρώσεις είναι κλιμακωτές και συνδέονται άμεσα με τη σοβαρότητα της παράβασης και το μήκος της πτήσης. Για παράδειγμα, αν μια αεροπορική εταιρεία αρνηθεί να καταβάλει την αποζημίωση που προβλέπει ο Κανονισμός σε έναν επιβάτη του οποίου η πτήση ματαιώθηκε χωρίς έγκαιρη ενημέρωση, μπορεί να της επιβληθεί πρόστιμο 1.000 ευρώ αν η πτήση ήταν μικρής απόστασης, 2.000 ευρώ για ενδοκοινοτικές πτήσεις άνω των 1.500 χιλιομέτρων ή 3.000 ευρώ για υπερατλαντικά ταξίδια.
Ένας επιβάτης που μένει «εγκλωβισμένος» στο αεροδρόμιο επί ώρες χωρίς η εταιρεία να του προσφέρει τα προβλεπόμενα γεύματα ή διανυκτέρευση μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμο από 500 έως 2.000 ευρώ ανάλογα με τις συνθήκες. Αντίστοιχα, η παράλειψη παροχής επιλογής ανάμεσα σε επιστροφή χρημάτων και μεταφορά με άλλη πτήση –ένα συχνό παράπονο στις περιπτώσεις ακυρώσεων– επισύρει χρηματική κύρωση από 1.000 έως 3.000 ευρώ.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα πτήσης που ακυρώνεται το ίδιο πρωί, χωρίς η εταιρεία να προτείνει εναλλακτική μεταφορά· σε τέτοια περίπτωση το πρόστιμο μπορεί να φτάσει στο ανώτατο όριο, ειδικά εάν πολλοί επιβάτες επηρεάζονται.
Η σημασία της ενημέρωσης των επιβατών
Πέρα όμως από την αποζημίωση και την παροχή βασικής φροντίδας, ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στην ενημέρωση των επιβατών. Για κάθε περίπτωση όπου μια εταιρεία δεν ενημερώνει με σαφήνεια τους ταξιδιώτες για τα δικαιώματά τους – για παράδειγμα, όταν σε μια πύλη αναχώρησης δεν υπάρχει αναρτημένη η υποχρεωτική ανακοίνωση για τον Κανονισμό 261/2004 – το πρόστιμο ορίζεται στα 1.000 ευρώ ανά επιβάτη.
Αυτό σημαίνει ότι αν μία καθυστερημένη πτήση με 150 επιβάτες δεν συνοδευτεί από τη σωστή ενημέρωση, η εταιρεία μπορεί να αντιμετωπίσει χρηματική κύρωση 150.000 ευρώ.
Η διαδικασία επιβολής και οι προκλήσεις
Αυτό που ανησυχεί τους αναλυτές είναι η αποτελεσματικότητα της επιβολής των προστίμων σε διεθνείς εταιρείες, αν και η ΑΠΑ έχει προβλέψει ειδικές διαδικασίες επίδοσης μέσω προξενικών αρχών για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Η διαδικασία επιβολής των προστίμων είναι αυστηρά καθορισμένη.
Το Τμήμα Δικαιωμάτων Επιβατών της ΑΠΑ συντάσσει έκθεση παράβασης, καλεί την εταιρεία να απαντήσει εντός δέκα ημερών και στη συνέχεια ο Διοικητής εκδίδει την καταλογιστική απόφαση. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τις εταιρείες του εξωτερικού, με ειδικές διαδικασίες επίδοσης μέσω προξενικών αρχών ώστε να διασφαλίζεται ότι η διαδικασία τηρείται πλήρως.
Προοπτικές και οφέλη για τους ταξιδιώτες
Το νέο πλαίσιο αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους επιβάτες και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη τους στις αεροπορικές μεταφορές. Η αυστηροποίηση των κυρώσεων λειτουργεί ως ισχυρό κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες να συμμορφώνονται πλήρως με τις υποχρεώσεις τους, διασφαλίζοντας ότι οι ταξιδιώτες θα απολαμβάνουν τα δικαιώματα που τους παρέχει η ευρωπαϊκή νομοθεσία χωρίς εκπτώσεις.